Mèo tam thể (mèo tricolor, calico) không phải là tên gọi của một giống mèo cụ thể, mà đây là thuật ngữ chỉ những chú mèo nhà có bộ lông ba màu quyến rũ, độc đáo. Sự kết hợp màu phổ biến nhất là cam (red), đen và trắng, một số cá thể được gọi là “calico pha loãng” với màu kem (cream) và xám xanh (blue) và trắng (trong di truyền học màu xám xanh là màu gen “pha loãng” của màu đen, kem là màu gen pha loãng của màu cam).
Mặc dù không bao giờ thấy hai chú mèo tam thể có ngoại hình, màu sắc giống hệt nhau, nhưng chúng đều có điểm chung là tính cách đáng yêu, trung thành nhưng cũng rất lém lỉnh, ngộ nghĩnh.
Điểm thú vị:
Hầu hết mèo tam thể đều là mèo cái, mèo tam thể đực cực hiếm gặp (tỷ lệ: 1/3.000). Mèo tam thể đực bị vô sinh, nhưng không rõ lý do tại sao nhiều dân tộc coi mèo tam thể đực luôn mang đến sự may mắn, có lẽ là do sự quý hiếm và màu sắc của những chú mèo này.
Mèo tam thể được chọn làm giống mèo biểu tượng của tiểu bang Maryland (Hoa Kỳ) năm 2001 do có màu lông tương tự như loài chim và bướm Baltimore biểu tượng của bang này.
Trong bài viết sau đây, Dogily.vn sẽ chia sẻ những thông tin thú vị về đặc điểm, nguồn gốc, phân loại, cách chăm sóc và giá bán, nơi mua mèo tam thể uy tín. Hãy cùng đón đọc nào!
Mèo tam thể là tên gọi chủng chỉ các loại mèo nhà với kích cỡ trung bình (dao động tùy theo giống). Nổi bật với tính cách gan dạ, mạnh mẽ, nhưng cũng rất ngọt ngào, tình cảm và đáng yêu. Có cá tính độc lập chúng không đòi hỏi sự quan tâm liên tục suốt cả ngày.
Mèo tam thể sẽ trung thành và gắn bó hơn với một người thường xuyên chăm sóc trực tiếp mình, nhưng cũng rất quấn quýt với các thành viên khác trong gia đình. Một số nghiên cứu sự liên quan về màu lông và hành vi của mèo cho rằng mèo tam thể có thể có xu hướng hung dữ hơn các màu khác.
Cần phân biệt mèo tam thể với mèo đồi mồi (Tortie hay Tortoiseshell) với màu đỏ (red) và đen (black) đan xen, quyện nhau trên toàn bộ cơ thể thay vì xuất hiện từng mảng màu riêng biệt kết hợp với màu trắng như mèo tam thể. Tuy vậy, ở nhiều nơi trên thế giới (trừ Mỹ và Canada) màu tam thể còn được gọi là màu đồi mồi và trắng. Về di truyền, màu đồi mồi và tam thể hoàn toàn giống nhau, trừ mèo tam thể có lông lót màu trắng, còn mèo đồi mồi là màu đen.
- Cân nặng: khoảng 5,5kg
- Chiều dài: khoảng 45cm
- Bộ lông: có cả lông ngắn và dài. Họa tiết: tam thể (calico) với 25-75% lông màu trắng kết hợp với các mảng lông lớn màu đen (black) và đỏ (red, vàng, cam); hoặc 2 màu pha loãng là xám xanh (blue) và kem (cream) cũng như có thể có một số màu khác trong hoa văn. Mức độ rụng lông trung bình
- Màu mắt: vàng đồng (cam) hoặc xanh lam, xanh lục (xanh lá cây).
- Tính cách: mạnh mẽ, táo bạo, thông minh, trung thành nhưng cực kì ngọt ngào, tình cảm và vui vẻ. Mức độ thân thiện với trẻ em và vật nuôi khác cao. Ít gây ồn ào và không ưa vận động nhiều. Chúng chỉ cần hoạt động, tập thể dục ở mức độ vừa phải.
- Tuổi thọ: đến 5 năm (tùy theo từng giống mèo)
- Nguồn gốc: nhiều khả năng xuất xứ từ vùng Địa Trung Hải hoặc Ai Cập.
Mèo tam thể có ý nghĩa gì, mèo tam thể vào nhà là điềm lành hay dữ
Trong văn hóa dân gian nhiều dân tộc, mèo tam thể được xem như biểu tượng của sự may mắn. Chú mèo Maneki Neko nổi tiếng của Nhật Bản (mèo vẫy tay) được lấy từ hình tượng một con mèo tam thể từ thế kỷ 19. Các chủ cửa hàng, doanh nghiệp thường đặt Maneki Neko ở lối vào để thu hút sự may mắn, thịnh vượng cũng như sự chú ý của khách hàng.
Tại Mỹ, mèo tam thể đôi khi được gọi là “money cat” hay “mèo tiền”. Tại nước Đức, mèo tam thể được gọi là: “Glückskatze” (nghĩa là mèo may mắn trong tiếng Đức). Các thủy thủy Nhật Bản khi ra khơi thường mang theo một con mèo tam thể mang ý nghĩa tâm linh bảo vệ khỏi những linh hồn giận dữ và những rủi ro trên biển, mang đến một chuyến ra khơi an toàn.
Ở Ireland, có nhiều truyền thuyết dân gian về sự may mắn của mèo tam thể. Ví dụ người ta tin rắng, nếu cọ đuôi của một chú mèo tam thể vào mụn cóc trên dã sẽ làm cho nó biến mất.
Trong văn hóa dân gian của Việt Nam từ xưa, khi mèo tam thể vào nhà có ý nghĩa báo hiệu gia chủ sẽ gặp nhiều may mắn cũng như thuận lợi trong công việc, hạnh phúc và thành công trong cuộc sống. Những điều không may, trắc trở và tà ma sẽ bị tan biến và xua đi. Nếu trong những dịp quan trọng như lễ tết, mèo tam thể chạy vào nhà sẽ mang lại điềm lành, gia đình sẽ có quý nhân phù trợ, phong thủy thay đổi tốt hơn cùng với tài lộc, tiền bạc dồi dào trong cả năm đó.
Nguồn gốc, lịch sử
Cho đến nay, chưa có nghiên cứu chắc chắn về nguồn gốc của mèo tam thể. Tuy nhiên, đa số các ý kiến cho rằng chúng có khả năng xuất hiện ở Ai Cập cổ đại rồi theo các thuyền buôn phổ biến khắp vùng Địa Trung Hải rồi lan ra toàn thế giới.
Tên gọi Calico bắt nguồn từ loại vải dệt Calico in nhiều màu. Những nghiên cứu về mèo tam thể bắt đầu vào những năm 1940s. Tiến sỹ di truyền học Murray Barr và nghiên cứu sinh của mình là EG Bertram phát hiện các khối u hình dùi trống (được gọi là thể Barr) chỉ có trong nhân tế bào thần kinh ở mèo cái, còn mèo đực thì không. Nhà di truyền học người Mỹ gốc Nhật Susumu Ohno xác định thể Barr là nhiễm sắc thể X. Năm 1961, Mary Lyon đưa ra khái niệm bất hoạt X (Lyonization, một trong hai nhiễm sắc thể X ở động vật có vú bị “tắt”. Bà đã nhận thấy điều này khi nghiên cức các kiểu màu lông ở loài chuột, giống như các kiểu của mèo tam thể.
Gen màu lông nằm trên nhiễm sắc thể X, vì vậy, khi nhiễm sắc thể đó bị “tắt” (hay vô hiệu hóa, bất hoạt), một màu lông khác sẽ thay thế. Các nhiễm sắc thể bất hoạt là ngẫu nhiên nên mỗi con mèo tam thể sẽ có một mẫu họa tiết riêng biệt, duy nhất. Mèo tam thể đa số là cái do gene màu red/không phải red (red là thuật ngữ chỉ màu: đỏ, cam, vàng đủ sắc độ từ đậm đến nhạt…) luôn nằm trên nhiễm sắc thể X. Mèo cái có 2 nhiễm sắc thể XX, mèo đực là XY. Do trên nhiễm sắc thể Y không có vị trí cho gene màu red, nên mèo đực bình thường sẽ không thể có cả gene màu red và không phải màu red cùng nhau. Mèo tam thể đực là một ngoại lệ di truyền hiếm hoi khi trong quá trình phân chia tế bào bị lỗi dư thêm một nhiễm sắc thể X, thay vì XY thì sẽ trở thành XXY (hội chứng Klinefelter), do trên nhiễm sắc thể X dư này có gene red/không red nên mèo đực có thể có màu tam thể. Điều này cũng xảy ra tương tự ở mèo đồi mồi. Hầu hết mèo tam thể đực đều bị vô sinh. Chỉ có khoảng 1/10.000 con mèo tam thể đực có khả năng phối giống. Vì vậy, các tổ chức đăng ký mèo và các nhà nhân giống đều không chấp nhận dùng mèo tam thể đực để giao phối hay tham gia Cat Show.
Những nghiên cứu về mèo tam thể đã cung cấp cho các nhà khoa học những phát minh quan trọng trong khác biệt về mặt sinh lý giữa con cái và con đực ở các loài động vật có vú.
Về ngoại hình
Mèo tam thể có những họa tiết và hoa văn cực kỳ nổi bật và phong phú, với những sự kết hợp đầy nghệ thuật giữa các mảng màu sẫm lớn (đỏ, đen đủ sắc độ) với màu trắng. Các tổ chức đăng ký mèo đều quy đinh mèo tam thể phải có đủ ba màu (đen, đỏ, trắng) với mõm, bụng, ngự và phía trong chân phải có màu trắng. Phần đuôi phải có màu, trên đầu và thân phải có một hoặc nhiều mảng màu lớn.
Mắt của mèo tam thể có đủ các màu phổ biến ở loài mèo và đều được công nhận, gồm: vàng (cam, hổ phách, vàng đồng), xanh lam, xanh lá cây và hai màu mắt (một bên màu vàng, một bên màu xanh; bắt buộc phải có một mắt màu xanh lam).
Có những loại mèo tam thể nào?
Hầu hết các giống mèo nhà đều có màu tam thể, sau đây là một số giống mèo có màu lông tam thể phổ biến nhất cùng đặc điểm tính cách để bạn tham khảo:
- Mèo Anh lông ngắn: thân thiện, điềm tĩnh, ngọt ngào và tình cảm.
- Mèo tai cụp Scottish: hòa đồng, thân thiện, dễ thương
- Mèo Ba Tư: thư giãn, tính cách độ lập, thân thiện, hiền lành.
- Mèo Mỹ lông ngắn: tò mò, ngoan ngoãn và vui vẻ
- Mèo đuôi cộc Nhật Bản: phổ biến nhất là màu tam thể. Có lẽ hình tươnguj chú mèo Maneki Neko được lấy cảm hứng từ giống mèo này. Có tính cách cởi mở, dễ gần, thích nghi tốt với các điều kiện khác nhau, luôn vui tươi.
- Mèo rừng Na Uy: độc lập, thích phiêu lưu nhưng quấn chủ.
- Mèo Angora: tinh nghịch, hoạt bát và hòa đồng
- Mèo Maine Coon: có tính cách như chó, tò mò, thoải mái
Cách nuôi và chăm sóc
Tùy thuộc vào mỗi cá thể mèo tam thể thuộc giống nào sẽ có cách chăm sóc khác nhau. Mèo tam thể lông dài (Mèo Ald, Maine Coon, Angora…) sẽ đòi hỏi chải chuốt, chăm sóc lông nhiều hơn các giống mèo tam thể lông ngắn (mèo Anh lông ngắn, mèo không lông Sphynx).
Dù thuộc giống mèo nào, mèo tam thể cũng vẫn cần được vận động, tập thể dục thường xuyên để giải tỏa năng lượng, kích thích trí não cũng như tăng cường sự gắn kết với chủ thông qua các trò chơi cùng nhau. Hầu hết loài mèo đều có khả năng liếm láp, tự làm sạch nên không cần tắm nhiều cho mèo (1, 2 tháng/lần) hoặc khi quá bẩn. Cắt móng cho mèo 2 lần/tháng, cung cấp bàn cào móng cho mèo mài móng tự nhiên và không cào xé đồ đạc. Đánh răng hàng ngày hoặc tối thiểu 2, 3 lần mỗi tuần để ngăn ngừa các bệnh răng miệng và khử mùi hôi. Vệ sinh tai (lấy ráy tai, bụi bẩn..), mắt (lau sạch ghèn, rỉ..) bằng bông và dung dịch chuyên dùng cho chó mèo.
Mèo là động vật ăn thịt, vì vậy bạn nên duy trì một chế độ ăn giàu đạm, chất lượng cao. Tốt nhất là cho mèo ăn thịt (heo, bò, gà…), cá biển (thu, nục, cá hồi…) có thể cho ăn sống (nếu nguồn thực phẩm sạch, an toàn) hoặc luộc, hấp, áp chảo. Trong thành phần dinh dưỡng của thịt đã có đầy đủ dinh dưỡng tự nhiên cho mèo. Hạn chế cho mèo ăn tinh bột (cơm, cháo, thịt…) mèo sẽ khó tiêu hóa và dễ bị béo phì.
Bạn cũng có thể cho mèo ăn thức ăn đóng gói sẵn. Trong thành phần của nhà sản xuất đã thiết kế đầy đủ cho từng loại mèo, từng độ tuổi, bạn chỉ cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng có ghi trên bao bì để cho mèo tam thể ăn là được. Tốt nhất nên cho mèo ăn thức ăn ướt, nếu cho ăn hạt khô, bạn cần cung cấp đầy đủ nước uống cho mèo. Nếu không, chúng dễ bị mắc các vấn đề về thận.
Trong chế độ ăn cho mèo tam thể quan trọng nhất là cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho nhu cầu vận động và phát triển cũng như kiểm soát cân nặng để mèo không bị béo phì, kéo theo các bệnh tim mạch, xương khớp và tiểu đường. Mỗi cá thể mèo có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau tùy theo độ tuổi, kích thước, mức độ vận động, tình trạng sức khỏe, khả năng hấp thu cũng như sở thích. Vì vậy, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú y hoặc người có kinh nghiệm để xây dựng một thực đơn hợp lý nhất cho chú mèo tam thể của mình.
Sức khỏe và các bệnh thường gặp
Tuổi thọ của mèo tam thể cũng tùy thuộc theo từng giống. Mèo tam thể đực thường có sức khỏe không tốt bằng mèo cái. Ở mọi giống mèo, mèo tam thể đực thường bị mắc hội chứng Klinefelter. Bên cạnh việc bị vô sinh, mèo tam thể đực còn dễ gặp các vấn đề về nhận thức và hành vi. Lượng khoáng và canxi thấp dễ dẫn đến loãng xương, cũng như dễ mắc tình trạng béo phì hơn mèo cái.
Mèo tam thể cái nhìn chung khỏe mạnh, sức khỏe của chúng không liên quan đến màu lông. Nhưng như bất kì giống hay cá thể mèo nào, mèo tam thể cũng có thể gặp các bệnh di truyền nhất định. Lựa chọn một nhà nhân giống tốt để mua mèo là rất quan trọng, điều này sẽ giúp bạn hạn chế rủi ro khi mua phải mèo tam thể bệnh, tật lỗi.
Tiêm phòng, tẩy giun định kỳ cho mèo theo hướng dẫn của bác sĩ. Cho mèo đi khám sức khỏe tổng thể hàng năm để phát hiện sớm các nguy cơ về sức khỏe (nếu có) nhằm điều trị kịp thời.
Nhận nuôi hoặc mua mèo tam thể ở đâu?
Mèo tam thể tại Việt Nam khá phổ biến và có rất nhiều giống. Khi chuẩn bị nuôi một bé mèo tam thể, bạn nên cân nhắc nhận nuôi một bé mèo tam thể từ các trạm, trung tâm cứu hộ chó mèo, để các bé có cơ hội nhận được một mái ấm yêu thương.
Tuy nhiên, nếu bạn vẫn muốn mua một chú mèo tam thể con nuôi từ nhỏ để quấn quýt và trải nghiệm bé mèo trưởng thành từng ngày. Bạn có thể đến trực tiếp các trại mèo, cửa hàng petshop để xem trực tiếp. Việc gặp mèo bố mẹ và các anh chị em trong đàn (nếu có) hoặc đàn trước sẽ giúp bạn hình dung bé mèo sẽ có ngoại hình, tính cách như nào khi trưởng thành.
Bạn cũng có thể mua mèo tam thể online qua Google tại các trang web Chợ Tốt, Chợ Pet, Én Bạc, Rồng Bay… Hoặc trên các mạng xã hội Youtube, Tiktok, Instagram, Facebook… Tuy nhiên, khi mua mèo tam thể qua mạng bạn cần cẩn thận khi giao dịch bởi tình trạng lừa đảo bán chó mèo online hiện nay rất phổ biến.
Tại các thành phố lớn như Tphcm, Hà Nội, Đà Lạt, Hải Phòng, Nha Trang hay Cần Thơ thường có các khu vực tập trung bán chó mèo cảnh. Tại Tphcm, bạn có thể đến đường Lê Hồng Phong (quận 10), hoặc cuối đường Trường Chinh, Cộng Hòa đoạn giao Phạm Văn Bạch (quận Tân Bình). Ở Hà Nội bạn có thể đến phố Hồng Mai (quận Hai Bà Trưng) hay chợ chó mèo Hà Đông để mua. Tại Hải Phòng có khu vực quanh chợ Hàng cũng bán chó mèo cảnh rất nổi tiếng. Tuy nhiên, chó mèo mua ở chợ thường có nguồn gốc rất phức tạp (có thể là chó mèo đi lạc hoặc bị bắt trộm) hay sức khỏe không đảm bảo. Vì vậy, bạn cần làm việc kỹ với người bán về nguồn gốc và điều kiện bảo hành trước khi quyết định mua.
Mèo tam thể giá bao nhiêu tiền?
Do mèo tam thể không phải là một giống mèo cụ thể mà là màu lông của rất nhiều giống mèo khác nhau. Vì thế cho nên, giá mèo tam thể cũng có sự dao động rất lớn. Rẻ nhất là mèo ta tam thể giá chỉ từ 200k, 300k, 500k đến dưới 1 triệu/bé. Nhiều nhà nuôi mèo ta khi đẻ được mèo tam thể con thậm chí còn đem cho, tặng. Thực ra, mèo ta tam thể cũng có những nét đẹp riêng biệt và cực kỳ tình cảm, quấn chủ, dễ nuôi và bắt chuột giỏi. Vì vậy, nếu bạn dự định nuôi mèo tam thể, thì lựa chọn một bé mèo ta cũng rất hợp lý.
Nếu bạn quan tâm đến các giống mèo nhập ngoại, giá cũng biến động tùy theo từng giống. Sau đây, chúng tôi xin tập hợp bảng giá các loại mèo tam thể phổ biến nhất để bạn tham khảo, cụ thể:
Loại mèo tam thể | Giá bán |
Mèo ta | từ 200k |
Mèo Anh (lông ngắn+dài) | từ 3 triệu |
Mèo tai cụp Scottish | Từ 5 triệu |
Mèo Munchkin | Từ 8 triệu |
Mèo Sphynx không lông | Từ 9 triệu |
Mèo Maine Coon | Từ 12 triệu |
Ghi chú:
- Giá mèo tam thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong đó chủng loại mèo là yếu tố quan trọng nhất, tiếp đó là các yếu tố ngoại hình (đẹp xấu, bụ bẫm, chân ngắn, tai cụp, mắt hai màu…), nguồn gốc (lai, thuần chủng, sinh tại Việt Nam hay nhập khẩu, có giấy TICA, WCF không?). Tiếp theo là các yếu tố phụ như: độ tuổi (mèo tam thể con thường đắt hơn trưởng thành), giới tính (mèo tam thể đực rất hiếm và đắt, trong khi mèo cái có mức giá tương đương với các màu khác), chế độ bảo hành, giao nhận, hậu mãi.
- Ngoại trừ mèo ta, mèo tam thể lai. Nếu bạn gặp các tin rao trên mạng bán mèo tam thể giá rẻ 100k, 200k, 300k, 500k đến dưới 1, 2 triệu thì nên cẩn thận khi giao dịch. Vì đó chắc chắn là lửa đảo hoặc bán mèo bệnh, tật lỗi
Tổng kết
Mèo tam thể không phải là một giống mèo riêng biệt, do đó không có một khái niệm chung về đặc điểm ngoại hình, tính cách ngoại trừ màu lông đặc trưng của chúng. Tuy vậy, những người đam mê mèo thường cho rằng, mèo tam thể luôn có sự táo bạo, năng động, đặc biệt là những con mèo tam thể cái đầy màu sắc. Mèo tam thể cái cũng được coi là “nữ hoàng của các trại nhân giống mèo”, chúng có thể kết hợp với bất kì màu sắc nào và cho ra những kết quả rất độc đáo và đẹp mắt. Sau đây, Dogily.vn xin tổng kết một số ưu và nhược điểm của mèo tam thể để bạn tham khảo trước khi quyết định mua về nuôi.
Ưu điểm:
- Nhiều họa tiết và hoa văn nổi bật, với màu sắc sặc sỡ.
- Hướng ngoại, thân thiện, ngọt ngào và tình cảm.
- Được coi là “thần tài” mang lại nhiều may mắn
Nhược điểm
- Mèo tam thể đực không thể nhân giống do bị vô sinh.
- Mèo đực hay gặp các vấn đề về sức khỏe.
Câu hỏi thường gặp
Mèo tam thể đực có hiếm không?
Nhìn chung, mèo tam thể đực không phổ biến như các màu và họa tiết khác. Riêng mèo tam thể đực rất hiếm gặp, theo thông kê chỉ có khoảng 1/3.000 con mèo tam thể là giống đực.
Mèo tam thể sống được bao lâu?
Tùy theo từng giống mèo, chúng sẽ có tuổi thọ khác nhau. Nhìn chung, mèo tam thể có thể sống tới 15 tuổi, một số con có thể thọ tời 18-20 năm nếu được chăm sóc, có chế độ dinh dưỡng và tập luyện tốt.
Kích thước của mèo tam thể như nào?
Do không phải là một giống cụ thể nên kích thước, trọng lượng của chúng cũng biến động khá lớn từ 3 đến 9kg, nhiều con có thể nặng hơn.