Chó chân ngắn, hay còn được gọi là chó lùn, không chỉ sở hữu ngoại hình dễ thương mà còn có những nét tính cách đặc biệt và câu chuyện lai tạo độc đáo. Đôi chân ngắn của chúng là kết quả của một tình trạng di truyền hoặc quá trình lai tạo có chọn lọc nhằm giúp chúng thực hiện tốt các công việc như săn bắn, chăn gia súc hoặc trở thành thú cưng trung thành. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các giống chó chân ngắn, cách chăm sóc và những điều cần lưu ý về sức khỏe của chúng.
Chó Chân Ngắn (chó Lùn) Là Gì?
Chó chân ngắn, còn được biết đến với tên gọi chó lùn, là nhóm các giống chó có đặc điểm chân ngắn hơn đáng kể so với chiều dài cơ thể, tạo nên ngoại hình đặc trưng với dáng vẻ dễ thương và ngộ nghĩnh. Đặc điểm chân ngắn ở những giống chó này không chỉ là một đặc điểm bẩm sinh mà còn có giá trị trong công việc, chẳng hạn như săn bắt trong không gian hẹp, tránh được các cú đá từ gia súc khi chăn dắt, và làm nhiệm vụ trong các môi trường đặc thù. Đặc điểm chân ngắn ở chó thường bắt nguồn từ những đột biến di truyền tự nhiên hoặc được duy trì qua nhiều thế hệ lai tạo có chủ đích.
Top 10 giống chó chân ngắn phổ biến nhất
Dưới đây là 10 giống chó chân ngắn phổ biến nhất, mỗi giống đều có đặc điểm ngoại hình và tính cách đặc trưng. Đây là những giống chó đáng yêu và trung thành, thích hợp làm thú cưng trong gia đình.
1. Dachshund (Chó Lạp Xưởng)
- Đặc điểm nổi bật: Thân hình dài, chân ngắn và gương mặt thông minh. Dachshund còn được gọi là “chó xúc xích” vì dáng vẻ độc đáo.
- Nguồn gốc: Đức, ban đầu được nuôi để săn chồn và các loài động vật nhỏ.
- Kích thước: Cao 20-25 cm, nặng 7-15 kg.
- Tuổi thọ: 12-16 năm.
- Tính cách: Vui vẻ, năng động, can đảm. Tuy nhiên, chó Lạp xưởng đôi khi hơi bướng bỉnh và thích khám phá.
- Lưu ý chăm sóc: Dễ gặp các vấn đề về cột sống do thân hình dài. Hạn chế để nhảy lên hoặc xuống từ nơi cao, cần kiểm soát cân nặng chặt chẽ.
2. Pembroke Welsh Corgi
- Đặc điểm nổi bật: Thân hình chắc khỏe, chân ngắn, tai dựng đứng và mặt tươi vui. Đây là giống chó yêu thích của Hoàng gia Anh.
- Nguồn gốc: Wales, được nuôi để chăn dắt gia súc.
- Kích thước: Cao 25-30 cm, nặng 10-14 kg.
- Tuổi thọ: 12-13 năm.
- Tính cách: Thân thiện, thông minh, dễ huấn luyện và thích hoạt động.
- Lưu ý chăm sóc: Thường xuyên cho chó Corgi vận động để tránh béo phì và sử dụng bậc thang để tránh chấn thương cột sống khi nhảy từ trên cao.
3. Basset Hound
- Đặc điểm nổi bật: Tai dài, mũi thính, chân ngắn và dáng đi chậm rãi. Là giống chó săn nổi tiếng với khả năng đánh hơi tuyệt vời.
- Nguồn gốc: Pháp, chuyên săn thỏ và các loài thú nhỏ.
- Kích thước: Cao tối đa 38 cm, nặng 18-29 kg.
- Tuổi thọ: 10-12 năm.
- Tính cách: Hiền lành, thân thiện, điềm tĩnh và dễ gần.
- Lưu ý chăm sóc: Đôi tai dài của chó Basset Hound cần được vệ sinh thường xuyên để tránh nhiễm khuẩn, kiểm soát chế độ ăn uống và luyện tập để duy trì cân nặng.
4. English Bulldog
- Đặc điểm nổi bật: Thân hình vạm vỡ, mặt nhăn, chân ngắn. Dáng đi hiền lành và chậm rãi.
- Nguồn gốc: Anh, ban đầu được nuôi để đấu bò, nay trở thành giống chó cảnh phổ biến.
- Kích thước: Cao 31-40 cm, nặng 18-23 kg.
- Tuổi thọ: 8-10 năm.
- Tính cách: Dễ gần, trung thành, thân thiện với trẻ nhỏ.
- Lưu ý chăm sóc: chó Bulldog dễ bị khó thở trong thời tiết nóng do mũi ngắn, hạn chế vận động quá sức và có chế độ ăn uống hợp lý.
5. French Bulldog
- Đặc điểm nổi bật: Gương mặt nhăn, tai hình dơi, chân ngắn và thân hình nhỏ gọn.
- Nguồn gốc: Pháp, lai giữa giống Bulldog Anh và chó săn chuột.
- Kích thước: Cao 28-33 cm, nặng 8-14 kg.
- Tuổi thọ: 10-12 năm.
- Tính cách: Vui vẻ, dễ gần và quấn quýt với chủ.
- Lưu ý chăm sóc: Tránh cho chó Bull Pháp vận động mạnh trong thời tiết nóng vì dễ gặp khó khăn về hô hấp.
6. Cardigan Welsh Corgi
- Đặc điểm nổi bật: Thân hình rắn chắc, chân ngắn, tai lớn, có đuôi dài (khác Pembroke Welsh Corgi).
- Nguồn gốc: Wales, được nuôi để chăn gia súc.
- Kích thước: Cao 27-32 cm, nặng 25-38 kg.
- Tuổi thọ: 12-15 năm.
- Tính cách: Hoạt bát, thông minh, thân thiện, bảo vệ gia đình.
- Lưu ý chăm sóc: Thích các hoạt động ngoài trời và cần vận động đều đặn.
7. Shih Tzu
- Đặc điểm nổi bật: Bộ lông dài và mượt, dáng đi uyển chuyển, tính cách điềm đạm.
- Nguồn gốc: chó Trung Quốc, là giống chó cảnh quý tộc.
- Kích thước: Cao 20-28 cm, nặng 4-7 kg.
- Tuổi thọ: 10-16 năm.
- Tính cách: Thân thiện, dễ gần, thích được quan tâm, là người bạn đáng yêu.
- Lưu ý chăm sóc: Cần chăm sóc và chải lông thường xuyên. Hạn chế cho chó Shih Tzu vận động trong thời tiết nóng vì dễ bị nóng.
8. Cairn Terrier
- Đặc điểm nổi bật: Thân hình chắc khỏe, chân ngắn và bộ lông xù. Ban đầu được nuôi để săn chuột và các loài động vật nhỏ.
- Nguồn gốc: Scotland.
- Kích thước: Cao 23-30 cm, nặng 6-8 kg.
- Tuổi thọ: 12-15 năm.
- Tính cách: Thân thiện, năng động, dũng cảm, thích khám phá và hoạt động ngoài trời.
- Lưu ý chăm sóc: Cần dành nhiều thời gian vui chơi để chó Cairn Terrier không cảm thấy buồn chán.
9. Scottish Terrier
- Đặc điểm nổi bật: Thân hình mạnh mẽ, chân ngắn, bộ lông cứng và râu đặc trưng.
- Nguồn gốc: Scotland, được nuôi để săn các loài gặm nhấm.
- Kích thước: Cao 25-28 cm, nặng 8-10 kg.
- Tuổi thọ: 12-14 năm.
- Tính cách: chó Scottish Terrier tự lập, trung thành, đôi khi hơi bướng bỉnh.
- Lưu ý chăm sóc: Nên rèn luyện và huấn luyện chó từ nhỏ để tăng cường tính cách thân thiện và hòa đồng.
10. Pekingese (Chó Bắc Kinh)
- Đặc điểm nổi bật: Bộ lông dài phủ kín, khuôn mặt giống sư tử với bờm lông đặc trưng, dáng đi uyển chuyển.
- Nguồn gốc: chó Trung Quốc, biểu tượng của hoàng gia Trung Hoa.
- Kích thước: Cao 15-23 cm, nặng 3-6 kg.
- Tuổi thọ: 12-14 năm.
- Tính cách: Độc lập, kiêu hãnh, rất trung thành.
- Lưu ý chăm sóc: Bộ lông cần được chải và vệ sinh thường xuyên. Chó Bắc Kinh nhạy cảm với thời tiết nóng nên cần tránh vận động quá sức.
Các giống chó chân ngắn này không chỉ dễ thương mà còn có nhiều nét tính cách độc đáo. Để nuôi dưỡng tốt, cần nắm rõ đặc điểm và lưu ý chăm sóc của từng giống nhằm đảm bảo chúng luôn khỏe mạnh và vui vẻ bên cạnh bạn.
Lịch Sử Của Các Giống Chó Lùn
1. Bắt Đầu Từ Thời La Mã Cổ Đại
Khoảng 1.200 năm trước, vào thời kỳ La Mã cổ đại, người ta đã bắt đầu chú ý đến những chú chó chân ngắn này. Trong các tài liệu cổ đại, người La Mã đã mô tả một số giống chó có đôi chân ngắn hơn bình thường được sử dụng trong các hoạt động săn bắn. Đặc điểm chân ngắn giúp những chú chó này linh hoạt hơn khi chui rúc trong các hang hẹp để săn bắt con mồi. Nhờ vậy, giống chó chân ngắn dần được phát triển và lưu giữ trong cộng đồng người La Mã.
2. Lan Rộng Khắp Châu Âu
Từ thời La Mã, các giống chó chân ngắn bắt đầu lan rộng khắp châu Âu, đặc biệt là ở các nước như Đức, Anh, và Pháp. Người ta nhận thấy rằng kích thước thấp bé và đôi chân ngắn của chúng không chỉ là lợi thế trong săn bắn mà còn giúp chó làm việc hiệu quả hơn trong các hoạt động nông trại, chăn gia súc. Những giống chó như Pembroke Welsh Corgi được phát triển để chăn thả gia súc mà vẫn giữ khoảng cách an toàn với gia súc lớn.
Nguyên Nhân Di Truyền của Chân Ngắn ở Chó
Trong quá trình tiến hóa, các đột biến gen đã tạo ra nhiều đặc điểm hình thái độc đáo ở các loài động vật, và đôi chân ngắn ở một số giống chó là một trong những đột biến như vậy. Thay vì là một thay đổi nhỏ trong cấu trúc DNA, đặc điểm chân ngắn lại bắt nguồn từ việc sao chép gen FGF4. Gen FGF4 này tạo ra “yếu tố tăng trưởng” – giúp hình thành chân tay – và khi bị sao chép, nó đã khiến sụn ở đầu chi ngừng phát triển, từ đó dẫn đến chân ngắn. Đột biến này đã diễn ra từ khoảng 300 đến 30.000 năm trước và được duy trì trong nhiều giống chó nhờ việc lai tạo chọn lọc.
Đột biến di truyền chondrodysplasia, xuất phát từ sự xuất hiện của retrogene FGF4. Gene này tạo ra protein fibroblast growth factor 4, làm xương chân ngừng phát triển sớm, khiến chân ngắn và có thể bị cong.
- Hoạt động của retrogene FGF4: Các tế bào sụn dừng phát triển sớm, dẫn đến xương chân ngắn và cấu trúc hơi lệch.
- Lịch sử tiến hóa: Đột biến này xuất hiện sớm trong lịch sử loài chó và được duy trì qua lai tạo để phục vụ các nhiệm vụ đặc thù.
1. Cấu Trúc Chân Trước và Lồng Ngực ở Chó Chân Ngắn
- Xương vai và xương cánh tay: Quyết định độ nghiêng của vai, giữ thăng bằng.
- Khuỷu chân: Ảnh hưởng khoảng cách giữa chân và lồng ngực, giúp di chuyển linh hoạt.
- Lồng ngực sâu: Ngực quá sâu có thể làm chân bị cong hoặc xòe, ảnh hưởng đến dáng đi.
2. Vai Trò của Chân Ngắn
Chân ngắn giúp nhiều giống chó hoàn thành các nhiệm vụ đặc thù:
- Dachshund: Săn mồi trong hang nhỏ.
- Basset Hound: Theo đuổi mồi thấp, dễ cho người chủ theo sát.
- Corgi: Thấp để dễ né tránh gia súc.
Phân Biệt Chó Bị Lùn và Chó Chân Ngắn Được Lai Tạo Có Chủ Đích
Mặc dù đều có đặc điểm chân ngắn, nhưng chó bị lùn do tình trạng bệnh lý và các giống chó chân ngắn được lai tạo có chủ đích có nhiều khác biệt quan trọng. Bảng dưới đây sẽ giúp phân biệt rõ giữa hai loại này:
| Tiêu chí | Chó Bị Lùn do Bệnh Lý (Pituitary Dwarfism) | Chó Chân Ngắn Được Lai Tạo Có Chủ Đích (Chondrodysplasia) |
|---|---|---|
| Nguyên nhân | – Do thiếu hụt hormone từ tuyến yên, gây ảnh hưởng toàn diện. | – Đột biến gene FGF4, gây ngừng phát triển sụn ở xương chi. |
| Đặc điểm hình thể | – Kích thước toàn thân nhỏ, dáng vóc không cân đối. | – Thân hình cân đối, chỉ chân ngắn so với chiều dài cơ thể. |
| Các biểu hiện đặc trưng | – Chậm phát triển, không mọc đủ răng trưởng thành, rụng lông. | – Thân dài, chân ngắn, có thể có dáng đi đặc trưng do cấu trúc xương đặc biệt. |
| Ảnh hưởng đến sức khỏe | – Thường mắc các bệnh nội tiết và có tuổi thọ ngắn hơn bình thường. | – Ít ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không gặp biến chứng liên quan đến xương khớp. |
| Mục đích lai tạo | – Không được lai tạo có chủ đích, xuất hiện ngẫu nhiên. | – Được lai tạo để thực hiện các vai trò như săn bắt, chăn dắt gia súc. |
| Ví dụ giống chó | – German Shepherd mắc pituitary dwarfism. | – Dachshund, Corgi, Basset Hound. |
Bảng so sánh trên cho thấy, chó chân ngắn được lai tạo có chủ đích là kết quả của quá trình chọn lọc di truyền nhằm tạo ra các đặc điểm phù hợp với môi trường và nhiệm vụ làm việc của chúng, trong khi chó bị lùn do bệnh lý thường gặp nhiều vấn đề về sức khỏe và có thể có tuổi thọ ngắn hơn.
Đặc Điểm Thể Chất Của Chó Lùn
Các giống chó chân ngắn có đặc điểm chung là chân ngắn và thân dài. Tùy vào giống, chúng có thể có đầu lớn, hàm nhỏ, và đôi khi hàm răng khá đặc biệt. Khi chó mới sinh, đặc điểm chân ngắn có thể chưa rõ ràng ngay lập tức. Chúng ta cần đợi từ 6 đến 8 tháng sau sinh để xác định chính xác các đặc điểm của chúng. Để chẩn đoán chính xác hơn, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ thú y.
- Tổng thể: Thân mình dài và chân ngắn là đặc điểm dễ nhận thấy nhất của chó chân ngắn.
- Bộ lông: Tùy giống, có loại lông ngắn như Basset Hound hoặc lông dày và dài như Corgi.
- Màu sắc và họa tiết: Màu sắc đa dạng từ đơn sắc đến vằn hoặc loang như Dachshund, Corgi.
- Phân loại: Chó chân ngắn có thể chia thành các giống tự nhiên và các giống được lai tạo có chủ đích.
Đặc Điểm Tính Cách
Chó lùn nổi tiếng là vật nuôi lý tưởng trong nhà nhờ tính cách dễ chịu và thân thiện. Những đặc điểm chung của giống chó này bao gồm:
- Kích thước nhỏ gọn, dễ thích nghi với môi trường sống trong nhà và hòa hợp với trẻ em.
- Tính cách vui vẻ, thân thiện và dễ huấn luyện
- Những giống chó dwarf không chỉ dễ thương mà còn có tính cách đáng yêu và là những người bạn trung thành. Tuy nhiên, nếu bạn muốn nuôi một chú chó dwarf, hãy chú ý đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn và chuẩn bị cho việc chăm sóc đặc biệt để đảm bảo chúng có cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.
Ưu Thế Của Đặc Điểm Chân Ngắn: Lợi Thế Trong Săn Bắn Và Tránh Nguy Hiểm
Đặc điểm chân ngắn không chỉ là một biểu hiện di truyền mà còn mang lại những ưu thế nhất định cho chó trong các nhiệm vụ khác nhau:
- Khả Năng Chui Vào Hang Hẹp: Với đôi chân ngắn và thân hình thấp, những chú chó này có thể dễ dàng luồn lách trong các hang nhỏ để truy đuổi con mồi, đặc biệt là khi săn bắt các loài thú nhỏ sống trong hang như chồn, cáo, và thỏ.
- Ẩn Nấp Và Tránh Nguy Hiểm: Nhờ kích thước nhỏ bé, chó chân ngắn có thể nhanh chóng ẩn nấp trong các khe hẹp hoặc nơi trú ẩn khi gặp nguy hiểm. Điều này giúp chúng sống sót tốt hơn trong môi trường khắc nghiệt và dễ dàng tránh các mối đe dọa.
- Thích Nghi Tốt Với Công Việc Chăn Gia Súc: Các giống chó chân ngắn như Corgi có khả năng di chuyển dưới chân gia súc một cách linh hoạt. Đặc điểm này cho phép chúng dễ dàng tiếp cận, điều khiển mà không bị gia súc đá trúng, một yếu tố quan trọng đối với chó chăn thả.
Cách Chăm Sóc Đặc Biệt Cho Các Giống Chó Chân Ngắn
Các giống chó chân ngắn như Dachshund, Corgi, và Bulldog cần chăm sóc đặc biệt để duy trì sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Duy trì xương khớp khỏe mạnh: Kiểm soát cân nặng, bổ sung glucosamine và chondroitin, hạn chế nhảy từ độ cao.
- Tập thể dục nhẹ nhàng: Đi bộ hàng ngày, tránh các trò chơi quá sức, sử dụng dốc hoặc bậc thang khi lên xuống.
- Chăm sóc hô hấp: Tránh vận động trong nhiệt độ cao, giữ mát vào mùa nóng và khám định kỳ để phát hiện sớm vấn đề hô hấp.
- Kiểm soát cân nặng: Cho ăn khẩu phần phù hợp, thưởng thức ăn ít calo và theo dõi cân nặng thường xuyên.
- Chăm sóc lông và vệ sinh: Chải lông đều đặn, vệ sinh tai và mắt, cắt móng thường xuyên.
- Khám thú y định kỳ: Kiểm tra tổng quát cho chó, khớp và cột sống, tiêm phòng cho chó và phòng ngừa ký sinh trùng đầy đủ.
Chăm sóc đúng cách sẽ giúp chó chân ngắn sống khỏe mạnh và vui vẻ bên gia đình.
Các Vấn Đề Sức Khỏe Thường Gặp Ở Chó Chân Ngắn
Chó chân ngắn dễ mắc các vấn đề sức khỏe liên quan đến xương, khớp và hô hấp. Dưới đây là các bệnh phổ biến và cách chăm sóc phù hợp:
- Thoát vị đĩa đệm (IVDD): Dấu hiệu: Đau lưng, khó di chuyển, mất kiểm soát tiểu tiện. Điều trị: Nghỉ ngơi, trị liệu vật lý hoặc phẫu thuật khi cần.
- Viêm khớp: Dấu hiệu: Khó vận động, khớp sưng đau. Phòng ngừa: Kiểm soát cân nặng, bổ sung glucosamine cho khớp.
- Biến dạng chi: Dấu hiệu: Chân cong hoặc lệch, gây khó khăn khi di chuyển. Điều trị: Phẫu thuật nếu biến dạng gây đau đớn.
- Vấn đề hô hấp: Dấu hiệu: Khó thở, ngáy lớn, mệt mỏi trong thời tiết nóng. Chăm sóc: Giữ chó ở nơi mát mẻ, hạn chế vận động mạnh.
- Rối loạn mắt: Dấu hiệu: Mắt đỏ, chảy nước, giảm thị lực. Phòng ngừa: Khám mắt định kỳ và kiểm tra di truyền khi cần.
Giá Bán Một Số Giống Chó Chân Ngắn Phổ Biến
(Đơn vị: Triệu đồng)
| Giống chó | Giá bán |
|---|---|
| Dachshund | 8+ |
| Corgi | 10+ |
| Basset Hound | 12+ |
| French Bulldog | 12+ |
| English Bulldog | 15+ |
Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Giá
- Nguồn gốc: Chó nhập khẩu hoặc thuần chủng từ trại giống uy tín có giá cao hơn.
- Giấy tờ: Có giấy tờ đầy đủ, chứng nhận sức khỏe và phả hệ rõ ràng.
- Màu sắc: Màu lông hiếm hoặc độc đáo sẽ có giá cao hơn.
- Độ tuổi và sức khỏe: Chó con hoặc trưởng thành khỏe mạnh thường có giá cao hơn chó già hoặc có vấn đề sức khỏe.
Nơi Mua Chó Chân Ngắn Uy Tín Tại TP.HCM và Hà Nội
Bạn có thể mua chó chân ngắn tại TP.HCM và Hà Nội qua các kênh sau:
- Mua online: Lựa chọn các website uy tín và có đánh giá tích cực từ khách hàng.
- Chợ chó mèo: Tham khảo một số chợ lớn, nhưng nên kiểm tra kỹ sức khỏe và nguồn gốc của chó.
- Shop và trại chó giống uy tín: Các shop và trại chó chuyên nghiệp với thông tin rõ ràng và cam kết chất lượng là nơi đáng tin cậy để mua chó chân ngắn.
Kết Luận
Các giống chó chân ngắn mang đến sự vui vẻ và đáng yêu cho nhiều gia đình. Tuy nhiên, với đặc điểm cơ thể đặc biệt, chúng cũng cần sự chăm sóc chu đáo và một chế độ ăn uống, vận động hợp lý. Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về các giống chó chân ngắn và cách chăm sóc chúng để chúng có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc bên bạn.
