Chó bị co giật (động kinh): Dấu hiệu và biện pháp xử lý an toàn

Co giật ở chó, đặc biệt khi xảy ra đột ngột, thường khiến chủ nuôi hoang mang. Tình trạng này có thể biểu hiện từ những cơn co giật nhẹ khi ngủ, đến các cơn động kinh nặng kèm theo sùi bọt mép, khó thở, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ về hiện tượng chó bị co giật, các nguyên nhân, triệu chứng điển hình, cũng như cách chữa trị và phòng ngừa hiệu quả.

---

1. Bệnh co giật ở chó là gì?

Bệnh co giật ở chó là hiện tượng rối loạn chức năng não bộ do hoạt động điện bất thường, dẫn đến các cử động không kiểm soát của cơ thể. Co giật có thể xảy ra một lần (do các yếu tố nhất thời như ngộ độc, hạ đường huyết) hoặc tái diễn nhiều lần (động kinh).

Co giật ở chó không phải là bệnh độc lập mà là biểu hiện của một vấn đề tiềm ẩn như tổn thương não, rối loạn chuyển hóa, hoặc các bệnh lý khác. Tình trạng này có thể được phân thành các dạng như:

• Co giật toàn thân: Toàn bộ cơ thể co giật mạnh mẽ.
• Co giật cục bộ: Chỉ một phần cơ thể như chân trước, chân sau, hoặc vùng mặt bị ảnh hưởng.
• Động kinh vô căn: Không tìm ra nguyên nhân rõ ràng.

---

2. Nguyên nhân gây co giật ở chó

Hiện tượng chó bị co giật có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:

2.1. Động kinh vô căn

• Động kinh vô căn (idiopathic epilepsy) là nguyên nhân phổ biến nhất ở chó từ 6 tháng đến 6 tuổi.
• Đây là tình trạng có yếu tố di truyền, phổ biến ở các giống chó như Beagle, Golden Retriever, và Labrador Retriever.

2.2. Rối loạn chuyển hóa và hạ canxi máu

• Chó bị thiếu canxi co giật thường gặp ở chó mẹ sau sinh do mất canxi qua sữa, dẫn đến giảm canxi trong máu.
• Hạ canxi máu không trực tiếp gây tổn thương não, nhưng việc duy trì nồng độ canxi thấp trong thời gian dài có thể làm suy giảm chức năng thần kinh, tăng nguy cơ co giật.

2.3. Chấn thương và tổn thương não

• Chó bị chấn thương đầu: Tai nạn hoặc va đập mạnh vào vùng đầu gây tổn thương não.
• U não: Khối u lành tính hoặc ác tính chèn ép mô não, gây co giật.
• Viêm não hoặc viêm màng não: Nhiễm trùng hoặc viêm ở não làm tăng hoạt động điện bất thường.

2.4. Ngộ độc

• Chó bị co giật do ngộ độc các chất như thuốc diệt chuột, xylitol, hoặc sô-cô-la.
• Chất độc làm ảnh hưởng đến chức năng thần kinh và gây ra cơn co giật đột ngột.

2.5. Nhiễm trùng và ký sinh trùng

• Canine distemper (care): Bệnh do virus gây ra, thường dẫn đến chó bị care co giật kèm các triệu chứng khác như sùi bọt mép, sốt cao.
• Ký sinh trùng Toxoplasma hoặc Neospora: Lây qua thức ăn nhiễm trùng, gây tổn thương não và co giật.

2.6. Các bệnh lý khác

• Rối loạn gan hoặc thận: Tích tụ độc tố trong cơ thể gây ảnh hưởng đến não bộ.
• Hạ đường huyết: Thường gặp ở chó con hoặc chó mắc bệnh tiểu đường.

---

3. Triệu chứng của bệnh co giật ở chó

Triệu chứng chó bị co giật rất đa dạng, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này:

3.1. Triệu chứng trước khi co giật (aura)

• Chó bị co giật khi ngủ, giật nhẹ ở cơ mặt hoặc chân.
• Run rẩy, đi loạng choạng, chó bị co giật đầu hoặc quay vòng bất thường.

3.2. Triệu chứng trong cơn co giật (ictal phase)

• Chó bị co giật toàn thân, chân cứng, giật mạnh.
• Chó bị co giật sùi bọt mép, chảy nước miếng, mắt trợn ngược.
• Chó bị co giật khó thở, có thể kêu la hoặc mất ý thức.

3.3. Triệu chứng sau co giật (postictal phase)

• Mất phương hướng, loạng choạng, hoặc mệt lả.
• Một số trường hợp có biểu hiện như chó bị co giật rồi chết, cần cấp cứu ngay.

---

4. Cách xử lý khi chó bị co giật

4.1. Cách sơ cứu chó bị co giật tại nhà

1. Giữ bình tĩnh: Đừng hoảng sợ vì điều này có thể khiến chó thêm căng thẳng.
2. Đảm bảo an toàn:
   • Đưa chó ra xa khu vực nguy hiểm như cầu thang hoặc vật sắc nhọn.
   • Không chạm vào miệng chó để tránh bị cắn.
3. Theo dõi thời gian: Nếu cơn co giật kéo dài hơn 5 phút, cần đưa chó đến bác sĩ thú y ngay.

4.2. Xử lý các trường hợp khẩn cấp

• Chó bị co giật liên tục hoặc có dấu hiệu suy kiệt cần được cấp cứu ngay lập tức.
• Làm mát cơ thể chó bằng cách đặt khăn ướt lên vùng bụng, nách, hoặc cổ để hạ nhiệt.

---

5. Điều trị bệnh co giật ở chó

5.1. Điều trị bằng thuốc

Bác sĩ thú y thường kê các loại thuốc chống co giật như:

• Phenobarbital: Hiệu quả cao nhưng cần theo dõi chức năng gan thường xuyên.
• Levetiracetam (Keppra): Ít tác dụng phụ, thường được sử dụng lâu dài.
• Potassium Bromide: Hiệu quả cao trong các trường hợp không đáp ứng với phenobarbital.

5.2. Điều chỉnh chế độ ăn uống

• Sử dụng thực phẩm chức năng chứa chất béo trung tính chuỗi trung bình (MCT) giúp hỗ trợ chống co giật.
• Bổ sung canxi và các khoáng chất cần thiết, đặc biệt cho chó mẹ sau sinh.

5.3. Phương pháp hỗ trợ

• Châm cứu hoặc liệu pháp thảo dược: Giúp giảm tần suất cơn co giật ở một số trường hợp.
• Vật lý trị liệu thần kinh: Hỗ trợ phục hồi chức năng cho chó sau cơn co giật.

---

6. Phòng ngừa bệnh co giật ở chó

• Kiểm tra định kỳ: Đưa chó đi khám sức khỏe ít nhất 1 lần/năm.
• Tránh chất độc: Đảm bảo môi trường sống an toàn, không có chất độc hại như thuốc diệt chuột, sô-cô-la.
• Quản lý stress: Tránh các yếu tố kích thích như tiếng ồn lớn hoặc ánh sáng mạnh.
• Chế độ ăn cân bằng: Cung cấp đủ dưỡng chất, tránh để chó bị hạ đường huyết hoặc thiếu canxi.

---

7. Khi nào cần đưa chó đi cấp cứu?

Bạn nên đưa chó đến bác sĩ thú y ngay nếu:

• Chó bị co giật liên tục trong hơn 5 phút.
• Có dấu hiệu suy hô hấp như thở gấp, tím tái.
• Chó bị co giật và sùi bọt mép không ngừng.
• Chó mất ý thức hoặc không thể đứng dậy sau cơn co giật.

---