Chó Chongqing, hay còn gọi là chó Trùng Khánh, là một giống chó cổ đại quý hiếm từ Trung Quốc. Với sự trung thành, dũng mãnh và ngoại hình độc đáo, chúng không chỉ là người bạn đồng hành tuyệt vời mà còn là giống chó bảo vệ xuất sắc. Hãy cùng Dogily tìm hiểu về nguồn gốc, đặc điểm và cách chăm sóc chó Chongqing qua bài viết dưới đây.
Thông tin tóm tắt về chó Chongqing
- Nguồn gốc: Trùng Khánh, Trung Quốc
- Chiều cao: 35-45 cm
- Cân nặng: 15-25 kg
- Tuổi thọ: 10-12 năm
- Màu sắc: Đỏ, nâu, đen
- Tính cách: Trung thành, dũng cảm, độc lập
- Chức năng: Bảo vệ, đồng hành
- Giá bán: Từ 5.000 USD trở lên, rất hiếm ở Việt Nam và chủ yếu phải nhập khẩu.
Nguồn gốc lịch sử chó Trùng Khánh
Mặc dù chó thường được khắc họa trong các tác phẩm nghệ thuật Trung Quốc, nhưng chúng lại rất hiếm khi được đề cập trong văn học. Cho đến gần đây, Trung Quốc không có nhiều sự quan tâm đến việc nghiên cứu lịch sử về các giống chó, đặc biệt là trước những năm 1980. Điều này khiến việc đưa ra những tuyên bố cụ thể về lịch sử giống chó Chongqing trở nên khó khăn, ngoại trừ một số thông tin tổng quát đã được chứng thực. Tuy nhiên, có đủ bằng chứng để khẳng định rằng giống chó Chongqing đã được phát triển ở Trung Quốc từ nhiều thế kỷ trước và luôn gắn liền với khu vực Chongqing và Tứ Xuyên. Dựa trên một số đặc điểm về ngoại hình và tính cách, như lưỡi xanh đen và nếp nhăn trên mặt, nhiều khả năng giống chó này có mối liên hệ gần gũi với hai giống chó Trung Quốc khác là Chow Chow và Shar Pei.
Sự phát triển giống chó qua các giai đoạn
Chó là một trong những loài vật nuôi đầu tiên của người Trung Quốc hoặc là một trong hai loài đầu tiên cùng với heo. Dù cách chúng được du nhập vào Trung Quốc vẫn còn gây tranh cãi, có ba lý thuyết chính về nguồn gốc của chó trong khu vực này:
- Chó được thuần hóa lần đầu tiên tại Trung Quốc và tất cả các loài chó ngày nay đều xuất phát từ một nhóm nhỏ sói Trung Quốc.
- Chó được thuần hóa tại Tây Tạng, Ấn Độ, hoặc Trung Đông, sau đó lan rộng đến Trung Quốc thông qua các cuộc trao đổi và chinh phục quân sự.
- Chó được thuần hóa đồng thời tại Trung Quốc và một khu vực khác ở châu Á và cuối cùng hợp nhất thành một quần thể chung.
Dù lý thuyết nào đúng, chó đã hiện diện tại Trung Quốc từ thời kỳ văn minh đầu tiên. Ban đầu, chúng có vai trò tương tự như ở các nền văn hóa khác: bảo vệ, săn bắt và làm bạn đồng hành. Những con chó Trung Quốc đầu tiên rất giống với các giống chó nguyên thủy như Dingo của Úc, New Guinea Singing Dog của Papua New Guinea và Carolina Dog của Mỹ.
Chó Chongqing qua các triều đại
Vào thời nhà Hán (206 TCN – 220 SCN), giống chó với lưỡi xanh đen và làn da nhăn nheo đã được phổ biến rộng rãi khắp Trung Quốc. Những chú chó này thường được thể hiện trong các tác phẩm nghệ thuật và tượng đài, được gọi là Chó Hán do sự phổ biến của chúng vào thời kỳ này. Chúng có nhiều nét tương đồng với các giống chó hiện đại như Chow Chow, Shar Pei và chó Chongqing. Dù có nhiều tranh cãi về giống chó Hán thực sự đại diện cho giống nào, có lẽ chúng là tổ tiên chung của cả ba giống chó này.
Tại khu vực Chongqing, một giống chó đặc biệt đã phát triển, với đặc điểm khác biệt là đuôi thẳng và không có lông, được gọi là “đuôi tre”. Mỗi khu vực và làng mạc đều có tên gọi riêng cho giống chó này, và qua nhiều thế kỷ, giống chó này đã được gọi bằng nhiều tên khác nhau.
Vai trò và sự phát triển của chó Chongqing
Người nông dân ở Chongqing và Tứ Xuyên sống trong điều kiện khắc nghiệt và khó khăn, do đó họ chỉ nuôi chó khi chúng có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ. Chó Chongqing ban đầu được sử dụng để săn bắn nhiều loài động vật trong khu vực, từ hươu, thỏ, lợn rừng cho đến hổ. Ngoài việc hỗ trợ săn bắn, chúng còn giúp xua đuổi các loài săn mồi và bảo vệ gia súc. Ban đêm, chúng trở thành chó bảo vệ, giữ nhà và tài sản khỏi các loài thú hoang và kẻ xấu.
Tuy nhiên, với sự xuất hiện của công nghệ hiện đại và các phương pháp canh tác mới vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, giống chó Chongqing bắt đầu được nuôi chủ yếu như chó bảo vệ và đồng hành. Đến giữa thế kỷ 20, việc canh tác đã chiếm hầu hết các vùng đất hoang, khiến việc sử dụng giống chó này cho săn bắn trở nên ít phổ biến hơn.
Thời kỳ khủng hoảng và gần như tuyệt chủng
Sau chiến tranh thế giới thứ hai và cuộc nội chiến kéo dài tại Trung Quốc, chính quyền Mao Trạch Đông nắm quyền và thực hiện chính sách cấm nuôi chó. Hàng triệu con chó bị tiêu diệt, khiến nhiều giống chó Trung Quốc tuyệt chủng hoàn toàn. Giống chó Chongqing may mắn sống sót nhờ vị trí địa lý hẻo lánh và được nuôi dưỡng chủ yếu như chó lao động.
Đến cuối thập niên 1980, sau cái chết của Mao Trạch Đông, việc nuôi chó lại được phép và giống Chongqing bắt đầu hồi phục. Tuy nhiên, vào năm 2003, khi dịch SARS bùng phát, hầu hết các chú chó Chongqing trong thành phố đã bị giết, đẩy giống chó này đến bờ vực tuyệt chủng một lần nữa.
Tương lai của giống chó Chongqing
Chó Trùng Khánh (Chongqing Dog) thuộc nhóm chó Molosser, một nhóm chó cổ đại nổi tiếng với thân hình mạnh mẽ, cơ bắp. Mặc dù không chính thức được xếp vào nhóm Mastiff (một phân loại trong nhóm Molosser), nhưng chó Trùng Khánh có nhiều đặc điểm tương đồng với các giống chó Mastiff, như thân hình vạm vỡ, đầu to và tính cách bảo vệ, trung thành.
Vì vậy, dù không hoàn toàn được gọi là Mastiff, chó Trùng Khánh có nhiều điểm tương đồng và thuộc nhóm chó Molosser có liên quan đến các giống chó Mastiff.
Mặc dù hiện nay số lượng giống chó này trên toàn cầu vẫn còn rất thấp, tương lai của chó Chongqing đang dần sáng sủa hơn. Cùng với sự quan tâm ngày càng tăng đối với các giống chó bản địa tại Trung Quốc, giống chó này đang trở nên phổ biến và được coi trọng. Các tổ chức như Hiệp hội Chó Chongqing đã nỗ lực không ngừng để bảo vệ và phát triển giống chó này, với hy vọng rằng chúng sẽ sớm được biết đến và yêu thích trên toàn thế giới.
Với lịch sử kéo dài hàng ngàn năm, chó Chongqing đã trải qua nhiều thăng trầm nhưng vẫn giữ được vẻ độc đáo và tinh thần dũng mãnh. Những nỗ lực bảo tồn hiện tại hy vọng sẽ giúp giống chó quý hiếm này không chỉ sống sót mà còn phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
Đặc điểm ngoại hình chó Trùng Khánh
Chó Chongqing có ngoại hình mạnh mẽ và nổi bật, với các đặc điểm nhận diện rất rõ ràng:
- Kích thước: Chúng có kích thước trung bình với chiều cao từ 35-45 cm và cân nặng từ 15-25 kg.
- Bộ lông ngắn: Lông của chúng thô, ngắn và thường có màu đỏ, nâu hoặc đen. Bộ lông ít rụng và dễ chăm sóc.
- Mặt và mõm ngắn: Chúng có nếp nhăn rõ ràng trên trán và phần mũi. Mõm to, vuông và rất mạnh mẽ.
- Tai dựng thẳng: Tai nhỏ, có hình tam giác và dựng đứng, giúp tạo nên vẻ ngoài cương nghị và cảnh giác.
- Đuôi thẳng: Đặc điểm độc đáo của giống chó này là đuôi thẳng, không có lông và được ví như “đuôi tre”.
Tính cách và hành vi
Chó Chongqing nổi bật với tính cách dũng cảm, trung thành và luôn sẵn sàng bảo vệ chủ nhân cũng như lãnh thổ. Đây là giống chó lý tưởng cho những người nuôi có kinh nghiệm trong việc chăm sóc và huấn luyện các giống chó mạnh mẽ.
- Trung thành: Chó Chongqing rất trung thành với chủ nhân và gia đình. Chúng thường chỉ tin tưởng và gắn bó với một hoặc một vài người, không dễ dàng kết thân với người lạ.
- Dũng cảm: Đây là giống chó có bản năng bảo vệ rất cao. Chúng không ngại đối đầu với bất kỳ mối nguy hiểm nào để bảo vệ gia đình và lãnh thổ.
- Thông minh và độc lập: Mặc dù rất trung thành, chó Chongqing cũng có tính cách độc lập và tự ra quyết định khi cần thiết. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi người nuôi phải có kinh nghiệm và sự kiên nhẫn trong việc huấn luyện.
- Tương tác với trẻ em và vật nuôi khác: Nếu được xã hội hóa đúng cách từ khi còn nhỏ, chó Chongqing có thể hòa đồng với trẻ em và vật nuôi khác. Tuy nhiên, chúng vẫn cần được giám sát chặt chẽ khi chơi với trẻ em hoặc những loài vật khác do tính cách mạnh mẽ và độc lập của chúng.
Cách nuôi và chăm sóc chó Chongqing
Môi trường sống
Chó Chongqing có thể thích nghi với nhiều loại môi trường sống khác nhau. Tuy nhiên, chúng thích hợp hơn với những gia đình có không gian rộng rãi như nhà có sân vườn. Vì có bản năng bảo vệ mạnh mẽ, chúng không phù hợp với không gian nhỏ hẹp hoặc những căn hộ chung cư.
Vận động và tập thể dục
Chó Chongqing cần ít nhất 30 phút vận động mạnh mỗi ngày. Chúng thích các hoạt động như chạy bộ, đi dạo dài hoặc chơi đùa trong sân vườn. Việc vận động thường xuyên giúp chúng duy trì sự khỏe mạnh và tránh những hành vi phá phách do năng lượng bị dư thừa.
Chải lông và vệ sinh cơ thể
Với bộ lông ngắn và thô, việc chăm sóc lông cho chó Chongqing khá đơn giản. Bạn chỉ cần chải lông mỗi tuần một lần để loại bỏ lông chết. Chúng ít cần tắm rửa, chỉ tắm khi thật sự cần thiết hoặc khi chúng bị bẩn.
Chế độ dinh dưỡng
Chế độ ăn của chó Chongqing cần giàu dinh dưỡng và cân bằng. Protein từ thịt là thành phần quan trọng để giúp duy trì cơ bắp khỏe mạnh. Đồng thời, bạn cũng nên bổ sung thêm các loại rau củ quả vào bữa ăn để cung cấp đủ vitamin và khoáng chất. Tránh cho chúng ăn quá nhiều thức ăn béo hoặc ngọt, vì điều này có thể dẫn đến béo phì và các vấn đề sức khỏe khác.
Huấn luyện
Chó Chongqing cần được huấn luyện từ khi còn nhỏ để phát triển tính cách hòa đồng và vâng lời. Sử dụng phương pháp huấn luyện tích cực, kết hợp phần thưởng và sự kiên nhẫn sẽ giúp chúng tiếp thu nhanh chóng. Xã hội hóa là yếu tố quan trọng để giảm bớt tính cảnh giác và hung hăng đối với người lạ hoặc các vật nuôi khác.
Sức khỏe và các bệnh thường gặp
Chó Chongqing là giống chó khỏe mạnh và ít gặp các vấn đề về di truyền. Tuy nhiên, do bộ lông thô và ngắn, chúng có thể gặp một số vấn đề về da nếu không được chăm sóc đúng cách. Ngoài ra, cần chú ý vệ sinh tai và mắt thường xuyên để tránh các bệnh nhiễm trùng.
Giá và cách đặt mua chó Chongqing
Chó Chongqing hiện rất hiếm ở Việt Nam và việc sở hữu giống chó này đòi hỏi phải nhập khẩu từ nước ngoài. Giá của một chú chó Chongqing nhập khẩu thường dao động từ 5.000 USD trở lên, tùy thuộc vào nguồn gốc và chất lượng của chú chó.
Kết luận
Chó Chongqing không chỉ là một giống chó cổ xưa và quý hiếm mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy với bản năng bảo vệ mạnh mẽ. Với vẻ ngoài độc đáo và tính cách trung thành, chúng là lựa chọn lý tưởng cho những ai tìm kiếm một giống chó đặc biệt và có ý thức bảo vệ gia đình. Tuy nhiên, việc chăm sóc và huấn luyện giống chó này đòi hỏi sự kiên nhẫn và kinh nghiệm, đặc biệt đối với những người nuôi lần đầu.
