Boerboel, còn gọi là Chó Ngao Nam Phi, là một giống chó to lớn và mạnh mẽ, được nuôi dưỡng với mục đích bảo vệ gia đình và trang trại tại các vùng nông thôn Nam Phi. Đây là giống chó nổi tiếng với lòng trung thành, sự dũng cảm và khả năng bảo vệ vượt trội. Tuy có vẻ ngoài dữ dằn và cơ bắp cuồn cuộn, nhưng Boerboel lại là một người bạn đồng hành đáng yêu và bảo vệ chu đáo cho gia đình, đặc biệt là với trẻ nhỏ.
Thông tin tóm tắt về giống chó Boerboel
- Nguồn gốc: Nam Phi
- Nhóm giống: Chó làm việc (Working Group)
- Chiều cao: 55-69 cm (con đực), 55-65 cm (con cái)
- Cân nặng: 110-200 pounds (50-90 kg)
- Tuổi thọ: 9-11 năm
- Tính cách: Trung thành, bảo vệ, thông minh, dũng cảm
- Màu lông: Vàng (fawn), đỏ, nâu, vằn (brindle), có thể có mặt nạ đen hoặc các vệt trắng
- Giá bán tại Việt Nam: Trên 5.000 USD (nhập khẩu)
Nguồn gốc và lịch sử của chó Boerboel
Giống chó Boerboel, hay còn gọi là Chó Ngao Nam Phi, có nguồn gốc từ Nam Phi và là một trong những giống chó làm việc lớn, mạnh mẽ, được nuôi để bảo vệ trang trại khỏi các mối nguy hiểm từ động vật hoang dã. Với thân hình vạm vỡ, bản năng bảo vệ vượt trội và tính cách trung thành, Boerboel đã trở thành người bạn đồng hành tin cậy của người nông dân Nam Phi qua nhiều thế kỷ. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về nguồn gốc lịch sử đặc biệt của giống chó này.
1. Nguồn gốc ban đầu: Chó của những người nông dân Boer
Giống chó Boerboel có lịch sử gắn liền với những người Boer, là những người nông dân Hà Lan, Đức và Huguenot định cư tại Nam Phi vào thế kỷ 17. Khi đến vùng đất mới đầy thách thức và nguy hiểm này, những người định cư mang theo những chú chó to lớn, khỏe mạnh để giúp bảo vệ trang trại khỏi các loài thú dữ như sư tử, linh cẩu và báo.
Từ “Boerboel” trong tiếng Afrikaans được ghép từ hai từ “boer” (nghĩa là “nông dân”) và “boel” (một từ thân mật chỉ “chó lớn” hay “chó săn“). Cái tên này đã phản ánh rất rõ vai trò của giống chó này trong cuộc sống của người dân Nam Phi lúc bấy giờ: những chú chó lớn mạnh mẽ, luôn sẵn sàng bảo vệ gia đình và tài sản khỏi mọi mối nguy hiểm.
2. Tổ tiên của Boerboel: Những dòng máu Mastiff và Bulldog
Nguồn gốc của Boerboel bắt nguồn từ các giống chó Mastiff và Bulldog được những người định cư châu Âu mang đến Nam Phi. Một trong những giống chó đầu tiên đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển Boerboel là Bullenbeisser, một giống chó săn lớn chuyên bắt các loài thú lớn. Bullenbeisser (nghĩa là “kẻ cắn bò”) vốn là một giống chó mạnh mẽ, chuyên dùng trong săn bắn và bảo vệ.
Năm 1652, Jan van Riebeeck, một trong những người lãnh đạo thuộc địa Hà Lan tại Nam Phi, đã mang theo giống Bullenbeisser đến vùng Mũi Hảo Vọng. Bullenbeisser, cùng với các giống chó khác từ châu Âu, bắt đầu lai tạo với các giống chó bản địa, dần dần phát triển thành một giống chó bảo vệ độc lập, đáp ứng nhu cầu của người nông dân trong môi trường sống khắc nghiệt tại Nam Phi.
3. Sự ảnh hưởng của Bullmastiff và các giống chó khác
Vào đầu thế kỷ 20, giống chó Bullmastiff từ Anh được nhập khẩu vào Nam Phi để bảo vệ các mỏ kim cương của công ty khai thác kim cương De Beers. Bullmastiff là sự lai tạo giữa Mastiff và Old English Bulldog, được biết đến với sức mạnh và khả năng bảo vệ xuất sắc. Khi được đưa vào Nam Phi, giống Bullmastiff đã lai tạo với các giống chó hiện có, bao gồm cả các giống chó bản địa, giúp định hình ngoại hình và tính cách của Boerboel hiện đại.
Ngoài Bullmastiff, giống Bulldog Anh với dáng người dài hơn và mạnh mẽ cũng được lai tạo với các giống chó địa phương, tiếp tục làm phong phú thêm dòng máu của Boerboel. Chính những ảnh hưởng này đã giúp Boerboel trở thành một giống chó có sức mạnh vượt trội, với đầu to, hộp sọ rộng và xương chắc chắn – những đặc điểm điển hình của một giống chó bảo vệ.
4. Chó bảo vệ đa năng của Nam Phi
Mặc dù chịu nhiều ảnh hưởng từ các giống chó Bulldog và Mastiff, Boerboel không chỉ nổi bật với sức mạnh mà còn với sự linh hoạt và khả năng thích nghi với nhiều nhiệm vụ khác nhau. Trong môi trường sống đầy khắc nghiệt và nguy hiểm tại Nam Phi, Boerboel không chỉ được sử dụng để bảo vệ mà còn có khả năng săn bắn.
Boerboel có thể đảm nhận nhiều vai trò trong cuộc sống hàng ngày của người dân nông thôn, từ bảo vệ gia đình và tài sản đến săn bắt các loài thú lớn như linh cẩu, báo và sư tử. Tuy nhiên, khác với các giống chó khác, Boerboel luôn ưu tiên nhiệm vụ bảo vệ. Điều này khiến chúng trở thành một trong những giống chó bảo vệ hàng đầu và đáng tin cậy nhất trong lịch sử.
5. Sự phát triển hiện đại của Boerboel
Trong suốt nhiều thế kỷ, giống chó Boerboel được nuôi dưỡng và phát triển dựa trên hiệu suất làm việc chứ không phải tiêu chuẩn giống. Những chú chó có khả năng bảo vệ tốt và sống sót qua các điều kiện khắc nghiệt của vùng hoang dã sẽ được lai tạo tiếp tục. Điều này khiến Boerboel trở thành một giống chó có sức sống bền bỉ và khả năng tự bảo vệ cao.
Mãi đến đầu những năm 1980, một nhóm người yêu thích giống chó Boerboel tại Nam Phi mới bắt đầu cố gắng tiêu chuẩn hóa và ghi nhận Boerboel như một giống chó chính thức. Quá trình này đã góp phần đưa Boerboel ra thế giới, giúp giống chó này trở nên phổ biến hơn ngoài phạm vi Nam Phi.
Tại Mỹ, Boerboel được chú ý từ khá sớm và nhanh chóng gia nhập Foundation Stock Service của Hiệp hội Chó Hoa Kỳ (AKC) vào năm 2006. Đến năm 2010, Boerboel đã gia nhập Nhóm Chó Khác Biệt và chính thức được AKC công nhận vào năm 2015. Sự công nhận này đã giúp Boerboel nhanh chóng nổi tiếng toàn cầu, được nhiều người yêu thích nhờ sự trung thành, bảo vệ và khả năng làm việc tuyệt vời.
6. Những tranh cãi trong việc lai tạo Boerboel
Sự gia tăng nhanh chóng của Boerboel trên toàn thế giới đã dẫn đến một số vấn đề về việc lai tạo không đúng chuẩn, đặc biệt là về màu sắc. Một số nhà lai tạo không uy tín đã sản xuất các con Boerboel có màu đen – một màu sắc không nằm trong tiêu chuẩn chính thức của giống. Điều này đã gây ra nhiều tranh cãi và xung đột trong cộng đồng nuôi chó Boerboel tại Nam Phi cũng như trên toàn thế giới.
Tại Mỹ, câu lạc bộ American Boerboel Club đã đưa ra quy định chặt chẽ, loại trừ những con chó Boerboel có màu sắc không đúng chuẩn khỏi hệ thống đăng ký của AKC. Đây là một động thái nhằm bảo vệ tính toàn vẹn của giống chó Boerboel.
7. Boerboel hiện nay
Hiện nay, Boerboel đã trở thành giống chó bảo vệ nổi tiếng trên toàn cầu, không chỉ tại Nam Phi mà còn ở nhiều quốc gia khác, bao gồm cả Mỹ và châu Âu. Giống chó này vẫn giữ được những đặc điểm bảo vệ mạnh mẽ và tình cảm đặc biệt với gia đình, khiến nó trở thành lựa chọn hoàn hảo cho những ai cần một chú chó vừa trung thành vừa mạnh mẽ.
Tuy nhiên, do tính cách mạnh mẽ và nhu cầu huấn luyện kỹ lưỡng, Boerboel không phù hợp với những người mới nuôi chó. Giống chó này đòi hỏi chủ nhân phải có kinh nghiệm, sự kiên nhẫn và không gian đủ rộng để đáp ứng nhu cầu vận động của chúng.
Boerboel là một giống chó có lịch sử lâu đời và đầy thú vị, bắt nguồn từ những người nông dân châu Âu định cư tại Nam Phi vào thế kỷ 17. Qua nhiều thế hệ lai tạo với các giống chó Mastiff và Bulldog, Boerboel đã phát triển thành một giống chó bảo vệ hoàn hảo với sức mạnh, lòng trung thành và khả năng bảo vệ tuyệt vời. Với sự phát triển và lan rộng ra toàn cầu, Boerboel đã trở thành một trong những giống chó bảo vệ hàng đầu, đáng tin cậy cho nhiều gia đình trên khắp thế giới.
Đặc điểm ngoại hình của Boerboel
Boerboel là một giống chó to lớn với thân hình cơ bắp, mạnh mẽ, được nuôi dưỡng để bảo vệ và chiến đấu. Giống chó này có vóc dáng oai vệ, với cơ thể rộng và khung xương chắc chắn.
- Bộ lông: Boerboel có lông ngắn, mịn và dày, giúp bảo vệ chúng khỏi thời tiết khắc nghiệt. Lông của chúng ít rụng và dễ chăm sóc.
- Màu lông: Chúng có nhiều màu lông khác nhau như đỏ, vàng (fawn), nâu, vằn (brindle) và đen. Một số con có thể có vệt trắng ở ngực hoặc chân.
- Đầu: Đầu của Boerboel to và chắc khỏe với hộp sọ rộng, mõm ngắn và răng chắc.
- Cân nặng: Từ 50-90 kg, với con đực có xu hướng nặng hơn con cái.
- Chiều cao: Trung bình từ 55-69 cm, với con đực thường cao hơn con cái.
Boerboel có dáng đi mạnh mẽ và dẻo dai, phù hợp với vai trò bảo vệ và tham gia các hoạt động ngoài trời.
Tính cách và hành vi của Boerboel
Trung thành và bảo vệ: Boerboel nổi tiếng với bản năng bảo vệ mạnh mẽ và lòng trung thành tuyệt đối với gia đình. Chúng rất cảnh giác với người lạ và có xu hướng chiếm lãnh thổ, nhưng lại rất tình cảm và nhẹ nhàng với gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ. Boerboel có thể trở thành người bảo vệ đắc lực, luôn sẵn sàng đối mặt với các mối đe dọa.
Thông minh và dễ huấn luyện: Boerboel là giống chó thông minh và có thể học hỏi nhanh, nhưng cũng có tính cách độc lập và bướng bỉnh. Điều này đòi hỏi chủ nuôi phải kiên nhẫn và nhất quán trong quá trình huấn luyện. Việc huấn luyện từ sớm và xã hội hóa là cần thiết để kiểm soát tính chiếm lãnh thổ và hung hăng với người lạ.
Yêu thương gia đình: Mặc dù có vẻ ngoài to lớn và mạnh mẽ, Boerboel rất tình cảm với các thành viên trong gia đình, đặc biệt là với trẻ em. Tuy nhiên, do kích thước lớn, việc giám sát khi chúng chơi với trẻ nhỏ là cần thiết để tránh những tai nạn vô ý.
Cách nuôi và chăm sóc chó Boerboel
1. Môi trường sống
Boerboel cần một không gian rộng rãi để có thể vận động thoải mái. Chúng không phù hợp với cuộc sống trong căn hộ nhỏ, do kích thước lớn và bản năng bảo vệ lãnh thổ. Tốt nhất, bạn nên có một khu vườn hoặc sân rộng để chúng có thể chạy nhảy và hoạt động.
2. Vận động và tập thể dục
Boerboel là giống chó năng động và cần ít nhất 1-2 giờ vận động hàng ngày. Đi bộ dài, chạy bộ hoặc chơi đùa trong sân vườn là những hoạt động lý tưởng để giúp chúng giải phóng năng lượng. Giống chó này cũng yêu thích các trò chơi trí tuệ như các đồ chơi xếp hình hoặc bài tập huấn luyện, giúp kích thích cả về mặt thể chất lẫn tinh thần.
3. Chải lông và vệ sinh cơ thể
Boerboel có bộ lông ngắn và ít rụng, nên việc chăm sóc lông khá đơn giản. Bạn chỉ cần chải lông cho chúng mỗi tuần một lần để loại bỏ lông rụng và giữ cho lông luôn sạch sẽ, bóng mượt. Việc tắm có thể thực hiện định kỳ mỗi tháng một lần hoặc khi cần thiết. Ngoài ra, cần kiểm tra và làm sạch tai hàng tuần, cắt móng tay hàng tháng và đánh răng thường xuyên để tránh các bệnh về răng miệng.
4. Chế độ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng của Boerboel cần phải giàu dinh dưỡng và cân đối để duy trì sức khỏe và cơ bắp. Bạn nên chọn thức ăn chất lượng cao dành cho giống chó lớn, giàu protein và chất béo. Nên chia khẩu phần ăn thành 2 lần mỗi ngày để đảm bảo chúng không bị sưng bụng. Luôn cung cấp đủ nước sạch cho chó uống.
5. Huấn luyện
Việc huấn luyện Boerboel cần bắt đầu từ khi còn nhỏ. Giống chó này thông minh, nhưng có thể bướng bỉnh nếu không được huấn luyện đúng cách. Bạn nên kiên trì và nhất quán trong việc huấn luyện, kết hợp với các phương pháp khen thưởng tích cực để khuyến khích hành vi tốt. Xã hội hóa từ sớm cũng rất quan trọng để giảm bớt tính chiếm lãnh thổ và kiểm soát hành vi hung hăng với người lạ.
6. Sức khỏe và các bệnh thường gặp
Boerboel là giống chó khỏe mạnh nhưng vẫn có thể gặp một số vấn đề sức khỏe phổ biến như:
- Loạn sản hông và khuỷu tay: Gây ra các vấn đề về vận động và đau nhức khớp.
- Bệnh tim mạch: Một số vấn đề về tim mạch có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
- Chứng sưng bụng (bloat): Một tình trạng nghiêm trọng liên quan đến hệ tiêu hóa, có thể gây nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời.
- Chứng tăng sản âm đạo: Thường gặp ở chó cái, gây ra khó chịu và cần can thiệp y tế.
Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và chăm sóc chu đáo là rất quan trọng để đảm bảo Boerboel có cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.
7. Tương tác với trẻ em và vật nuôi khác
Boerboel rất thân thiện và yêu thương trẻ nhỏ trong gia đình. Tuy nhiên, do kích thước lớn và tính cách năng động, cần giám sát khi chúng chơi với trẻ nhỏ để tránh những tai nạn không mong muốn. Về tương tác với các vật nuôi khác, Boerboel có thể trở nên hung hăng và chiếm lãnh thổ, đặc biệt là với các con chó khác. Việc xã hội hóa từ sớm là rất quan trọng để kiểm soát hành vi này.
Giá chó Boerboel tại Việt Nam
Boerboel rất hiếm tại Việt Nam và thường chỉ có thể nhập khẩu từ các trại chó uy tín ở nước ngoài. Giá của một chú chó Boerboel nhập khẩu dao động trên 5.000 USD, tùy thuộc vào nguồn gốc, phả hệ và sức khỏe của chó con. Nếu bạn muốn sở hữu một chú chó Boerboel, bạn sẽ cần đặt hàng qua các dịch vụ nhập khẩu chuyên nghiệp.
Kết luận
Boerboel là giống chó vừa mạnh mẽ, trung thành và bảo vệ, rất phù hợp cho những ai cần một chú chó bảo vệ gia đình và tài sản. Tuy nhiên, giống chó này yêu cầu người nuôi có kinh nghiệm trong việc huấn luyện và chăm sóc chó lớn, vì tính cách bảo vệ mạnh mẽ và kích thước khổng lồ của chúng. Nếu bạn có đủ không gian và khả năng chăm sóc, Boerboel sẽ trở thành người bạn đồng hành trung thành và đáng tin cậy cho cả gia đình bạn.
Câu hỏi thường gặp về Boerboel
1. Boerboel có phù hợp với gia đình có trẻ nhỏ không?
Có, Boerboel rất tình cảm và bảo vệ trẻ nhỏ trong gia đình, nhưng cần giám sát khi chơi đùa để tránh những tai nạn do kích thước lớn của chúng.
2. Boerboel có dễ huấn luyện không?
Boerboel là giống chó thông minh và dễ huấn luyện nếu bắt đầu từ nhỏ. Tuy nhiên, chúng có thể bướng bỉnh, do đó cần có sự kiên nhẫn và phương pháp huấn luyện nhất quán.
3. Tôi có thể nuôi Boerboel trong căn hộ không?
Không, Boerboel cần không gian rộng rãi để vận động. Chúng không phù hợp với cuộc sống trong căn hộ nhỏ.
4. Boerboel có thân thiện với các vật nuôi khác không?
Boerboel có xu hướng chiếm lãnh thổ và có thể hung hăng với các vật nuôi khác, đặc biệt là các con chó cùng giới. Xã hội hóa từ sớm là rất quan trọng.
