Chó sục (Terrier) là một trong những nhóm chó nổi bật nhất trong thế giới loài chó, nổi tiếng với tính cách dũng cảm, nhiệt huyết và khả năng săn bắt vô cùng sắc bén. Chúng có kích thước đa dạng từ nhỏ đến trung bình, ngoại hình nhỏ gọn, mạnh mẽ với bộ lông dày, cứng. Được biết đến như những chú “chó săn chuột,” chó sục từng là người bạn đồng hành đáng tin cậy của con người trong việc diệt trừ động vật gây hại. Trong bài viết này, hãy cùng Dogily.vn tìm hiểu chi tiết về chó sục, lịch sử phát triển, các giống phổ biến và những đặc điểm nổi bật của chúng.
Chó Sục Là Gì?
Chó sục thuộc nhóm chó chuyên dùng trong việc săn bắt, đặc biệt là săn động vật nhỏ, từ chuột, thỏ, cho đến cáo. Từ “Terrier” xuất phát từ tiếng Latin “terra,” nghĩa là “đất,” tượng trưng cho khả năng đào đất bẩm sinh của chúng để săn mồi. Với tính cách nhiệt tình, thông minh và đôi khi có chút bướng bỉnh, chó sục luôn nổi bật với bản tính độc lập và trung thành với gia đình.
1. Phân Loại và Định Nghĩa Chi Tiết
Chó sục có thể được phân thành nhiều nhóm nhỏ dựa trên kích thước và công dụng ban đầu của chúng:
- Chó sục cỡ nhỏ: Thường được sử dụng để diệt trừ loài gặm nhấm như chuột và thỏ trong các khu vực dân cư hoặc trên tàu thuyền.
- Chó sục cỡ trung bình: Được phát triển để tham gia săn bắt động vật lớn hơn như cáo và gấu mèo.
- Chó sục cỡ lớn: Chẳng hạn như chó Airedale Terrier, dùng để săn bắt động vật lớn và đôi khi còn tham gia vào công việc canh gác.
2. Ngoại Hình và Đặc Điểm Chung của Chó Sục
Chó sục có ngoại hình nhỏ gọn với cơ bắp chắc chắn. Chúng sở hữu bộ lông cứng, dày, có khả năng chống chịu thời tiết khắc nghiệt và thường không rụng nhiều. Đa phần giống chó sục đều có màu lông pha trộn, chủ yếu là các màu nâu, trắng, đen hoặc đỏ gạch. Những đặc điểm chung dễ nhận ra của chúng là:
- Tai: Nhỏ, vểnh lên hoặc gập nhẹ tùy từng giống.
- Mũi: Nhọn và dài, giúp chó sục dễ dàng phát hiện mùi.
- Chân: Chắc khỏe và cơ bắp, được thiết kế để dễ dàng di chuyển trên địa hình gồ ghề.
- Tính cách: Tinh nghịch, ưa thích phiêu lưu, độc lập và trung thành.
3. Thể Trạng Cơ Thể
Chó sục nổi tiếng với sức khỏe tốt, khả năng chịu đựng bền bỉ và thể lực dẻo dai. Chúng thích vận động và cần nhiều hoạt động để giải phóng năng lượng, từ chạy bộ, chơi đùa đến những buổi huấn luyện. Nếu không được vận động đầy đủ, chó sục dễ rơi vào tình trạng stress và phát sinh các hành vi xấu như cắn phá đồ đạc hay đào bới.
Nguồn Gốc và Lịch Sử Phát Triển Của Chó Sục
Chó sục có nguồn gốc từ Anh và các quốc gia châu Âu, phát triển mạnh vào khoảng thế kỷ 19. Lúc bấy giờ, nạn chuột và động vật gặm nhấm hoành hành ở nhiều nơi, đặc biệt là các trang trại, chuồng trại. Chó sục ra đời với nhiệm vụ diệt trừ các loài gây hại này. Với khả năng nhanh nhẹn và bền bỉ, chúng trở thành trợ thủ đắc lực trong việc bảo vệ sản phẩm nông nghiệp.
Về sau, chó sục không chỉ được sử dụng để làm chó săn mà còn phục vụ cho nhiều hoạt động khác như canh gác, tìm kiếm và thậm chí là bạn đồng hành trong gia đình. Trải qua nhiều thế kỷ, chó sục đã được chọn lọc và phát triển để có thể thích ứng với nhiều môi trường và công việc khác nhau, từ cảnh sát đến thú cưng.
Top 10 Giống Chó Sục Terrier Hàng Đầu Phổ Biến Nhất
Dưới đây là 10 giống chó sục nổi tiếng và được yêu thích nhất trên toàn thế giới:
1. Airedale Terrier
- Nguồn gốc: Aire Valley, Anh
- Chiều cao: 58 cm
- Trọng lượng: 22-32 kg
- Tuổi thọ: 10-13 năm
- Tính cách: Thông minh, kiên cường, độc lập
- Điểm nổi bật: chó Airedale Terrier là giống chó sục lớn nhất và có biệt danh “vua của các giống chó sục.”
2. American Staffordshire Terrier
- Nguồn gốc: Mỹ
- Chiều cao: 43-48 cm
- Trọng lượng: 18-32 kg
- Tuổi thọ: 12-16 năm
- Tính cách: Trung thành, thân thiện, mạnh mẽ
- Điểm nổi bật: chó American Staffordshire Terrier Thích hợp làm chó bảo vệ và là bạn đồng hành tuyệt vời cho gia đình.
3. Australian Terrier
- Nguồn gốc: Úc
- Chiều cao: 25-28 cm
- Trọng lượng: 6.8-9 kg
- Tuổi thọ: 12-15 năm
- Tính cách: Thân thiện, thông minh, nhiệt tình
- Điểm nổi bật: Chó Australian Terrier có tính cách vui vẻ, hoạt bát và rất thích hợp để sống trong gia đình.
4. Bedlington Terrier
- Nguồn gốc: Anh
- Chiều cao: 39-44 cm
- Trọng lượng: 8-10.4 kg
- Tuổi thọ: 12-14 năm
- Tính cách: Nhẹ nhàng, dễ thương, nhưng dũng cảm
- Điểm nổi bật: Với bộ lông xoăn mềm, Bedlington Terrier trông giống như một chú cừu nhỏ.
5. Border Terrier
- Nguồn gốc: Anh
- Chiều cao: 30-38 cm
- Trọng lượng: 5-7 kg
- Tuổi thọ: 12-15 năm
- Tính cách: Năng động, thân thiện, thích phiêu lưu
- Điểm nổi bật: Dễ huấn luyện, chó Border Terrier thích hợp làm chó canh gác.
6. Bull Terrier
- Nguồn gốc: Anh
- Chiều cao: 53-56 cm
- Trọng lượng: 22-32 kg
- Tuổi thọ: 11-14 năm
- Tính cách: Nghịch ngợm, đáng yêu, trung thành
- Điểm nổi bật: chó Bull Terrier nổi bật với gương mặt độc đáo và tính cách vui nhộn.
7. Cairn Terrier
- Nguồn gốc: Scotland
- Chiều cao: 23-25 cm
- Trọng lượng: 5.9-6.8 kg
- Tuổi thọ: 13-15 năm
- Tính cách: Trung thành, thân thiện, dũng cảm
- Điểm nổi bật: chó Cairn Terrier nổi tiếng qua vai diễn của Toto trong phim The Wizard of Oz.
8. Irish Terrier
- Nguồn gốc: Ireland
- Chiều cao: 39-44 cm
- Trọng lượng: 10-11 kg
- Tuổi thọ: 12-15 năm
- Tính cách: Trung thành, mạnh mẽ, yêu đời
- Điểm nổi bật: chó Irish Terrier ở hữu bộ lông đỏ đặc trưng và tính cách dũng cảm.
9. Jack Russell Terrier
- Nguồn gốc: Anh
- Chiều cao: 25-38 cm
- Trọng lượng: 5.9-7.7 kg
- Tuổi thọ: 13-16 năm
- Tính cách: Năng động, tinh nghịch, kiên cường
- Điểm nổi bật: Cực kỳ năng động, chó Jack Russell Terrier cần nhiều vận động để duy trì sức khỏe.
10. Scottish Terrier
- Nguồn gốc: Scotland
- Chiều cao: 25 cm
- Trọng lượng: 8.2-10 kg
- Tuổi thọ: 11-13 năm
- Tính cách: Độc lập, kiên cường, trung thành
- Điểm nổi bật: Bộ lông đen, dáng vẻ quý phái và Scottish Terrier có khả năng canh gác tốt.
Kỹ Năng Săn Bắt Của Chó Sục
Các giống chó sục được phát triển với kỹ năng săn bắt vượt trội. Chúng có khả năng tìm mồi bằng mũi nhạy bén, đôi tai nhanh nhẹn và phản xạ sắc bén. Chó sục thường sục sạo mọi ngóc ngách, đào bới để tìm mồi và tiêu diệt ngay khi phát hiện. Điều này đã khiến chúng trở thành trợ thủ đắc lực trong nông nghiệp, bảo vệ các kho hàng và tiêu diệt chuột trên tàu biển.
Các Đặc Điểm Di Truyền Cần Có
Chó sục cần có bản năng săn mồi mạnh mẽ, sức chịu đựng cao, và sự kiên trì. Chúng thường thông minh, tự tin và bền bỉ, có khả năng học tập tốt khi được huấn luyện đúng cách. Chó sục cũng cần có khả năng tương tác tốt với con người, đặc biệt là trong những giống chó cảnh hoặc bảo vệ gia đình.
Chăm Sóc và Nuôi Dưỡng Chó Sục
Vì chó sục nổi tiếng với tính cách năng động và thích phiêu lưu, việc chăm sóc chúng đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt, nhất là về mặt vận động và dinh dưỡng. Dưới đây là một số lưu ý giúp bạn chăm sóc và nuôi dưỡng chó sục một cách tốt nhất:
- Cung Cấp Nhiều Hoạt Động Vận Động: Chó sục cần nhiều bài tập thể chất để giải tỏa năng lượng dư thừa. Những hoạt động như chạy bộ, đi dạo dài, trò chơi bắt bóng hoặc tham gia vào các môn thể thao dành cho chó sẽ giúp chúng duy trì sức khỏe và hạn chế hành vi tiêu cực như cắn phá đồ đạc.
- Dinh Dưỡng Phù Hợp: Chó sục có cơ bắp và năng lượng cao, vì vậy khẩu phần ăn của chúng cần cung cấp đủ protein, chất béo và các khoáng chất cần thiết để duy trì thể trạng. Lựa chọn thức ăn cho chó chất lượng cao và bổ sung thêm rau quả giúp tăng cường sức đề kháng cho chúng. Bạn cũng nên chia khẩu phần ăn thành các bữa nhỏ trong ngày để duy trì năng lượng ổn định.
- Huấn Luyện và Xã Hội Hóa: Chó sục có tính cách độc lập và thường rất tự tin, vì vậy việc huấn luyện chó sớm giúp kiểm soát hành vi và tăng cường kỹ năng nghe lệnh của chúng. Sử dụng phương pháp khen thưởng, động viên và các bài tập thử thách trí tuệ để chúng học hỏi nhanh và duy trì sự hứng thú trong quá trình huấn luyện.
- Chăm Sóc Bộ Lông: Bộ lông của chó sục thường cứng và ngắn, dễ chăm sóc nhưng cần duy trì để giữ cho chúng sạch sẽ và không bị rối. Đối với những giống có lông dày như Airedale Terrier hoặc Soft-Coated Wheaten Terrier, bạn cần chải lông đều đặn và đôi khi phải đưa chúng đi cắt tỉa.
- Kiểm Tra Sức Khỏe Định Kỳ: Chó sục có xu hướng mắc một số bệnh di truyền như bệnh xương khớp và bệnh da liễu. Do đó, bạn nên đưa chó đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề và có biện pháp xử lý kịp thời.
Lưu Ý Khi Nuôi Chó Sục Trong Gia Đình Có Trẻ Em và Thú Nuôi Khác
Mặc dù chó sục nổi tiếng với sự trung thành và khả năng bảo vệ, không phải giống nào cũng hòa đồng với trẻ em và thú nuôi khác. Nếu bạn có con nhỏ hoặc các vật nuôi khác, hãy cân nhắc các yếu tố sau:
- Giới Thiệu Sớm: Việc giới thiệu chó sục với trẻ em và thú nuôi khác từ khi còn nhỏ sẽ giúp chúng hòa nhập và quen thuộc hơn.
- Chọn Giống Thích Hợp: Một số giống chó sục như Staffordshire Bull Terrier và Cairn Terrier thường rất thân thiện và thích chơi đùa với trẻ em, trong khi những giống độc lập hơn như Scottish Terrier hoặc Jack Russell Terrier có thể cần thời gian làm quen lâu hơn.
- Giám Sát Khi Chơi Đùa: Chó sục có bản tính săn mồi cao và tính cách mạnh mẽ nên bạn cần giám sát khi chúng tiếp xúc với trẻ nhỏ hoặc thú nuôi khác để đảm bảo an toàn.
Chọn Giống Chó Sục Phù Hợp Với Lối Sống của Bạn
Trước khi chọn nuôi một chú chó sục, điều quan trọng là phải hiểu được những giống chó sục nào phù hợp nhất với lối sống và mong đợi của bạn. Các giống chó sục đa dạng về kích thước, tính cách và nhu cầu chăm sóc, vì vậy, hãy cân nhắc các yếu tố sau khi lựa chọn:
- Không Gian Sống: Nếu bạn sống trong căn hộ nhỏ, các giống chó sục có kích thước nhỏ và dễ thích nghi như Yorkshire Terrier, Cairn Terrier, hoặc Miniature Schnauzer có thể là lựa chọn tốt. Chúng không yêu cầu quá nhiều không gian để hoạt động và có thể cảm thấy thoải mái trong không gian hạn chế, miễn là chúng được đi dạo và tập thể dục đều đặn.Ngược lại, những giống chó lớn hơn như Airedale Terrier hoặc Irish Terrier cần nhiều không gian hơn để vận động và có thể sẽ phù hợp hơn nếu bạn sống trong ngôi nhà có sân vườn rộng rãi.
- Mức Độ Hoạt Động và Thời Gian Rảnh: Chó sục nói chung có năng lượng cao và yêu thích hoạt động, nhưng mỗi giống lại có nhu cầu vận động khác nhau. Chẳng hạn, Jack Russell Terrier và Border Terrier có nhu cầu vận động cao, yêu thích những hoạt động thể thao và cần được tham gia vào các trò chơi vận động trí tuệ. Nếu bạn là người bận rộn, hãy chọn giống chó ít đòi hỏi về vận động và dễ thích nghi với lối sống chậm rãi hơn như West Highland White Terrier hoặc Skye Terrier.
- Tính Cách và Khả Năng Hòa Hợp: Nếu bạn có gia đình với trẻ nhỏ, một giống chó thân thiện, dễ gần và yêu thích trẻ em như Staffordshire Bull Terrier hay Norwich Terrier sẽ là lựa chọn phù hợp. Tuy nhiên, nếu bạn muốn một chú chó có bản năng bảo vệ mạnh mẽ và thích nghi tốt với việc sống một mình như Scottish Terrier, hãy đảm bảo rằng chúng được huấn luyện và xã hội hóa đúng cách.
Các Hoạt Động và Môn Thể Thao Phù Hợp Cho Chó Sục
Chó sục là những người bạn đồng hành tuyệt vời cho những ai yêu thích các hoạt động ngoài trời và thể thao. Dưới đây là một số hoạt động phù hợp giúp chó sục thỏa mãn nhu cầu vận động và tăng cường sức khỏe:
- Agility (Thể Thao Chạy Qua Chướng Ngại Vật): Agility là môn thể thao lý tưởng cho những chú chó sục nhanh nhẹn, thông minh và có năng lượng cao như Jack Russell Terrier và Border Terrier. Thông qua các bài tập vượt qua chướng ngại vật, chúng có cơ hội thể hiện kỹ năng, rèn luyện sức khỏe và gắn kết với chủ nhân.
- Earthdog (Đào Hang): Nhiều giống chó sục được sinh ra với bản năng đào hang, và Earthdog là môn thể thao cho phép chúng đào và tìm kiếm trong các đường hầm nhân tạo. Môn thể thao này giúp chó sục thỏa mãn bản năng săn mồi của chúng, đồng thời giúp chủ nhân quan sát khả năng đặc biệt của chúng.
- Tập Chạy và Đi Dạo Dài: Các giống chó sục như Irish Terrier, Staffordshire Bull Terrier và American Staffordshire Terrier thích hợp với các hoạt động chạy dài hoặc đi dạo lâu. Việc chạy bộ đều đặn không chỉ giúp chúng duy trì sức khỏe mà còn giảm thiểu các hành vi xấu do thừa năng lượng.
- Bơi Lội: Một số giống chó sục, đặc biệt là Airedale Terrier, rất yêu thích bơi lội. Bơi lội là môn thể thao tuyệt vời giúp giảm căng thẳng và là hình thức vận động toàn thân lý tưởng cho chúng.
Những Vấn Đề Sức Khỏe Thường Gặp Ở Chó Sục và Cách Phòng Ngừa
Giống như tất cả các loài chó, chó sục cũng có thể gặp phải các vấn đề sức khỏe đặc trưng. Dưới đây là một số bệnh lý phổ biến và cách phòng ngừa giúp duy trì sức khỏe cho chó sục của bạn:
- Bệnh Xương Khớp: Một số giống chó sục, đặc biệt là những giống có kích thước nhỏ, có nguy cơ cao bị bệnh loạn sản xương hông hoặc đầu gối. Để phòng ngừa, hãy cho chúng vận động đều đặn, tránh để chúng bị béo phì, và thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về xương khớp.
- Bệnh Da Liễu và Dị Ứng: Một số giống chó sục có thể mắc bệnh dị ứng hoặc các vấn đề về da, đặc biệt là những giống có lông dày như Cairn Terrier và West Highland White Terrier. Để giảm thiểu rủi ro, hãy duy trì vệ sinh lông cho chúng, sử dụng thức ăn chất lượng và tránh để chúng tiếp xúc với những chất có thể gây kích ứng.
- Bệnh về Hô Hấp và Tim Mạch: Các giống chó có ngực rộng như American Staffordshire Terrier có thể gặp vấn đề về hô hấp hoặc tim mạch. Hãy chắc chắn cung cấp cho chúng môi trường vận động phù hợp và hạn chế các bài tập quá sức.
- Bệnh Về Mắt và Tai
Một số giống chó sục dễ gặp phải các vấn đề về mắt và tai như viêm tai giữa ở các giống tai cụp hoặc mắt bị tổn thương do va chạm. Để giảm thiểu nguy cơ, bạn cần vệ sinh tai và mắt cho chúng định kỳ và đưa chúng đi kiểm tra khi có dấu hiệu bất thường.
Lời Kết: Chọn Lựa Giống Chó Sục Phù Hợp Với Bạn
Chó sục là sự lựa chọn tuyệt vời cho những ai yêu thích sự năng động và tính cách độc lập. Từ những giống chó nhỏ gọn như Yorkshire Terrier đến những giống chó lớn hơn như Airedale Terrier, mỗi giống chó sục đều mang đến những trải nghiệm thú vị và phong phú. Khi quyết định nuôi một chú chó sục, hãy cân nhắc nhu cầu vận động, không gian sống và thời gian bạn có thể dành cho chúng để đảm bảo cả bạn và chú chó đều hạnh phúc và hài lòng.
Với tính cách trung thành, thông minh và bản năng bảo vệ mạnh mẽ, chó sục không chỉ là người bạn đồng hành tuyệt vời mà còn là người bảo vệ đáng tin cậy cho ngôi nhà của bạn. Hãy cùng Dogily.vn tìm kiếm chú chó sục phù hợp nhất và bắt đầu hành trình yêu thương và khám phá với những người bạn bốn chân đặc biệt này!
