Lhasa Apso, một giống chó nhỏ bé nhưng đầy dũng mãnh và quý tộc, được nuôi dưỡng từ hàng ngàn năm trước ở vùng núi Tây Tạng. Chúng nổi tiếng với bộ lông dài, mượt và tính cách cảnh giác, thông minh. Ban đầu, chó Lhasa Apso được coi là những chú chó canh gác linh thiêng trong các tu viện và cung điện Tây Tạng, nơi chúng bảo vệ các nhà sư và hoàng gia khỏi những mối nguy hiểm. Ngày nay, Lhasa Apso trở thành người bạn đồng hành trung thành và yêu thương trong nhiều gia đình trên khắp thế giới. Tuy nhiên, tại Việt Nam, giống chó này cực kỳ hiếm và thường chỉ có thể sở hữu thông qua việc nhập khẩu với giá rất cao, lên đến hơn 5.000 USD.
Thông Tin Tóm Tắt Về Lhasa Apso
- Nhóm giống: Non-Sporting (không tham gia thể thao)
- Chiều cao: Từ 25-28 cm (đối với con đực), nhỏ hơn đối với con cái
- Cân nặng: Từ 5,4-8,1 kg
- Tuổi thọ: 12-15 năm, có thể sống lâu hơn
- Màu lông: Đen, kem, vàng, đỏ, trắng, có hoặc không có vệt màu
- Tính cách: Cảnh giác, thông minh, tình cảm, độc lập, bướng bỉnh
- Giá: Trên 5.000 USD, chủ yếu nhập khẩu từ nước ngoài
Lhasa Apso: Lịch Sử Và Nguồn Gốc Của Giống Chó Canh Gác Từ Tây Tạng
Lhasa Apso là một trong những giống chó cổ xưa nhất trên thế giới, có nguồn gốc từ vùng đất Tây Tạng linh thiêng, được mệnh danh là “Mái Nhà Thế Giới.” Với hàng ngàn năm lịch sử, Lhasa Apso không chỉ là một giống chó dễ thương mà còn mang trong mình giá trị tâm linh và văn hóa đặc biệt. Ban đầu, Lhasa Apso được nuôi dưỡng để làm chó canh gác tại các tu viện và cung điện, và theo truyền thuyết Tây Tạng, chúng được coi là hiện thân của sinh vật linh thiêng – Sư tử Tuyết. Giống chó này còn được biết đến với tên gọi trong tiếng Tây Tạng là Abso Seng Kye, nghĩa là “Chó Sư Tử Canh Gác.”
1. Nguồn Gốc Của Lhasa Apso
Giống chó Lhasa Apso có nguồn gốc từ Tây Tạng, nơi được biết đến với địa hình hiểm trở và khí hậu khắc nghiệt. Tây Tạng nằm ở độ cao khoảng 4.000 mét so với mực nước biển, với những dãy núi Himalaya bao quanh. Trong suốt hàng thế kỷ, những chú chó Lhasa Apso sống cùng với các nhà sư Phật giáo trong các tu viện và cung điện. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và canh gác, thông báo khi có kẻ lạ đột nhập.
Lhasa Apso được lai tạo và phát triển để chịu đựng được những điều kiện khắc nghiệt của vùng núi cao. Chúng có bộ lông dày đặc, vừa giúp giữ ấm trong thời tiết lạnh giá, vừa giúp bảo vệ khỏi ánh nắng chói chang. Bộ lông của chó Lhasa Apso đặc biệt bền bỉ, không chỉ bảo vệ chúng khỏi nhiệt độ thấp mà còn chống lại các yếu tố thời tiết khác như gió mạnh hay bụi bặm.
2. Tên Gọi “Lhasa Apso” Và Ý Nghĩa Tâm Linh
Tên gọi “Lhasa Apso” bắt nguồn từ thủ đô Lhasa của Tây Tạng. Phần “Apso” trong tên gọi có thể bắt nguồn từ từ “abso” trong tiếng Tây Tạng, có nghĩa là “râu dài.” Trong tiếng Tây Tạng, tên đầy đủ của giống chó này là Abso Seng Kye, có nghĩa là “Chó Sư Tử Canh Gác.” Chúng được xem như hiện thân của Sư tử Tuyết – sinh vật huyền thoại được tin là bảo vệ đất nước Tây Tạng.
Theo truyền thuyết Phật giáo Tây Tạng, Sư tử Tuyết là sinh vật linh thiêng, được xem là biểu tượng của sự bảo vệ và may mắn. Người Tây Tạng tin rằng nếu Sư tử Tuyết xuống núi, nó sẽ biến thành một chú chó – cụ thể là Lhasa Apso. Chính vì thế, Lhasa Apso không chỉ được nuôi làm chó canh gác mà còn được coi là biểu tượng của sự thịnh vượng, bảo vệ và linh thiêng.
3. Vai Trò Của Lhasa Apso Tại Các Tu Viện Và Cung Điện Tây Tạng
Lhasa Apso được lai tạo qua hàng thế kỷ để trở thành những chú chó canh gác nhỏ bé nhưng mạnh mẽ tại các tu viện và cung điện Tây Tạng. Chúng được nuôi trong nhà để bảo vệ nội thất, trong khi các giống chó lớn hơn như Tibetan Mastiff được sử dụng để canh gác bên ngoài. Khi phát hiện có người lạ xâm nhập, chó Lhasa Apso sẽ sủa để cảnh báo cho con người, và Tibetan Mastiff sẽ là lực lượng bảo vệ chính.
Được sinh ra và lớn lên trong môi trường khắc nghiệt, chó Lhasa Apso có bản năng nhạy bén, sức bền bỉ, và sự thông minh cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ của mình. Bộ lông dày không chỉ giúp giữ ấm mà còn bảo vệ mắt khỏi bụi và ánh sáng mạnh. Đặc biệt, đôi chân ngắn nhưng vững chắc của Lhasa Apso giúp chúng di chuyển dễ dàng trên nền tuyết và địa hình đá gồ ghề.
4. Vai Trò Tâm Linh Trong Văn Hóa Tây Tạng
Ngoài vai trò làm chó canh gác, Lhasa Apso còn mang giá trị tâm linh to lớn trong văn hóa Tây Tạng. Người Tây Tạng tin rằng khi một lạt ma (lama) – tức nhà sư Phật giáo – qua đời, linh hồn của họ sẽ nhập vào cơ thể của chó Lhasa Apso để chờ đợi tái sinh thành con người. Điều này khiến giống chó này trở nên thiêng liêng và được tôn sùng. Trong nhiều trường hợp, Lhasa Apso được coi là nơi trú ngụ tạm thời của linh hồn các nhà sư cho đến khi họ có thể tái sinh thành người.
Người Tây Tạng cũng tin rằng khi một chú chó Lhasa Apso qua đời, linh hồn của chúng có thể đầu thai thành một đứa trẻ, tạo nên sự liên kết mật thiết giữa giống chó này và con người.
5. Lhasa Apso – Món Quà Quý Báu
Trong suốt lịch sử Tây Tạng, chó Lhasa Apso không chỉ được nuôi dưỡng mà còn được trao tặng như một món quà quý giá. Chúng không được phép mua bán mà chỉ có thể trao tặng cho những người được coi là xứng đáng. Những nhà sư Tây Tạng thường tặng Lhasa Apso cho các lãnh đạo, quý tộc và những nhân vật có quyền lực như một dấu hiệu của sự may mắn và thịnh vượng.
Một trong những câu chuyện nổi tiếng nhất liên quan đến việc tặng giống chó này là việc Đạt Lai Lạt Ma tặng chó Lhasa Apso cho Hoàng đế Trung Quốc. Điều này được cho là nguồn gốc hình thành giống chó Shih Tzu, một giống chó cũng có nguồn gốc từ Tây Tạng và mang nhiều nét tương đồng với chó Lhasa Apso.
6. Hành Trình Đến Phương Tây Của Lhasa Apso
Giống chó Lhasa Apso bắt đầu hành trình đến phương Tây vào đầu thế kỷ 20. Trong một chuyến thăm Tây Tạng vào năm 1930, nhà thám hiểm người Mỹ Charles Suydam Cutting đã có buổi gặp gỡ Đạt Lai Lạt Ma và được tặng một cặp chó Lhasa Apso. Đây là lần đầu tiên giống chó này được đưa đến Mỹ.
Sau khi trở về Mỹ, Cutting đã thành lập trại giống Hamilton Farms tại New Jersey và nhân giống Lhasa Apso từ cặp chó được Đạt Lai Lạt Ma tặng. Năm 1935, giống chó này chính thức được Câu lạc bộ Chó giống Mỹ (AKC) công nhận. Ban đầu, chúng được xếp vào nhóm Terrier, nhưng đến năm 1959, Lhasa Apso được chuyển sang nhóm Non-Sporting do đặc điểm không liên quan đến việc săn bắt hoặc thể thao.
7. Lhasa Apso Ngày Nay
Ngày nay, Lhasa Apso là một trong những giống chó nhỏ được yêu thích nhất trên thế giới. Dù chủ yếu được nuôi làm thú cưng trong gia đình, bản năng canh gác và bảo vệ của chúng vẫn rất mạnh mẽ. Chúng là những chú chó cảnh giác, trung thành và có thể trở nên vô cùng gần gũi với chủ nhân. Tuy nhiên, chó Lhasa Apso thường dè dặt và cần thời gian để làm quen với người lạ, điều này phản ánh bản năng bảo vệ truyền thống của chúng.
Lhasa Apso cũng là giống chó sống thọ, với tuổi thọ trung bình từ 12 đến 15 năm, và nhiều cá thể có thể sống đến 20 năm nếu được chăm sóc tốt.
Lhasa Apso không chỉ là một giống chó nhỏ dễ thương mà còn mang trong mình bề dày lịch sử và giá trị văn hóa, tâm linh to lớn từ Tây Tạng. Với bản năng bảo vệ mạnh mẽ, tính cách trung thành và thông minh, chó Lhasa Apso đã chinh phục được trái tim của nhiều người yêu chó trên khắp thế giới. Ngày nay, chúng không chỉ là người bạn đồng hành đáng tin cậy trong các gia đình mà còn là minh chứng sống cho một di sản văn hóa phong phú và sâu sắc.
Đặc Điểm Ngoại Hình
Lhasa Apso là một giống chó nhỏ nhưng chắc chắn với bộ lông dài và dày. Chiều cao trung bình của chúng dao động từ 25-28 cm và cân nặng từ 5,4-8,1 kg. Lông của Lhasa Apso có thể có nhiều màu sắc khác nhau, từ đen, kem, vàng, đỏ đến trắng, với các vệt màu khác nhau như đốm hay vệt đen. Đặc điểm nổi bật nhất của chó Lhasa Apso là bộ lông dài, mượt và mềm mại, thường rủ xuống gần chạm đất nếu để tự nhiên. Đôi mắt bầu dục, tối màu và sống động, kết hợp với đuôi xoăn vắt qua lưng tạo nên một vẻ đẹp quý phái và thanh thoát cho giống chó này.
Ngoài ra, cấu trúc cơ thể của chó Lhasa Apso rất cân đối, mạnh mẽ và cứng cáp, giúp chúng có khả năng di chuyển linh hoạt và nhanh nhẹn, bất chấp kích thước nhỏ bé.
Phân Loại
Lhasa Apso thuộc nhóm Non-Sporting, theo phân loại của Câu lạc bộ Chó giống Mỹ (AKC). Đây là nhóm chó không tham gia vào các môn thể thao săn bắt hoặc lao động, mà chủ yếu là các giống chó cảnh và đồng hành. Ban đầu, chó Lhasa Apso được xếp vào nhóm Terrier do tính cách độc lập và bướng bỉnh, nhưng sau đó chúng được chuyển sang nhóm Non-Sporting để phù hợp hơn với chức năng và tính cách của giống chó này.
Tính Cách Và Hành Vi
1. Tính Cách
Lhasa Apso là giống chó thông minh, tự tin, và độc lập. Chúng có tính cảnh giác cao, luôn sẵn sàng bảo vệ gia đình khỏi những mối nguy hiểm tiềm tàng. Mặc dù có kích thước nhỏ, nhưng chó Lhasa Apso thường có xu hướng nghĩ mình lớn hơn và mạnh mẽ hơn thực tế, điều này khiến chúng trở thành những chú chó bảo vệ tuyệt vời.
Giống chó này rất tình cảm và trung thành với gia đình, nhưng có thể hơi lạnh lùng và thận trọng với người lạ. Chúng thường sủa khi phát hiện điều gì bất thường và có thể hơi bướng bỉnh trong việc tuân theo lệnh. Tuy nhiên, khi đã tin tưởng chủ nhân, chó Lhasa Apso trở nên rất tình cảm và thích chơi đùa.
2. Hành Vi
Lhasa Apso có xu hướng thích làm theo ý mình và không dễ dàng bị ảnh hưởng bởi những quy tắc cứng nhắc. Điều này có thể khiến việc huấn luyện chúng trở nên khó khăn nếu không có sự kiên nhẫn. Chúng thường thể hiện tính độc lập và đôi khi khá cứng đầu. Tuy nhiên, với tính thông minh và khả năng học hỏi nhanh, Lhasa Apso có thể trở thành những chú chó rất vâng lời nếu được huấn luyện đúng cách.
Cách Nuôi Và Chăm Sóc Lhasa Apso
1. Môi Trường Sống
Lhasa Apso thích nghi tốt với môi trường sống trong nhà, đặc biệt là các căn hộ nhỏ. Chúng không cần quá nhiều không gian nhưng vẫn cần sự quan tâm và tương tác thường xuyên từ chủ nhân. Mặc dù chó Lhasa Apso có thể tự giải trí với đồ chơi, nhưng chúng vẫn thích được tham gia các hoạt động cùng gia đình.
2. Vận Động Và Tập Thể Dục
Lhasa Apso không yêu cầu quá nhiều vận động hàng ngày. Một vài buổi đi bộ ngắn và một số trò chơi nhỏ trong nhà hoặc sân vườn là đủ để giữ cho chúng khỏe mạnh. Tuy nhiên, giống chó này có thể hưởng lợi từ các hoạt động thể thao nhẹ như chạy nhảy hoặc các trò chơi trí tuệ để kích thích não bộ.
3. Chải Lông Và Vệ Sinh Cơ Thể
Lông của Lhasa Apso cần được chăm sóc cẩn thận. Nếu để lông dài, bạn cần chải hàng ngày để tránh tình trạng rối và xơ rối. Nếu cắt ngắn theo kiểu “puppy cut”, lông chỉ cần được chải mỗi tuần một lần. Việc tắm cho Lhasa Apso cần thực hiện ít nhất mỗi hai tuần, kết hợp sử dụng dầu xả để giữ cho lông mềm mại và dễ chải. Đảm bảo sấy khô bộ lông sau khi tắm để tránh tình trạng ẩm ướt gây hại cho da.
Tai và răng của Lhasa Apso cũng cần được kiểm tra và làm sạch thường xuyên. Bạn nên chải răng cho chúng mỗi ngày để ngăn ngừa các vấn đề về nướu và sâu răng.
4. Chế Độ Dinh Dưỡng
Lhasa Apso cần một chế độ ăn giàu dinh dưỡng, đặc biệt là protein và chất béo để duy trì làn da và bộ lông khỏe mạnh. Bạn nên cho chúng ăn hai bữa mỗi ngày với khẩu phần đo lường cẩn thận để tránh tình trạng béo phì. Đối với thức ăn cho chó, hãy chọn loại thức ăn khô chất lượng cao hoặc kết hợp với thức ăn ướt.
5. Huấn Luyện
Huấn luyện chó Lhasa Apso cần kiên nhẫn và kiên định. Giống chó này thông minh nhưng có tính cách độc lập và bướng bỉnh, do đó phương pháp huấn luyện chó dựa trên khuyến khích tích cực sẽ hiệu quả hơn. Bạn nên bắt đầu huấn luyện và xã hội hóa từ nhỏ để giúp chúng hòa đồng với người và vật nuôi khác.
6. Sức Khỏe Và Các Bệnh Thường Gặp
Lhasa Apso là giống chó khỏe mạnh, nhưng vẫn có nguy cơ gặp phải một số bệnh di truyền như:
- Suy thận mãn tính: Bệnh về thận có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe chung của chúng.
- Khô mắt: Tình trạng này gây viêm mắt và khô mắt, cần điều trị kịp thời.
- Teo võng mạc tiến triển (PRA): Gây mất thị lực dần dần và có thể dẫn đến mù lòa.
- Trật khớp gối: Một vấn đề về khớp thường gặp ở các giống chó nhỏ.
- Cherry Eye: Mí mắt thứ ba bị lồi, gây khó chịu và cần được phẫu thuật.
Việc chăm sóc sức khỏe định kỳ và kiểm tra với bác sĩ thú y sẽ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề sức khỏe cho chó Lhasa Apso.
7. Tương Tác Với Trẻ Em Và Vật Nuôi Khác
Lhasa Apso có thể hòa đồng với trẻ em lớn nếu được xã hội hóa từ nhỏ. Tuy nhiên, chúng có thể không phù hợp với trẻ nhỏ do tính cách độc lập và dễ mất kiên nhẫn khi bị đùa nghịch quá mức. Đối với các vật nuôi khác, Lhasa Apso cần thời gian để làm quen và hòa nhập.
Giá Bán Và Đặt Mua Lhasa Apso Tại Việt Nam
Tại Việt Nam, giống chó Lhasa Apso rất hiếm và chủ yếu chỉ có thể nhập khẩu từ các nước khác. Giá trung bình của một chú chó Lhasa Apso có thể từ 5.000 USD trở lên, tùy thuộc vào chất lượng giống và nguồn gốc. Vì vậy, nếu bạn muốn sở hữu giống chó này, bạn cần đặt hàng và nhập khẩu từ các nhà lai tạo uy tín tại nước ngoài.
Kết Luận
Chó Lhasa Apso là một giống chó nhỏ nhưng đầy cá tính và sức mạnh. Với bộ lông đẹp và tính cách trung thành, thông minh, chúng trở thành người bạn đồng hành tuyệt vời cho những gia đình yêu thích chó. Tuy nhiên, để chăm sóc tốt giống chó này, bạn cần kiên nhẫn và chú ý đến việc chăm sóc lông, huấn luyện và đảm bảo sức khỏe cho chúng. Nếu bạn muốn sở hữu một giống chó độc đáo và quý hiếm, chó Lhasa Apso chắc chắn sẽ là lựa chọn lý tưởng.
Các Câu Hỏi Thường Gặp Về chó Lhasa Apso
1. Khi Nào Tôi Có Thể Đón Chó Lhasa Apso Con Về Nhà?
Bạn có thể mang chó con Lhasa Apso về nhà khi chúng đủ 8 tuần tuổi.
2. Tôi Nên Cho Chó Con Ăn Gì?
Chó con của bạn sẽ được cung cấp một mẫu thức ăn mà chúng đã quen ăn. Bạn có thể thêm nước ấm vào thức ăn để làm mềm và dễ tiêu hóa hơn.
3. Khi Nào Nên Triệt Sản Chó Con?
Các bác sĩ thú y khuyên bạn nên triệt sản chó con khi chúng khoảng 6 tháng tuổi.
4. Tôi Có Thể Nhân Giống Chó Con Không?
Không. Các chú chó của chúng tôi chỉ được nuôi để làm thú cưng và không được phép nhân giống. Người mua phải ký hợp đồng không nhân giống trước khi mang chó con về nhà. Chó con sẽ chỉ được đăng ký sau khi có giấy chứng nhận triệt sản từ bác sĩ thú y.
5. Chó Con Có Được Đăng Ký Không?
Chó con của bạn sẽ được đăng ký qua AKC sau khi cung cấp giấy chứng nhận triệt sản cho nhà lai tạo.
6. Tôi Nên Huấn Luyện Chó Con Đi Vệ Sinh Như Thế Nào?
Phương pháp tôi khuyên dùng là sử dụng lồng để huấn luyện chó con đi vệ sinh.
