Giống chó Laekenois là một trong bốn giống chó chăn cừu nổi bật của Bỉ, được biết đến với tính cách đặc biệt và vẻ ngoài ấn tượng. Chúng có thể không phổ biến như các giống chó chăn cừu Bỉ khác như Belgian Malinois hay Belgian Tervuren, nhưng Laekenois lại chiếm được sự yêu thích đặc biệt của những người nuôi chó yêu thích sự thông minh, trung thành và năng động. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về giống chó Laekenois, từ lịch sử, đặc điểm đến cách chăm sóc và huấn luyện.
Tổng Quan Về Giống Chó Laekenois
Chó Laekenois là một giống chó thuộc nhóm chăn cừu, có nguồn gốc từ Bỉ. Chúng có kích thước vừa phải, với thân hình thể thao, tai nhọn và bộ lông kép xoăn, thô. Mặc dù tên gọi của chúng có vẻ khó phát âm (Laekenois), nhưng cách đọc đúng là “Lak-in-wah”. Những chú chó Laekenois nổi bật nhờ vào khả năng làm việc chăm chỉ và tinh thần cảnh giác cao độ.
- Nguồn gốc: Bỉ
- Nhóm: Chó chăn cừu
- Kích thước: Chiều cao 56-66 cm, cân nặng 25-30 kg
- Bộ lông: Lông xoăn thô, màu đỏ, vàng hoặc xám
- Tính cách: Trung thành, cảnh giác, thông minh, năng động
- Tuổi thọ: 10-12 năm
- Giá tại Việt Nam: Khoảng từ 5.000 USD (chỉ có thể nhập khẩu)
Laekenois là một giống chó thông minh, dễ huấn luyện và đặc biệt rất trung thành với chủ nhân. Tuy nhiên, giống chó này yêu cầu chủ nhân có kinh nghiệm, bởi vì chúng cần sự chăm sóc, huấn luyện và vận động đặc biệt để phát triển khỏe mạnh.
Nguồn gốc và lịch sử giống chó Laekenois
Chó Laekenois là một trong bốn giống chó chăn cừu nổi tiếng của Bỉ, bên cạnh Malinois, Groenendael và Tervuren. Trong nhiều thế kỷ, chó Laekenois đã được phát triển và sử dụng rộng rãi như một giống chó chăn gia súc, chó bảo vệ và chó đồng hành. Dưới đây là hành trình phát triển của giống chó Laekenois theo dòng thời gian, từ những ngày đầu tiên của giống chó này tại vùng đất Bỉ đến khi trở thành một phần quan trọng trong cộng đồng yêu thích chó quốc tế.
1. Thời Kỳ Đầu Tiên: Nguồn Gốc Ở Bỉ (Thế Kỷ 13 – Thế Kỷ 19)
Chó chăn cừu ở Bỉ xuất hiện từ thời Trung Cổ và ban đầu được nuôi để bảo vệ gia súc khỏi những kẻ săn mồi và kẻ trộm. Vào thế kỷ 13, Bỉ bắt đầu phát triển nhiều dòng chó chăn gia súc bản địa có khả năng bảo vệ và làm việc hiệu quả trên những đồng cỏ, trong đó Laekenois là một trong những giống chó được hình thành trong giai đoạn này. Các chó chăn gia súc Bỉ, bao gồm cả Laekenois, đã sớm chứng tỏ được khả năng làm việc chăm chỉ và chịu đựng thời tiết khắc nghiệt.
Giống chó Laekenois phát triển chủ yếu tại khu vực quanh Laeken, nơi có Cung điện Hoàng gia Laeken, và đây cũng chính là nguồn gốc của tên gọi Laekenois. Chó Laekenois ban đầu được huấn luyện để canh giữ gia súc, bảo vệ các cánh đồng và trông giữ các loại hàng hóa quan trọng.
2. Cuối Thế Kỷ 19: Xác Định Các Giống Chó Chăn Cừu Bỉ (Năm 1891)
Vào cuối thế kỷ 19, việc phát triển giống chó chăn cừu ở Bỉ đạt đến một bước ngoặt quan trọng. Năm 1891, Câu lạc bộ Chó chăn cừu Bỉ (Club du Chien de Berger Belge) được thành lập, với mục tiêu nghiên cứu và xác định đặc điểm của các giống chó chăn cừu bản địa. Để phân loại và xác định các đặc điểm giống nhau giữa các giống chó, giáo sư Adolphe Reul của trường Thú y Cureghem đã tiến hành đánh giá 117 chú chó chăn cừu đến từ các vùng khác nhau của Bỉ.
Dựa trên kết quả nghiên cứu, giáo sư Reul và các nhà nhân giống đã chia các giống chó chăn cừu Bỉ thành bốn loại chính, gồm chó Laekenois, Groenendael, Malinois và Tervuren. Mỗi giống được xác định dựa trên các khác biệt về màu sắc và cấu trúc lông, trong khi vẫn duy trì hình dáng và tính cách tương đồng.
- Laekenois: Bộ lông xoăn, thô, màu nâu đỏ hoặc xám, có chút điểm đen ở mõm và tai.
- Groenendael: Bộ lông dài, màu đen, với dáng vẻ sang trọng.
- Malinois: Bộ lông ngắn, màu nâu vàng, cơ thể nhỏ gọn, nhanh nhẹn.
- Tervuren: Bộ lông dài, màu đỏ hoặc xám với mặt nạ đen.
Chó Laekenois nổi bật bởi bộ lông xoăn và kết cấu thô, mang lại vẻ ngoài mạnh mẽ và tự nhiên. Vào thời kỳ này, giống chó này chủ yếu được biết đến với vai trò bảo vệ các cánh đồng và trông giữ các vật dụng quý giá cho gia đình Hoàng gia tại Cung điện Laeken.
3. Đầu Thế Kỷ 20: Vai Trò Trong Thế Chiến I và II (1914 – 1945)
Trong suốt hai cuộc Chiến tranh Thế giới, Laekenois cùng các giống chó chăn cừu Bỉ khác đã thể hiện khả năng làm việc xuất sắc, đặc biệt trong vai trò đưa tin và cứu hộ. Những con chó Laekenois được giao nhiệm vụ làm chó đưa tin cho quân đội, mang các thông điệp quan trọng giữa các đơn vị quân đội tại chiến trường. Nhờ vào sự trung thành, sức chịu đựng và khả năng định hướng tốt, Laekenois đã đóng góp to lớn cho các nhiệm vụ quân sự trong thời kỳ chiến tranh.
Tuy nhiên, chiến tranh cũng mang lại nhiều thách thức cho giống chó Bỉ này. Rất nhiều Laekenois đã hy sinh trong chiến trường, và số lượng của giống chó này suy giảm nghiêm trọng. Sau Thế Chiến II, số lượng chó Laekenois còn lại rất ít và cần có những nỗ lực lớn để phục hồi lại giống chó quý hiếm này.
4. Giữa Thế Kỷ 20: Những Nỗ Lực Phục Hồi Và Bảo Tồn (1950 – 1990)
Sau chiến tranh, những người yêu thích giống chó Laekenois tại Bỉ và trên thế giới đã nỗ lực phục hồi và bảo tồn giống chó này. Các nhà nhân giống đã cố gắng duy trì những đặc điểm nguyên bản của chó Laekenois bằng cách lai tạo và chọn lọc kỹ càng, đồng thời tiếp tục sử dụng giống chó này trong các công việc như bảo vệ, chăn cừu và làm chó đồng hành.
Tuy nhiên, mặc dù đã được cứu vớt khỏi nguy cơ tuyệt chủng, Laekenois vẫn là một giống chó rất hiếm. Việc phát triển chó Laekenois trong thời kỳ này chủ yếu tập trung tại Bỉ và các nước châu Âu khác, trong khi ở Mỹ, giống chó này vẫn chưa thực sự phổ biến.
5. Những Năm 1990: Laekenois Được Công Nhận Và Phát Triển Ở Mỹ
Năm 1995, Câu lạc bộ Chó Laekenois Bỉ tại Mỹ (American Belgian Laekenois Association) chính thức được thành lập, tạo tiền đề cho sự phát triển của giống chó này tại Bắc Mỹ. Năm 1998, Laekenois được đưa vào Dịch vụ Quỹ Cơ Sở (Foundation Stock Service) của American Kennel Club (AKC), cho phép giống chó này bắt đầu tham gia các sự kiện và cuộc thi chó ở Mỹ.
Vào năm 2005, Laekenois được phân vào nhóm Miscellaneous của AKC và bắt đầu tham gia các cuộc thi trong nhóm này. Sự hiện diện của chó Laekenois tại các cuộc thi AKC đã thu hút sự chú ý của cộng đồng yêu thích chó và giúp giống chó này phát triển nhanh chóng tại Mỹ.
6. Năm 2020: Laekenois Chính Thức Gia Nhập Nhóm Chó Chăn Cừu Của AKC
Ngày 1 tháng 7 năm 2020, giống chó Laekenois chính thức được công nhận trong nhóm Herding (chó chăn cừu) của American Kennel Club (AKC). Đây là cột mốc quan trọng, đánh dấu sự thừa nhận chính thức của AKC đối với giống chó Laekenois như một thành viên quan trọng trong nhóm chó chăn cừu Bỉ. Việc được gia nhập nhóm chó chăn cừu đã giúp chó Laekenois có thêm nhiều cơ hội tham gia các sự kiện và cuộc thi, từ đó làm nổi bật các phẩm chất và khả năng đặc biệt của giống chó này.
7. Hiện Tại: Chó Laekenois Và Vai Trò Trong Xã Hội Hiện Đại
Ngày nay, Laekenois không chỉ được biết đến như một giống chó chăn cừu mà còn là một chú chó đồng hành tuyệt vời cho các gia đình yêu thích sự năng động. Giống chó này hiện được nuôi rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới và được yêu thích bởi những phẩm chất như trung thành, bảo vệ và khả năng học hỏi nhanh.
Mặc dù Laekenois vẫn là giống chó hiếm, nhưng nhờ vào sự công nhận quốc tế, đặc biệt là từ các tổ chức như AKC, giống chó này đang ngày càng phổ biến hơn. Hiện nay, chó Laekenois được sử dụng trong nhiều vai trò khác nhau, từ chó bảo vệ, chó cứu hộ đến chó cảnh sát và chó tham gia các môn thể thao cho chó. Đặc biệt, Laekenois cũng đang trở thành một lựa chọn phổ biến cho những gia đình yêu thích một chú chó thông minh, trung thành và có khả năng bảo vệ.
Giống chó Laekenois là một minh chứng cho sự kiên trì và nỗ lực bảo tồn giống chó bản địa của người Bỉ. Trải qua những thăng trầm của lịch sử, chó Laekenois không chỉ giữ vững được những đặc điểm nổi bật của mình mà còn tiếp tục phát triển để trở thành một phần quan trọng trong cộng đồng yêu thích chó trên toàn thế giới. Với bộ lông xoăn thô độc đáo, tính cách trung thành và khả năng làm việc xuất sắc, chó Laekenois xứng đáng là một trong những giống chó chăn cừu Bỉ quý hiếm và đáng quý nhất.
Đặc điểm ngoại hình
Chó Laekenois sở hữu một ngoại hình ấn tượng, với sự kết hợp giữa sức mạnh cơ thể và sự nhanh nhẹn, linh hoạt. Dưới đây là những đặc điểm nổi bật của chúng:
- Kích thước và cơ thể: Laekenois có thân hình cân đối, chắc khỏe, với chiều cao từ 56-66 cm và trọng lượng từ 25-30 kg. Chó đực cao từ 60-66 cm, trong khi chó cái có chiều cao từ 56-61 cm. Cơ thể chúng vạm vỡ và mạnh mẽ, phù hợp với các hoạt động thể chất đòi hỏi sức bền và sự linh hoạt.
- Bộ lông: Bộ lông của Laekenois là một trong những đặc điểm dễ nhận diện nhất của giống chó này. Lông của chúng dài từ 5-7 cm, xoăn, thô và cứng, giúp tạo lớp bảo vệ tự nhiên chống lại điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Màu lông chủ yếu là nâu đỏ, vàng hoặc xám, với những vệt đen ở mõm, tai và đuôi.
- Đôi mắt và tai: Đôi mắt của chó Laekenois rất sáng và linh hoạt, giúp chúng dễ dàng quan sát môi trường xung quanh. Cặp tai nhọn luôn dựng đứng, góp phần tạo nên vẻ ngoài tinh nhanh và thông minh cho giống chó này.
Với ngoại hình mạnh mẽ và tính cách hoạt bát, Laekenois là một giống chó có thể làm việc lâu dài trong các công việc cần sức lực và sự tập trung cao độ.
Tính Cách và Hành Vi
Laekenois là giống chó chăn cừu nổi tiếng với tính cách trung thành, nhạy bén và luôn sẵn sàng bảo vệ gia đình. Những đặc điểm dưới đây giúp Laekenois trở thành một người bạn đồng hành đáng tin cậy và thích hợp cho những gia đình yêu thích sự năng động:
- Trung thành và cảnh giác: Laekenois luôn giữ thái độ cảnh giác cao độ đối với môi trường xung quanh và sẵn sàng bảo vệ gia đình khi cảm thấy có mối đe dọa. Tuy nhiên, chúng không hung dữ mà thường chỉ thận trọng và giữ khoảng cách với người lạ.
- Thân thiện với trẻ em và vật nuôi khác: Nếu được xã hội hóa từ nhỏ, chó Laekenois có thể hòa đồng với trẻ em và các thú cưng khác. Chúng là những người bạn đồng hành tuyệt vời, vui vẻ và có tính kiên nhẫn khi chơi cùng các thành viên trong gia đình.
- Năng động và yêu thích các hoạt động: Laekenois rất năng động, luôn muốn tham gia vào các hoạt động của gia đình và yêu thích những trò chơi mang tính tương tác. Đối với chúng, việc được tham gia vào các hoạt động ngoài trời hay các bài tập thể chất là điều cần thiết để giải tỏa năng lượng.
- Độc lập nhưng cần sự kiên nhẫn khi huấn luyện: Với bản tính độc lập và chăm chỉ, chó Laekenois yêu cầu người chủ cần có sự kiên nhẫn và kỷ luật trong huấn luyện. Chúng thông minh, nhưng cũng cần được hướng dẫn một cách kiên trì để phát huy hết khả năng.
Laekenois là giống chó lý tưởng cho những ai mong muốn có một chú chó bảo vệ trung thành, có khả năng quan sát nhạy bén và luôn sẵn sàng tham gia vào các hoạt động cùng gia đình.
Cách Nuôi và Chăm Sóc Chó Laekenois
Giống chó Laekenois là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai yêu thích một chú chó năng động, thông minh và có khả năng bảo vệ gia đình. Tuy nhiên, việc nuôi dưỡng giống chó này đòi hỏi người chủ phải có kiến thức đầy đủ về các yêu cầu về môi trường sống, vận động, chăm sóc lông, dinh dưỡng và huấn luyện. Dưới đây là các yếu tố cần lưu ý khi chăm sóc và nuôi dưỡng chó Laekenois.
1. Môi Trường Sống
Laekenois là giống chó thích hợp sống trong môi trường có không gian rộng rãi và thoải mái. Đặc biệt, chúng rất thích hợp với các gia đình có sân vườn hoặc không gian sống ngoài trời, nơi chúng có thể tự do vận động và vui chơi.
- Không gian rộng rãi: Laekenois có cơ thể mạnh mẽ và cần không gian để phát triển, vì vậy một căn hộ nhỏ không phải là lựa chọn lý tưởng cho chúng.
- Thích nghi với môi trường thành phố: Tuy nhiên, nếu được cung cấp đủ hoạt động thể chất và sự chăm sóc, chó Laekenois vẫn có thể thích nghi với cuộc sống trong thành phố.
- Không gian an toàn: Đảm bảo rằng không gian sống của chúng có rào chắn chắc chắn, vì bản tính cảnh giác và bảo vệ gia đình của Laekenois khiến chúng có thể trở nên quá bảo vệ, đặc biệt với người lạ.
2. Nhu Cầu Vận Động và Tập Thể Dục
Là một giống chó chăn cừu, Laekenois có nhu cầu vận động rất cao. Việc không được vận động đầy đủ có thể dẫn đến những vấn đề về hành vi như lo âu, cáu kỉnh hoặc phá hoại đồ đạc trong nhà.
- Thời gian vận động mỗi ngày: Mỗi ngày, Laekenois cần khoảng 1-2 giờ vận động để giải tỏa năng lượng và giữ cho cơ thể khỏe mạnh.
- Các hoạt động phù hợp: Các bài tập như chạy bộ, đi dạo, tham gia các môn thể thao cho chó (agility, obedience) là những hoạt động lý tưởng. Những trò chơi thể thao này không chỉ giúp Laekenois rèn luyện thể lực mà còn kích thích trí tuệ và sự nhanh nhạy của chúng.
- Thiếu vận động: Nếu không được tham gia vào các hoạt động thể chất, chó Laekenois có thể trở nên căng thẳng và phá hoại đồ đạc trong nhà.
3. Chăm Sóc Lông và Vệ Sinh Cơ Thể
Bộ lông của Laekenois là một đặc điểm nổi bật của giống chó này. Tuy nhiên, việc chăm sóc bộ lông này đòi hỏi sự kiên trì và đúng cách để giữ cho chúng luôn khỏe mạnh và sạch sẽ.
- Chải lông thường xuyên: Laekenois có bộ lông xoăn thô, dài từ 5-7 cm, rất dễ bị rối và tích tụ bụi bẩn. Bạn cần chải lông cho chúng ít nhất một lần mỗi tuần để loại bỏ lông rụng và ngăn ngừa tình trạng lông rối. Sử dụng lược chuyên dụng là cách tốt nhất để giữ cho bộ lông của Laekenois luôn suôn mượt.
- Không cắt lông: Bộ lông của chó Laekenois không nên cắt ngắn hoặc cạo, vì điều này có thể làm hỏng cấu trúc tự nhiên của lông.
- Vệ sinh cơ thể: Ngoài việc chăm sóc lông, bạn cần chú ý cắt móng tay, kiểm tra tai và vệ sinh răng miệng cho Laekenois. Đặc biệt, tai của chúng rất dễ tích tụ bụi bẩn, có thể gây nhiễm trùng nếu không được vệ sinh thường xuyên.
4. Chế Độ Dinh Dưỡng
Laekenois cần một chế độ ăn uống cân đối và giàu chất dinh dưỡng để duy trì sức khỏe và năng lượng. Một chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp chúng duy trì thể lực mà còn giúp phát triển trí tuệ và giữ cho bộ lông khỏe mạnh.
- Thức ăn chất lượng cao: Bạn nên cung cấp cho Laekenois thức ăn chất lượng, có tỷ lệ cân đối giữa protein, chất béo và carbohydrate. Thức ăn cho chó từ các thương hiệu nổi tiếng, giàu dưỡng chất là lựa chọn tốt nhất.
- Tránh thức ăn từ bàn ăn: Tránh cho chúng ăn đồ ăn thừa hoặc thức ăn từ bàn ăn, vì điều này có thể dẫn đến thừa cân hoặc các vấn đề về sức khỏe.
- Chia nhỏ bữa ăn: Để duy trì mức năng lượng ổn định, bạn nên chia khẩu phần ăn của chó Laekenois thành 2-3 bữa nhỏ trong ngày. Cũng cần đảm bảo rằng chúng luôn có đủ nước sạch để uống.
5. Huấn Luyện
Laekenois là giống chó thông minh và dễ huấn luyện, nhưng chúng yêu cầu sự kiên nhẫn và kỷ luật từ chủ nhân. Huấn luyện không chỉ giúp chúng phát triển kỹ năng mà còn giúp chúng hòa nhập tốt với gia đình và cộng đồng.
- Lệnh cơ bản: Từ khi còn nhỏ, bạn nên dạy chó Laekenois các lệnh cơ bản như “ngồi”, “nằm”, “đứng” để chúng phát triển khả năng tuân lệnh và tạo mối quan hệ bền vững với chủ.
- Xã hội hóa: Việc xã hội hóa rất quan trọng để Laekenois làm quen với các môi trường mới, con người và vật nuôi khác. Điều này giúp chúng tránh được những thái độ thận trọng quá mức với người lạ.
- Tính độc lập: Laekenois có tính cách độc lập, vì vậy việc huấn luyện cần được thực hiện đều đặn và nhất quán. Chúng phản ứng tốt với việc huấn luyện chó có kỷ luật, nhưng cần có sự kiên nhẫn.
6. Sức Khỏe và Các Bệnh Thường Gặp
Mặc dù Laekenois là giống chó khỏe mạnh, nhưng như mọi giống chó khác, chúng vẫn có thể mắc phải một số bệnh lý nếu không được chăm sóc tốt.
- Loạn sản xương hông: Là một bệnh di truyền phổ biến ở các giống chó lớn, gây đau đớn và khó khăn trong việc di chuyển.
- Vấn đề tim mạch: Một số con Laekenois có thể gặp vấn đề về tim khi già đi, do đó việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng.
- Dị ứng da: chó Laekenois có thể bị dị ứng với thức ăn hoặc các yếu tố môi trường, gây ngứa và viêm da.
- Bệnh động kinh: Một số con có thể mắc bệnh động kinh. Tuy nhiên, bệnh này có thể kiểm soát được nếu được điều trị kịp thời.
Để phòng ngừa và điều trị các bệnh này, bạn nên đưa Laekenois đi khám thú y định kỳ và tiêm phòng đầy đủ.
7. Tương Tác Với Trẻ Em và Vật Nuôi Khác
Laekenois là giống chó rất thân thiện và hòa đồng với trẻ em và các vật nuôi khác, đặc biệt nếu chúng được xã hội hóa từ khi còn nhỏ. Tuy nhiên, do bản tính bảo vệ mạnh mẽ, Laekenois có thể trở nên quá bảo vệ gia đình khi tiếp xúc với người lạ.
- Quan hệ với trẻ em: chó Laekenois có thể trở thành bạn đồng hành tuyệt vời cho trẻ em, nhưng cần giám sát khi chúng chơi đùa với trẻ để đảm bảo sự an toàn cho cả hai.
- Quan hệ với vật nuôi khác: Nếu được xã hội hóa tốt, Laekenois có thể sống hòa thuận với các vật nuôi khác, nhưng luôn cần giám sát vì chúng có thể bảo vệ tài sản và lãnh thổ của mình một cách mạnh mẽ.
Việc chăm sóc và nuôi dưỡng chó Laekenois đòi hỏi chủ nhân phải có sự kiên nhẫn và kiến thức đầy đủ về nhu cầu vận động, chế độ dinh dưỡng và cách huấn luyện. Laekenois là một giống chó tuyệt vời với tính cách trung thành, thông minh và bảo vệ, nhưng để chúng phát triển tốt nhất, chủ nhân cần tạo ra một môi trường sống rộng rãi, cung cấp đủ vận động, chăm sóc lông và sức khỏe định kỳ.
Giá chó Laekenois tại Việt Nam
Laekenois là giống chó rất hiếm tại Việt Nam và thường không có sẵn trên thị trường. Nếu muốn sở hữu một chú Laekenois, bạn chỉ có thể nhập khẩu từ nước ngoài, thường là từ các quốc gia châu Âu hoặc Mỹ. Giá của một chú chó Laekenois nhập khẩu dao động từ 5.000 USD trở lên, chưa bao gồm chi phí vận chuyển và các thủ tục hải quan. Việc mua chó Laekenois yêu cầu phải đặt hàng trước và liên hệ với các đơn vị uy tín để đảm bảo chất lượng giống và giấy tờ hợp pháp.
Kết luận
Chó Laekenois là một giống chó chăn cừu đáng yêu, trung thành và đầy năng động. Mặc dù yêu cầu chăm sóc và huấn luyện kỹ lưỡng, Laekenois vẫn là lựa chọn tuyệt vời cho những người chủ yêu thích hoạt động ngoài trời và mong muốn có một người bạn đồng hành trung thành, bảo vệ gia đình. Với những đặc điểm độc đáo, tính cách đặc trưng và khả năng bảo vệ vượt trội, chó Laekenois xứng đáng là người bạn đồng hành tuyệt vời cho những ai đang tìm kiếm một chú chó mạnh mẽ, thông minh và đáng tin cậy.
