Chó Núi Tam Sắc Bernese, hay còn được gọi là Bernese Mountain Dog, là một giống chó đặc biệt nổi tiếng với bộ lông tam sắc độc đáo, tính cách hiền lành và trung thành tuyệt đối. Với vóc dáng lớn mạnh mẽ và vẻ ngoài cuốn hút, giống chó này không chỉ là thú cưng lý tưởng mà còn là người bạn đồng hành trung thành của nhiều gia đình. Tuy nhiên, tại Việt Nam, giống chó này vẫn rất hiếm và chủ yếu chỉ có thể mua qua đường nhập khẩu với mức giá không dưới 5.000 USD. Bài viết này sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về giống chó quý hiếm này, từ nguồn gốc, đặc điểm, tính cách, cách nuôi, đến giá thành.
Tóm Tắt Về Giống Chó Núi Tam Sắc Bernese
- Tên gọi khác: Bernese Mountain Dog, chó Tam Sắc, chó núi Burn…
- Nguồn gốc: Thụy Sĩ
- Chiều cao: Con đực: 64 – 70 cm, con cái: 58 – 66 cm
- Cân nặng: Con đực: 39 – 52 kg, con cái: 32 – 45 kg
- Tuổi thọ trung bình: 7-10 năm
- Bộ lông: Dài trung bình, hai lớp. Tam sắc (đen, trắng, nâu vàng) với lông dày hai lớp
- Tính cách: Hiền lành, trung thành, dễ gần, thân thiện với trẻ em và các vật nuôi khác
- Giá bán: Rất hiếm tại Việt Nam, chủ yếu nhập khẩu với giá từ 5.000 USD trở lên
Chó Núi Bernese, gọi tắt là “Berner,” là một giống chó lao động lớn, xuất xứ từ Thụy Sĩ. Chúng có ngoại hình nổi bật với bộ lông tam sắc (đen, nâu đỏ và trắng) cùng vóc dáng mạnh mẽ. Dù có kích thước lớn, Bernese rất thân thiện, hòa nhã và là người bạn đồng hành tuyệt vời cho cả người lớn lẫn trẻ nhỏ. Đây là giống chó được xếp vào nhóm chó lao động (Working Group) bởi khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ, từ kéo xe đến chăn gia súc.
Nguồn Gốc và Lịch Sử Giống Chó Tam Sắc Bernese Mountain Dog
Chó núi Bernese (Bernese Mountain Dog) hay còn gọi là chó núi Tam Sắc là một giống chó lớn, mạnh mẽ và hiền lành, nổi tiếng với bộ lông ba màu nổi bật. Loài chó này không chỉ sở hữu ngoại hình ấn tượng mà còn có lịch sử dài hàng ngàn năm với nguồn gốc từ vùng núi cao lạnh giá của Thụy Sĩ. Dưới đây là dòng thời gian phát triển của giống chó Bernese qua các giai đoạn lịch sử chính.
1. Thời Kỳ Đầu (Khoảng năm 1 TCN) – Sự Xuất Hiện tại Thụy Sĩ
- Nguồn gốc từ loài Molosser của La Mã: Người ta cho rằng tổ tiên của chó Bernese là giống chó Molosser – một giống chó chiến được các binh sĩ La Mã mang theo khi xâm lược vùng Alps của Thụy Sĩ vào khoảng năm 1 TCN.
- Lai tạo với chó địa phương: Molosser đã lai tạo với các giống chó địa phương để cho ra đời các giống chó làm việc lớn, chịu lạnh tốt và có khả năng bảo vệ, kéo xe và chăn dắt gia súc.
2. Thế Kỷ 15 – 18: Chó Trang Trại Đa Năng
- Được nuôi rộng rãi trên các trang trại Thụy Sĩ: Bernese Mountain Dog được nuôi dưỡng trong các trang trại ở vùng núi Bern của Thụy Sĩ, từ đó có tên gọi “Bernese”.
- Chức năng làm việc đa dạng: Chó Bernese được giao nhiệm vụ chăn dắt gia súc, kéo xe hàng nặng và bảo vệ trang trại. Chúng trở thành những người bạn đồng hành đáng tin cậy của nông dân Thụy Sĩ, đặc biệt là với các công việc nặng nhọc.
3. Cuối Thế Kỷ 19: Nguy Cơ Tuyệt Chủng
- Thời kỳ công nghiệp hóa và suy giảm nhu cầu chó lao động: Khi máy móc dần thay thế vai trò của chó trong các công việc nông nghiệp, nhu cầu sử dụng chó Bernese giảm dần. Số lượng chó cũng bắt đầu suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng.
- Sự thiếu hụt về giống: Chất lượng và số lượng giống Bernese bị giảm do thiếu quy trình lai tạo và kiểm soát nguồn gốc.
4. Đầu Thế Kỷ 20: Bước Ngoặt Bảo Tồn Giống
- Sáng lập câu lạc bộ giống chó tại Thụy Sĩ (1907): Với nguy cơ tuyệt chủng, các nhà bảo tồn và những người yêu thích giống chó Bernese tại Thụy Sĩ đã thành lập câu lạc bộ giống đầu tiên. Giáo sư Albert Heim, một chuyên gia về giống chó, đã đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển giống chó Bernese.
- Tiêu chuẩn hóa giống và đặt tên Bernese Mountain Dog: Giáo sư Heim và các thành viên câu lạc bộ đã xác định tiêu chuẩn giống cho chó Bernese và đặt tên chính thức cho giống chó này là Bernese Mountain Dog (Chó Núi Bernese) nhằm vinh danh nơi chúng được sinh ra.
5. Những Năm 1920 – 1930: Được Giới Thiệu Ra Thế Giới
- Giới thiệu tại Hoa Kỳ: Những năm 1920, giống chó Bernese được đưa đến Mỹ bởi các nông dân ở Kansas, Hoa Kỳ, nhằm giúp đỡ trong công việc đồng áng. Loài chó này nhanh chóng chiếm được cảm tình của người dân địa phương nhờ vào bản tính thân thiện và khả năng làm việc tốt.
- Được AKC công nhận (1937): Năm 1937, Bernese Mountain Dog chính thức được Câu lạc bộ Chó Hoa Kỳ (AKC) công nhận. Điều này đã giúp giống chó trở nên phổ biến hơn và thu hút nhiều người nuôi trên toàn thế giới.
6. Cuối Thế Kỷ 20 – Thế Kỷ 21: Được Yêu Thích trên Toàn Thế Giới
- Phát triển câu lạc bộ Bernese trên toàn cầu: Sự nổi tiếng của giống chó Bernese dẫn đến sự thành lập nhiều câu lạc bộ Bernese tại các quốc gia như Mỹ, Anh, và nhiều nước châu Âu khác. Các câu lạc bộ này tập trung vào bảo tồn giống, hỗ trợ những người nuôi và tổ chức các hoạt động nhằm tôn vinh giống chó Bernese.
- Trở thành vật nuôi gia đình phổ biến: Từ những năm 2000 trở đi, Bernese Mountain Dog trở thành một trong những giống chó gia đình phổ biến nhờ vào tính cách thân thiện, trung thành và phù hợp với môi trường sống gia đình.
7. Hiện Tại – Tình Trạng và Thách Thức Của Giống Chó Bernese
- Tình trạng sức khỏe và tuổi thọ thấp: Dù phổ biến, Bernese Mountain Dog vẫn gặp nhiều vấn đề về sức khỏe như loạn sản xương hông, các bệnh về máu và ung thư. Độ tuổi trung bình của chúng chỉ từ 7-10 năm, thấp hơn nhiều giống chó khác.
- Nỗ lực tăng cường sức khỏe giống: Các nhà lai tạo hiện đang cố gắng cải thiện tình trạng sức khỏe của Bernese bằng cách chọn lọc di truyền, áp dụng các phương pháp kiểm tra sức khỏe tiên tiến để kéo dài tuổi thọ và giảm nguy cơ bệnh tật.
Đặc Điểm Ngoại Hình
Chó Núi Bernese gây ấn tượng mạnh mẽ với ngoại hình to lớn, khỏe khoắn, nhưng không kém phần quý phái.
- Kích thước: Một chú chó trưởng thành có chiều cao từ 58-70 cm và nặng từ 36-50 kg.
- Bộ lông: Chúng sở hữu bộ lông hai lớp dày, giúp giữ ấm cơ thể trong thời tiết lạnh. Lông có màu đen chủ đạo, với các mảng màu nâu và trắng đặc trưng, tạo nên vẻ ngoài tam sắc độc đáo và đẹp mắt.
- Đầu và tai: Đầu của chó Núi Bernese to, tai mềm và hơi cụp, tạo nên vẻ hiền hòa nhưng mạnh mẽ.
- Đuôi: Đuôi của chúng dài, dày lông, thường buông thõng xuống khi chúng ở trạng thái bình tĩnh.
Tính Cách Và Hành Vi
Chó Núi Bernese không chỉ nổi tiếng với ngoại hình đẹp mà còn nhờ vào tính cách hiền lành, thông minh và cực kỳ trung thành.
- Tình cảm và trung thành: Bernese thường rất gắn bó với gia đình và tỏ ra rất trung thành. Chúng luôn muốn ở gần chủ nhân và sẵn sàng bảo vệ gia đình.
- Thân thiện với trẻ em và các vật nuôi khác: Đây là giống chó lý tưởng cho gia đình có trẻ nhỏ và các vật nuôi khác vì chúng rất hiền lành, kiên nhẫn và ít có xu hướng gây hấn.
- Thông minh và dễ huấn luyện: Chó Núi Bernese thông minh và dễ huấn luyện, thích làm việc cùng chủ nhân. Tuy nhiên, giống chó này không chịu được cách huấn luyện quá khắc nghiệt, cần sự kiên nhẫn và phương pháp tích cực.
- Cần tương tác và không thích ở một mình lâu: Với tính cách tình cảm, Bernese sẽ buồn nếu bị bỏ lại một mình quá lâu. Vì vậy, giống chó này không thích hợp với những người bận rộn không có thời gian dành cho chúng.
Phân biệt, so sánh chó Tam Sắc (Bernese Moutain Dog) và Saint Bernard.
Bernese Mountain Dog và Saint Bernard là hai giống chó nổi tiếng đến từ dãy núi Alps châu Âu với thân hình lớn và bộ lông dày, phù hợp với khí hậu lạnh. Tuy nhiên, chúng lại có sự khác biệt đáng kể về đặc điểm ngoại hình, tính cách và nhu cầu chăm sóc. Dưới đây là bảng so sánh để giúp bạn dễ dàng phân biệt hai giống chó này:
| Đặc điểm | Bernese Mountain Dog | Saint Bernard |
|---|---|---|
| Nguồn gốc | Thụy Sĩ | Thụy Sĩ (khu vực dãy núi Saint Bernard) |
| Kích thước | Cao 23–27.5 inch, nặng 70–115 pounds | Cao 26–30 inch, nặng 120–180 pounds |
| Tuổi thọ | 7–10 năm | 8–10 năm |
| Ngoại hình | Lông tam sắc: đen, trắng, nâu đỏ | Lông trắng pha nâu, đôi khi có mảng đen |
| Bộ lông | Dày, trung bình, cần chải thường xuyên | Dày và mịn, yêu cầu chải chuốt đều đặn |
| Tính cách | Hiền lành, thân thiện, trung thành, năng động | Dịu dàng, bảo vệ, thông minh, điềm tĩnh |
| Nhu cầu vận động | Trung bình (30–60 phút/ngày), thích hợp hoạt động ngoài trời | Thấp hơn, khoảng 30 phút/ngày nhưng cần giám sát tránh nặng nhọc |
| Khả năng bảo vệ | Tốt, cảnh giác, có thể làm chó bảo vệ | Tốt nhưng ít cảnh giác hơn, thiên về bảo vệ gia đình |
| Khả năng thích nghi với trẻ em | Tốt, dịu dàng, kiên nhẫn | Rất tốt, dịu dàng, cẩn trọng với trẻ em |
| Sức khỏe | Dễ mắc bệnh loạn sản xương hông, ung thư | Dễ mắc bệnh giãn dạ dày, rối loạn xương hông |
| Khả năng chịu lạnh | Tốt, thích hợp với khí hậu mát mẻ và lạnh | Tốt, thích hợp với khí hậu lạnh hơn |
| Giá bán | Từ 2.000 – 5.000 USD hoặc cao hơn tùy nguồn gốc | Khoảng 1.500 – 4.000 USD tùy nguồn gốc |
Bernese Mountain Dog thích hợp với gia đình yêu thích các hoạt động ngoài trời và có thể dành nhiều thời gian để chăm sóc lông. Ngược lại, Saint Bernard là lựa chọn tốt hơn cho những gia đình yêu chó lớn, cần một chú chó bảo vệ điềm tĩnh và ít năng động hơn. Cả hai giống đều trung thành và tình cảm, mang lại niềm vui cho gia đình nếu được nuôi dưỡng đúng cách.
Cách Chăm Sóc Chó Núi Bernese
1. Chế Độ Vận Động
Do có nguồn gốc làm việc tại nông trại, Bernese có nhu cầu vận động vừa phải để giữ sức khỏe. Bạn nên cho chúng vận động ít nhất 30-45 phút mỗi ngày thông qua các hoạt động như:
- Đi bộ: Đây là hoạt động vận động cơ bản giúp Bernese tiêu hao năng lượng và duy trì sự linh hoạt.
- Chơi ném bóng: Đây là cách tuyệt vời để giữ cho chúng năng động và kích thích khả năng phản xạ.
- Chơi kéo xe hoặc tập thể dục ngoài trời: Nhiều chú chó Bernese rất thích kéo xe, đây cũng là hoạt động phù hợp với giống chó này.
2. Chải Lông Và Vệ Sinh Cơ Thể
Với bộ lông dày hai lớp, Bernese cần được chăm sóc lông thường xuyên để tránh bị rối và giữ cho lông luôn mượt mà:
- Chải lông: Nên chải lông hàng tuần để loại bỏ lông chết và giảm thiểu lông rụng trong nhà. Vào mùa rụng lông (thường là mùa xuân và mùa thu), cần chải lông hàng ngày.
- Vệ sinh tai và cắt móng: Kiểm tra tai hàng tuần và cắt móng khi cần thiết để ngăn ngừa nhiễm trùng và đảm bảo vệ sinh.
- Tắm rửa: Chỉ cần tắm cho chúng khoảng 1-2 tháng một lần, trừ khi chúng bị bẩn do chơi ngoài trời.
3. Chế Độ Dinh Dưỡng
Với kích thước lớn, Bernese cần một chế độ ăn giàu dinh dưỡng và phù hợp với các giống chó lớn để phát triển tốt về thể chất và xương khớp. Thức ăn cho chó nên chứa đủ protein, vitamin và khoáng chất. Chó con đặc biệt cần chế độ ăn riêng biệt giúp phát triển từ từ, tránh nguy cơ mắc các bệnh về xương khớp sau này.
Bernese cần một chế độ ăn cân bằng để duy trì sức khỏe tốt:
- Thức ăn: Nên sử dụng thức ăn khô dành riêng cho chó lớn để hỗ trợ sự phát triển xương khớp.
- Lượng ăn: Chia nhỏ bữa ăn trong ngày để giảm nguy cơ mắc bệnh xoắn dạ dày – một bệnh lý khá phổ biến ở chó lớn.
- Kiểm soát cân nặng: Tránh cho chúng ăn quá nhiều để giảm nguy cơ béo phì và các vấn đề về khớp.
Các Bệnh Phổ Biến Ở Chó Núi Bernese
Chó Núi Bernese có tuổi thọ ngắn hơn so với nhiều giống chó khác, trung bình từ 7-10 năm. Một số bệnh thường gặp bao gồm:
- Loạn sản xương hông và khuỷu tay: Đây là bệnh di truyền phổ biến ở các giống chó lớn.
- Ung thư: Bernese dễ mắc các loại ung thư, đặc biệt là sarcoma.
- Bệnh von Willebrand: Một bệnh về máu gây khó khăn trong việc đông máu.
- Xoắn dạ dày: Tình trạng xoắn dạ dày nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Huấn Luyện Và Xã Hội Hóa Cho Chó Núi Bernese
Chó Núi Bernese rất thông minh và dễ huấn luyện, nhưng cần sự kiên nhẫn:
- Bắt đầu từ sớm: Để đảm bảo chó trưởng thành với tính cách ổn định, hãy huấn luyện chúng từ nhỏ với các bài tập cơ bản như ngồi, nằm, và đi cạnh.
- Phương pháp tích cực: Bernese không phản ứng tốt với cách huấn luyện chó khắc nghiệt. Thay vào đó, khen thưởng khi chúng làm đúng sẽ giúp chúng tiếp thu nhanh hơn.
- Xã hội hóa: Cho Bernese tiếp xúc với nhiều người và chó khác để chúng trở nên thân thiện và tự tin.
Giá Bán Và Cách Đặt Mua Chó Núi Tam Sắc Bernese
Tại Việt Nam, chó Núi Bernese rất hiếm và chủ yếu chỉ có thể nhập khẩu từ nước ngoài. Do đó, giá để sở hữu một chú chó Bernese không dưới 5.000 USD, có thể tăng thêm tùy vào nguồn gốc và chất lượng. Để đặt mua giống chó này, bạn cần liên hệ với các trang trại chuyên nhập khẩu chó, hoặc có thể liên hệ với Dogily để được tư vấn chi tiết hơn.
Tại Sao Nên Nuôi Chó Núi Tam Sắc Bernese?
Ưu Điểm
- Tính cách dịu dàng, trung thành: Bernese là giống chó rất tình cảm, dễ gần và là người bạn đáng tin cậy cho gia đình.
- Thân thiện với trẻ em và vật nuôi khác: Bernese kiên nhẫn, dịu dàng với trẻ em và dễ hòa hợp với các thú cưng khác.
- Khả năng làm việc và học hỏi tốt: Là giống chó lao động, Bernese nhanh nhạy trong việc học hỏi và thích nghi với các nhiệm vụ khác nhau.
Hạn Chế
- Tuổi thọ ngắn: Bernese chỉ sống từ 7-10 năm, ngắn hơn nhiều giống chó khác.
- Chăm sóc lông phức tạp: Bộ lông dày cần chăm sóc thường xuyên và dễ rụng lông trong nhà.
- Không phù hợp với khí hậu nóng: Bernese thích hợp với khí hậu mát mẻ và cần được giữ mát trong ngày nắng nóng.
1. Cách Chọn Chó Núi Bernese Khỏe Mạnh
- Chọn nhà lai tạo uy tín: Chọn mua từ nhà lai tạo có uy tín để đảm bảo sức khỏe và gen di truyền của chó.
- Quan sát hành vi: Chó con khỏe mạnh sẽ linh hoạt, hiếu động nhưng không quá lo lắng hoặc nhút nhát.
- Kiểm tra sức khỏe: Chú ý dấu hiệu bất thường ở mắt, tai và tổng quát cơ thể.
- Yêu cầu kiểm tra di truyền: Kiểm tra các bệnh di truyền như loạn sản xương và các bệnh về máu.
2. Hoạt Động Phù Hợp
- Kéo xe: Bernese yêu thích kéo xe nhỏ để chơi cùng trẻ em hoặc tập luyện.
- Đi bộ đường dài: Các chuyến đi bộ, leo núi là cách tuyệt vời giúp Bernese tiêu hao năng lượng.
- Chơi ném và bắt bóng: Tăng cường sự linh hoạt và phản xạ cho chúng.
- Tập thể thao và agility: Tham gia các trò chơi yêu cầu sức bền và phản xạ nhanh để giữ chúng khỏe mạnh.
3. Những Điều Cần Biết Trước Khi Nuôi Chó Núi Bernese
- Không gian sống: Chúng cần không gian rộng, sân vườn để chơi đùa và phát triển.
- Khí hậu: Thích hợp với thời tiết mát mẻ và cần giữ mát vào mùa hè.
- Thời gian chăm sóc: Bernese cần chăm sóc sức khỏe thường xuyên, đặc biệt là lông và kiểm tra sức khỏe định kỳ do tuổi thọ thấp và dễ mắc các bệnh di truyền.
Tổng Kết: Có Nên Nuôi Chó Núi Bernese?
Việc nuôi một chú chó Núi Bernese đòi hỏi nhiều công sức và trách nhiệm, nhưng những gì bạn nhận lại sẽ là một người bạn đồng hành trung thành, yêu thương và đáng tin cậy. Bernese sẽ luôn là người bạn biết lắng nghe, sẵn lòng cùng bạn vượt qua những thời điểm vui buồn trong cuộc sống. Tuy nhiên, vì giống chó này có nhu cầu vận động và chăm sóc cao, hãy chắc chắn rằng bạn có đủ khả năng và điều kiện để nuôi chúng thật tốt. Nếu bạn là người yêu động vật, sẵn sàng dành thời gian cho thú cưng và muốn có một thành viên bốn chân đáng yêu, Bernese chắc chắn là giống chó mà bạn nên cân nhắc!
Hy vọng rằng với bài viết trên, bạn đã có thêm nhiều thông tin hữu ích về giống chó Núi Bernese và hiểu rõ hơn những điều cần chuẩn bị trước khi chào đón một chú chó tam sắc đáng yêu vào gia đình. Đừng quên truy cập Dogily.vn để tìm hiểu thêm về các giống chó và những kiến thức chăm sóc thú cưng khác!
