Giống chó Australian Cattle Dog, còn được gọi là Blue Heeler hay Red Heeler, là một trong những giống chó chăn gia súc kiên cường và chăm chỉ nhất thế giới. Với khả năng chịu đựng phi thường và trí thông minh tuyệt vời, giống chó này được lai tạo đặc biệt để giúp đỡ người nông dân trong việc chăn dắt gia súc trên những đồng cỏ hoang dã của Úc. Sở hữu ngoại hình vững chắc, tính cách trung thành và năng lượng dồi dào, Australian Cattle Dog không chỉ là người bạn đồng hành lý tưởng trong công việc mà còn là thành viên thân thiết trong các gia đình yêu động vật.
1. Giới thiệu tổng quan
Australian Cattle Dog, hay còn được gọi là Heeler, là một giống chó có nguồn gốc từ Úc và được biết đến rộng rãi với vai trò là chó chăn gia súc. Chúng đặc biệt nổi tiếng nhờ trí thông minh, tính cách độc lập và sức bền trong công việc. Tên gọi Blue Heeler hay Red Heeler xuất phát từ màu sắc bộ lông của chúng, và cái tên “Heeler” gợi nhớ đến thói quen cắn nhẹ vào gót chân gia súc để dẫn dắt đàn.
2. Nguồn gốc lịch sử
Giống chó này ra đời từ thế kỷ 19 khi những người định cư từ Anh đến Úc tìm cách phát triển giống chó chăn dắt gia súc chịu được khí hậu khắc nghiệt và điều kiện sống khắc nghiệt của vùng đất này.
Các giai đoạn phát triển chính:
- Thế kỷ 19: Giống chó chăn gia súc Smithfield từ Anh được đem tới Úc, tuy nhiên không đáp ứng tốt nhu cầu tại đây do không chịu được nhiệt độ cao và thường kích động gia súc.
- Thập kỷ 1830: Thomas Hall, một nhà chăn nuôi gia súc, đã tạo ra Hall’s Heeler bằng cách lai giống Smithfield với chó hoang Dingo. Hall’s Heeler trở thành tiền thân của giống chó Australian Cattle Dog.
- 1880s: Hall’s Heeler tiếp tục được lai với các giống Dalmatian và Kelpie để cải thiện tính cách và khả năng chăn dắt gia súc, tạo nên giống chó hoàn thiện cả về sức khỏe, độ bền và tính cách bảo vệ.
- Thế kỷ 20: Giống chó này nhanh chóng được phổ biến và công nhận ở Úc, trở thành giống chó lý tưởng cho các trang trại rộng lớn tại đây.
3. Đặc điểm ngoại hình
Australian Cattle Dog là một giống chó tầm trung, có thân hình vạm vỡ và cơ bắp, giúp chúng trở nên vô cùng nhanh nhẹn và linh hoạt trong mọi điều kiện:
- Chiều cao và cân nặng: Con đực cao từ 46-51 cm, con cái cao từ 43-48 cm. Cân nặng của giống chó này thường nằm trong khoảng từ 15-23 kg.
- Bộ lông: Lông dày, ngắn và có hai lớp – lớp lông ngoài dày và lớp lông dưới mềm, giúp chúng chống chịu tốt trước mọi thời tiết.
- Màu sắc: Có hai màu chủ yếu là xanh lốm đốm (Blue Heeler) và đỏ lốm đốm (Red Heeler).
- Đặc điểm nổi bật: Một số con có dấu Bentley Mark, một vệt trắng đặc trưng trên trán. Tất cả các chú chó con sinh ra đều có màu trắng, và màu sắc cuối cùng của chúng chỉ xuất hiện khi chúng trưởng thành.
4. Tính cách và hành vi
Australian Cattle Dog là giống chó thông minh, độc lập và có tính cách rất mạnh mẽ. Chúng không chỉ trung thành với chủ nhân mà còn luôn tỏ ra bảo vệ, đặc biệt là với trẻ em và các thành viên trong gia đình.
- Trung thành: Luôn gắn bó và bảo vệ chủ nhân. Giống chó này thường chỉ trung thành tuyệt đối với một người.
- Thông minh và nhanh nhạy: Với trí thông minh cao, Australian Cattle Dog rất dễ huấn luyện và có khả năng nhớ lâu. Chúng thích các thử thách trí tuệ và luôn muốn làm hài lòng chủ nhân.
- Năng động và chăm chỉ: Được lai tạo để làm việc, giống chó này có nhu cầu vận động cao và cần các hoạt động kích thích trí tuệ để tránh tình trạng buồn chán.
- Bản năng chăn dắt: Do bản năng, chúng có thói quen cắn nhẹ vào gót chân trẻ em hoặc vật nuôi khác để điều khiển chúng. Đây là bản năng chăn dắt gia súc, vì vậy cần huấn luyện từ nhỏ để kiểm soát hành vi này.
5. Cách nuôi và chăm sóc
Môi trường sống
Giống chó này cần không gian rộng lớn để có thể thoải mái chạy nhảy và giải phóng năng lượng. Chúng phù hợp nhất với cuộc sống ở trang trại hoặc nhà có sân vườn rộng. Không nên nuôi chúng trong các căn hộ vì điều này có thể làm chúng trở nên bồn chồn và có các hành vi phá phách.
Vận động và tập thể dục
Là giống chó năng động, Australian Cattle Dog cần ít nhất từ 1-2 giờ vận động mỗi ngày. Các hoạt động như chạy bộ, chơi bắt bóng, hoặc các trò chơi kích thích trí tuệ là những cách tuyệt vời để giữ chúng luôn khỏe mạnh và vui vẻ. Các môn thể thao cho chó như agility hoặc obedience cũng rất phù hợp với giống chó này.
Chải lông và vệ sinh cơ thể
Lông của giống chó này không cần chăm sóc quá nhiều, chỉ cần chải lông 1-2 lần mỗi tuần để loại bỏ bụi bẩn và lông rụng. Trong mùa thay lông (thường vào mùa xuân và mùa thu), cần chải lông thường xuyên hơn. Ngoài ra, cần vệ sinh răng miệng, cắt móng và làm sạch tai định kỳ để ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe.
Chế độ dinh dưỡng
Chế độ ăn của Australian Cattle Dog cần cân bằng và giàu protein để đáp ứng nhu cầu năng lượng cao của chúng. Nên cho chúng ăn 1-2 bữa mỗi ngày với khẩu phần phù hợp. Đối với những chú chó làm việc thường xuyên, có thể bổ sung thêm các thực phẩm giàu glucosamine và chondroitin để hỗ trợ xương khớp.
Huấn luyện
Huấn luyện sớm và nhất quán là điều cần thiết đối với giống chó này. Chúng học nhanh và có thể làm quen với nhiều lệnh cơ bản và nâng cao. Tuy nhiên, việc huấn luyện chó nên sử dụng phương pháp tích cực và kiên nhẫn để khuyến khích chúng hợp tác. Xã hội hóa từ nhỏ cũng rất quan trọng, giúp chúng hòa đồng với các động vật khác và người lạ.
Sức khỏe và các bệnh thường gặp
Mặc dù là giống chó khỏe mạnh, Australian Cattle Dog vẫn có thể mắc phải một số bệnh di truyền như:
- Chứng loạn sản xương hông và khuỷu: Các bệnh về xương khớp do di truyền, gây đau nhức và khó khăn trong di chuyển.
- Thoái hóa võng mạc tiến triển: Là một bệnh di truyền ảnh hưởng đến thị giác, dẫn đến mù lòa dần dần.
- Điếc bẩm sinh: Một số con có thể bị điếc ở một hoặc cả hai tai. Việc kiểm tra y tế trước khi phối giống là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ này.
Tương tác với trẻ em và vật nuôi khác
Australian Cattle Dog có thể là người bạn đồng hành tuyệt vời cho trẻ em nếu được huấn luyện và xã hội hóa từ nhỏ. Tuy nhiên, do bản năng chăn dắt, chúng có thể cắn nhẹ vào gót chân trẻ em trong lúc chơi, do đó cần giám sát khi chúng chơi cùng trẻ nhỏ. Đối với các vật nuôi khác, Australian Cattle Dog thường hòa đồng hơn nếu được làm quen từ sớm, tuy nhiên chúng có xu hướng thể hiện tính lãnh thổ mạnh mẽ và có thể đối xử cảnh giác với các vật nuôi mới.
6. Giá bán và cách đặt mua tại Việt Nam
Hiện nay, giống chó Australian Cattle Dog rất hiếm gặp tại Việt Nam, và chủ yếu phải nhập khẩu từ nước ngoài. Chi phí để nhập khẩu một chú chó thuộc giống này thường không dưới 5.000 USD, chưa bao gồm các chi phí vận chuyển và thủ tục khác. Để đảm bảo chất lượng và sức khỏe của chó, nên chọn các nhà cung cấp uy tín, có giấy tờ phả hệ và kiểm tra sức khỏe đầy đủ.
Kết luận
Australian Cattle Dog là một giống chó tuyệt vời, đặc biệt phù hợp với những gia đình yêu thích vận động và có kinh nghiệm chăm sóc chó. Với tính cách thông minh, trung thành và năng động, chúng không chỉ là người bạn đồng hành lý tưởng trong các hoạt động ngoài trời mà còn là người bảo vệ đáng tin cậy cho gia đình. Tuy nhiên, trước khi quyết định nuôi giống chó này, cần đảm bảo bạn có thể đáp ứng được nhu cầu vận động cao và cung cấp môi trường sống phù hợp để Australian Cattle Dog phát triển toàn diện và hạnh phúc.
