Chó Akita Mỹ (American Akita| Thủ tục nhập khẩu về Việt Nam

Chó Akita Mỹ (American Akita) có nguồn gốc từ giống chó Akita Inu thuần chủng của Nhật Bản. Đây là giống chó mới xuất hiện tại Hoa Kỳ và cho tới nay đã có lịch sử gần 80 năm.

Trước khi đề cập đến chó Akita Mỹ (American Akita). Dogily bật mí với bạn, chú chó Akita Inu đầu tiên đến nước Mỹ thực ra không hề liên quan đến việc lai tạo giống chó Akita Mỹ (American Akita) sau này.

Nữ văn sỹ Mỹ Helen Keller là người nước ngoài đầu tiên mang giống chó Akita Inu ra khỏi nước Nhật. Bà là một nhà hoạt động xã hội nổi tiếng vào thời kỳ đó. Và từng được tạp chí Time bầu chọn trong 100 người có ảnh hưởng nhất trên thế giới trong thế kỷ 20. Tới Nhật Bản năm 1937, bà đã được nghe về câu chuyện chú chó Hachiko trung thành. Từ đó bà đặc biệt yêu thích và quan tâm tìm hiểu về giống chó Akita Inu.

Vì những đóng góp cho Nhật Bản trong các hoạt động xã hội. Vì vậy, Ngài Ogasawara, đại diện cho Hiệp hội bảo tổn giống chó Akita Nhật Bản (Akita Inu Hozonkai- AKIHO) đã tặng bà một chú chó Akita Inu có tên Kamikaze-go. Tuy nhiên, Kamikaze chết chỉ sau 1 tháng khi đến Hoa Kỳ. Em trai của Kamikaze-go là Kenzan go được gửi sang Mỹ để thay thế vào tháng 3/1938. Những ấn tượng đầu tiên của Helen về Kamikaze được bà chia sẻ như sau:

“Kamikaze thực sự là một thiên thần. Tôi không thể nuôi bất cứ vật nuôi nào khác ngoài Akita Inu. Chúng sở hữu đầy đủ những phẩm chất mà tôi mong muốn – thân thiện, ngoan và tin cậy”

Không có ghi chép nào về việc nhân giống và lai tạo chó Akita tại Mỹ của Hellen Keller. Vì vậy, có thể nói tuy là người đầu tiên mạng chó Akita đến Hoa Kỳ. Nhưng Helen không liên quan đến sự ra đời và phát triển của giống chó Akita Mỹ (American akita) sau này.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai. Hoa Kỳ chiếm đóng về mặt quân sự tại Nhật Bản. Rất nhiều quân nhân Mỹ đã biết đến giống chó Akita Inu. Sau khi kết thúc nhiệm vụ tại Nhật Bản. Những người lính Mỹ khi trở về quê hương đã đem theo những chú chó Akita Inu tới Hoa Kỳ. Để thích nghi với môi trường sống mới, và lai tạo theo những đặc tính ưa chuộng của người Mỹ. Chó Akita Inu đã được lai tạo với các giống chó Mastiff và chó chăn cừu Đức (GSD).

Người Nhật không thích điều này, và cho đến nay Hiệp hội bảo tồn giống chó Akita (AKIHO) phản đối việc lai tạo chó Akita Inu với các giống chó khác. Và không công nhận giống chó Akita Mỹ được tạo ra trên đất Hoa Kỳ. Trên thực tế, ngày nay ngoại hình chó Akita Mỹ rất khác biệt so với chó Akita Inu của Nhật Bản.

American Akita được Câu lạc bộ chó giống Hoa Kỳ (AKC) công nhận vào năm 1955 nhưng không được phân loại chi tiết. Mãi tới năm 1972, Akita Mỹ mới được chuyển sang nhóm chó nghiệp vụ. Trong giai đoạn 1974-1992, để ổn định giống và tạo sự khác biệt, người Mỹ đã cấm mua chó Akita Inu nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Câu lạc bộ chó Akita Mỹ được thành lập vào năm 1956.

Cho tới nay, đã xảy ra những bất đồng liên quan đến cách thức gọi tên giữa giống chó American Akita và Akita Inu. Câu lạc bộ chó giống Hoa Kỳ (AKC) vẫn coi Akita Mỹ và Akita Inu Nhật là một loại. Họ cho phép lai tạo giữa hai giống chó này. Tuy nhiên, người Nhật kịch liệt phản đối việc công nhận Akita Mỹ. Tại Nhật Bản, American Akita không được coi như một biến thể của chó Akita inu. Người Nhật hướng tới việc lai tạo theo những đặc điểm nguyên thủy của nhóm chó Spitz giống như tổ tiên của giống chó này là Akita Matagi.

Tổ chức giống chó quốc tế (FCI) chính thức phân loại thành 2 giống khác nhau từ tháng 6 năm 1999. Trong World Dogshow được tổ chức tại thành phố Mexico City năm 1999, lần đầu tiên hai giống chó Akita Mỹ (American akita) và giống chó Akita Inu (Nhật Bản) tham gia thi đấu với tư cách là hai giống chó khác nhau. Ban đầu, tại Hoa Kỳ chó Akita Mỹ được gọi là “Japanese Dog hoặc
Great Japanese Dog – GJD”. Còn Akita Inu Nhật Bản thì được gọi tên nguyên bản là Akita Inu. Mãi tới tháng 7/2005, “Japanese dog” mới chính thức được đổi tên thành “American Akita” hay còn được gọi là chó Akita Mỹ.

Giống chó này bắt đầu được nhập về Việt Nam khoảng 4-5 năm trở lại đây. Tuy khá đẹp độc lạ nhưng chó Akita Mỹ không được phổ biến nhiều tại Việt Nam như chó Akita Inu của Nhật. Tuy nhiên, với thân hình cơ bắp mạnh mẽ hơn, màu sắc bộ lông đa dang và phong phú. Giống chó này sẽ rất phù hợp với các bạn trẻ cá tính và phong cách. Tại Việt Nam hầu như rất hiếm người nuôi American Akita sinh sản. Ngay tại trang trại chó Akita Dogily kennel của chúng tôi. Là một trong những trại chó Akita hàng đầu tại Việt Nam cũng chưa nhân giống American Akita. Mà chủ yếu nhận order chó Akita Mỹ nhập khẩu từ các nước châu Âu (Nga, Balan, Ucraina…).

Giá bán Aamerican akita nhập khẩu về tới Việt Nam khoảng 2.500-4.000 usd/bé. Theo kinh nghiệm của chúng tôi, Dogily dự đoán nếu nhân giống tại Việt Nam. Giá American Akita sinh sản trong nước không dưới 25 triệu/bé.

Bạn có thể tham khảo thêm về thông tin, tiêu chuẩn và giá và địa chỉ bán chó Akita Mỹ và Akita Inu của Nhật Bản trong bài viết:

Giống chó này có mõm hình hộp chữ nhật, tương đối vuông vức và khỏe mạnh. American Akita có tỷ lệ mõm tiêu chuẩn bằng hai phần ba so với hộp sọ.Viền xung quanh miệng màu đen, săn chắc và khộng bị sệ xuống. Lợi và lưỡi hồng tươi, không bị thâm hoặc nhợt nhạt. Hàm răng chó đều khít, không bị sứt mẻ, hô, vẩu. Đầu mũi màu đen, giống như Akita Inu, mũi màu hồng chỉ được chấp nhận ở chó có bộ lông màu trắng.

Chó Akita Mỹ đực cao từ 66 tới 71 cm, nặng từ 34 đến 54 kg. Chó cái cao từ 61-66 cm, có trọng lượng từ  34 đến 50 kg.

Tỷ lệ cơ thể chó Akita Mỹ dài hơn so với chiều cao. Giống chó này có bộ ngực nở nang và săn chắc. Chiều sâu của ngực kéo dài bằng một nửa chiều cao của American Akita. Tỷ lệ vàng của chó Akita Mỹ giữa chiều cao và chiều dài thân ở chó đực là 9:10. Tỷ lệ này ở chó American Akita cái là 9:11.

Phần lưng và hông chó cơ bắp, chắc chắn. Da ôm sát cơ thể, đàn hồi và không bị sệ ở một em Akita Mỹ tiêu chuẩn. Nếu bạn lấy tay vuốt nhẹ theo sống lựng mà không thấy xương sườn là chú chó  của bạn khả năng cao bị béo phì. Cổ American Akita săn chắc và dầy dặn. Hơi thóp về phía hộp sọ và nở về phía lưng. Phần lông cổ dài hơn các bộ phận khác và tạo thành bờm một cách rõ rệt.

Giống như chó Akita Inu. American Akita có đuôi cuộn tròn xoắn trên lưng từ 1-2 vòng. Phần lông ở đuôi phát triển dài từ 5-7 cm.

Dày dặn. tương đối giống chân của loài mèo. Bàn chân có dạng tròn đều.  Các ngón ôm khít nhau. Giống như hầu hết các giống chó ở xứ lạnh có đệm thịt rất dày dặn. Chân rất thẳng, bàn chân hướng về phía trước.

Chó Akita Mỹ (American Akita ) có bộ lông dày 2 lớp. Lớp lông ngoài có tác dụng bảo vệ. Lông phát triển mạnh ở cổ, vai, đuôi và mọc ngắn ở phần mặt (tai, mõm) và tứ chi. Lớp lông ngoài dày nhất có thể dài từ 5-7 cm. Lớp lông trong tơ, dày và mịn, có tác dụng giữ ấm cơ thể chó. Khác với Akita Inu chỉ có 3 màu cơ bản. Chó Akita Mỹ có màu sắc bộ lông rất phong phú, từ màu đơn sắc tới vằn vện, hay các tông màu từ đen tới trắng, xám, nâu.

American Akita thuần chủng đạt tiêu chuẩn phải năng động. Lanh lẹ và tự tin khi di chuyển. Hai chân di chuyển song song khi chó vận động. Phong thái đi lại điềm tĩnh, không tăng động thái quá.

Theo FCI (Tổ chức chó giống quốc tế): chó Akita Mỹ thuộc nhóm 5 cùng với các giống chó Akita Inu, Shiba Inu, Alaska Malamute, Samoyed. Thuộc chi Spitz châu Á.

Theo AKC (Câu lạc bộ chó giống Hoa Kỳ): nhóm chó làm việc.

Đặc điểm về tính cách: dũng cảm và trung thành. Ngoan và rất tình cảm với chủ nhân. Dễ dàng sống hòa động với người và các vật nuôi khác trong nhà

• Chó quá nhút nhát hoặc dễ bị kích động.
• Lỗi về răng: vổ, thiếu răng hay sứt mẻ. Răng không đều và bị xô lệch.
• Đuôi buông thõng chứ không cuộn tròn trên lưng.
• Lông dài (long coat). Tuy là lỗi tiêu chuẩn nhưng lại rất đẹp.

• Mõm cáo: khuôn mặt dài với mõm nhọn như mõm loài cáo. Mõm  đẹp phải ngắn, tù như mõm gấu.
• Lỗi màu mắt: mắt có màu sáng (các màu xanh, xanh diệp lục).
• Bị lỗi khung xương: cơ thể còi cọc, chân đi không đều. Có dấu hiệu bất ổn về xương khớp. Hay loạn sản xương hông.
• Riêng đối với chó đực: lỗi 1 tinh hoàn thường xảy ra. Bạn cần kiểm tra xem có đủ 2 hòn cà (tinh hoàn). Chó đầy đủ tinh hoàn mới được sử dụng để giao phối và nhân giống các thế hệ kế tiếp.

Phần đầu chó Akita Mỹ tương đối to so với kích thước cơ thể. Có hình tam giác. Có thể liên tưởng phần đầu American Akita trông tựa như một con gấu. Đầu chó Akita Inu Nhật Bản có tỷ lệ tương đối hài hòa, cân đối với kích thước cơ thể hơn. Nhiều người cho rằng mặt chó Akita Inu giống cáo, còn mặt chó Akita Mỹ giống gấu.  Dogily cho rằng đây là một nhận xét phiến diện. Những bé Akita Inu thuần đều có mõm ngắn, tù như mõm gấu chứ không chỉ có Akita Mỹ. Chỉ là do phần đầu của chó Akita Mỹ thì lớn hơn Akita Inu, nên người ta mới cảm tưởng mặt chó Akita Mỹ giống gấu hơn.

Về tiêu chuẩn chiều cao và cân nặng:

Chó Akita Mỹ cao hơn đôi chút so với Akita Inu. Cụ thể:

• Ở chó đực: cao từ 66 đến 71 cm, còn Akita Inu là 64 đến 70 cm.
• Ở chó cái: Akita Mỹ cao từ 61 tới 66 cm. Chỉ số này ở Akita Inu là 58 đến 64 cm.

Trọng lượng:

• Ở chó đực: Akita Mỹ có trọng lượng từ 45 cho tới 66 kg, trong khi chó Akita Inu nhẹ hơn nhiều, chỉ từ 32 đến 39 kg.
• Ở chó cái: Akita Mỹ có cân nặng từ 36 đến 54 kg. Chỉ số này ở Akita Inu cái là từ 23 tới 29 kg.

Điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất giữa chó Akita Mỹ và chó Akita Inu Nhật chính là bộ lông. Chó Akita Mỹ có bộ lông với màu sắc rất phong phú từ đen, trắng, vằn vện, khoang cho đến nâu, xám. Điểm đặc biệt ở chó Akita Mỹ khoang thường có các mảng màu khoang lớn trên nền màu trắng tổng thể. Một số em Akita Mỹ có mảng lông khoang đen sì trên mặt với cơ thể trắng toàn thân trông khá ngộ nghĩnh và hài hước.

Trong khi đó chó Akita Inu Nhật Bản chỉ có 3 màu chính được công nhận là vàng trắng (red Akita Inu), trắng đơn sắc (white akita Inu) và vện (brindle Akita Inu). Một biến thể của red Akita Inu là Seasame cũng được chấp nhận. Màu Seasame chỉ có ở chó Akita Inu màu vàng trắng, với những chấm vừng đen trên lưng.

Cả hai loại chó Akita Mỹ và Akita Inu Nhật Bản đều có bộ lông dày 2 lớp. Lớp trong mềm, len và tơ mảnh để giữ ấm. Lớp lông ngoài cứng và dài hơn. Ở chó Akita Mỹ phần lông bờm trên cổ và hai vai và phần mông dài hơn so với các phần còn lại cơ thể. Khoảng 5-6 cm. Các phần lông ở chân, đỉnh đầu, mặt và tai ngắn hơn nhiều chỉ từ 2-3 cm.

Trong lịch sử chó Akita Inu Nhật Bản chủ yếu được sử dụng trong việc săn bắt các loài thú lớn như gấu, hươu, nai. Chúng còn được sử dụng để trông coi trẻ em và người già trong các gia đình ngư dân ven biển khi họ đi đánh cá xa bờ. Giống chó này cũng được biết đến như loài chó bảo vệ không thể thiếu của Hoàng gia Nhật Bản cũng như các Samurai. Trong thời kỳ Endo tại Nhật Bản, tổ tiên của chó Akita Inu hiện đại là Akita Matagis cũng được lai tạo với một số giống chó to lớn khác như Matiff, Tosa Inu để phục vụ cho các trận chọi chó.

Tại Hoa Kỳ, chó Akita Mỹ chủ yếu được lai tạo làm chó bảo vệ, cảnh khuyển. Một số người còn sử dụng chúng trong các trận chọi chó cho đến khi bị cấm tại Mỹ.

Ngày nay, với tính cách thân thiện, ngoại hình tuyệt đẹp. Và đặc biệt là rất trung thành và tình cảm. Cả chó Akita Inu và Akita Mỹ đều được nuôi làm bạn đồng hành trong gia đình.