Mèo Savannah được phát triển từ giống mèo Serval ở châu Phi từ những năm 1980s. Chúng được lai tạo để có vẻ ngoài giống loài báo Gepa hoang dã. Savannah nổi bật với bộ lông rực rỡ với các đốm đen tương phản đôi tai to và bốn chân thon dài cùng đôi mắt biểu cảm và 2 vệt nước mắt sẫm màu.
Thông tin chung giống mèo Savannah
Giống mèo này thích chơi bắt bóng, đi dạo với dây dắt cùng chủ, húc đầu cùng khả năng nhảy rất cao. Chúng cũng phát ra âm thanh như chim hót và rít lên như rắn (khi chúng vui vẻ, phấn khích hoặc gọi “người thân yêu” của mình). Ưa hoạt động với trí thông mình tuyệt vời.
- Tên khoa học: Felis catus × Leptailurus serval
- Xuất xứ: Hoa Kỳ
- Trọng lượng : 5,443-11,34kg. Cảm giác mèo Savannah có kích thước to hơn thực tế do có thân hình cao, dài của chúng. Nhiều người thường xếp chung kích thước Savannah với mèo Maine Coon khổng lồ. Rất khó trả lời là Maine Coon và Savannah con nào to hơn, vì Maine Coon nhiều lông còn Savannah thì cao và thanh mảnh. Cân nặng của mèo Savannah dao động khá lớn tùy thuộc vào thế hệ và giới tính (con đực thường lớn hơn cái), một số con có thể nặng tới 18kg.
- Tính cách: có tính cách giống như chó. Thân thiện, ngọt ngào và tình cảm. Luôn tìm kiếm sự quan tâm của mọi người (kể cả người lạ) và stress nếu bị bỏ lại một mình. Rất gắn bó với các thành viên và đặc biệt là có tình cảm đặc biệt với các con của mình.
- Mức năng lượng : Cao. Cần được vận động, tập thể dục thường xuyên. Kết hợp vận động với các trò chơi cùng chủ (cần câu mèo, đèn lade…) hay huấn luyện mèo Savannah con từ nhỏ đến lúc trưởng thành. Một không khí thân thiện, tích cực sẽ có hiệu quả giúp mèo thích thú và dễ huấn luyện hơn. Giống mèo này thích hợp với những gia đình năng động, hướng ngoại hơn những người chủ lười biếng, bận rộn,
- Trí thông minh: cao và có bản tính tò mò nên mèo Savannah rất hiếu động và tinh nghịch. Luôn háo hức tham gia các hoạt động trong gia đình và có khả năng học hỏi các lệnh từ đơn giản tới phức tạp. Chúng cũng dễ dàng học đi với dây dắt như chó. Việc huấn luyện mèo Savannah đòi hỏi sự kiên trì và nhất quán với các phương pháp củng cố tích cực (khen ngợi, thưởng đồ ăn…).
- Tuổi thọ : 12-20 năm. Tuổi thọ tùy thuộc và nguồn gen mèo nhà hay mèo Serval. Mèo nhà có tuổi thọ tới 15 năm, trong khi Serval có thể sống tới 20 năm. Nếu ăn thịt sống, sạch mèo Savannah có tuổi thọ cao hơn.
- Dị ứng : dù là giống mèo lông ngắn nhưng Savannah vẫn có thể gây dị ứng như bất kì loài mèo nào khác (kể cả với mèo không lông) Đa số người bị dị ứng với protein trong nước bọt và da mèo chứ không phải ở lông. Do đó Savannah không phải là loài mèo không gây dị ứng cho con người.
- Những người nổi tiếng nuôi mèo Savannah: vua Morocco, các đạo diễn Doug Freeman, Justin Beaver.
Nguồn gốc, lịch sử
Mèo Savannah là kết quả của việc lai tạo mèo Serval sống ở vùng thảo nguyên châu Phi với nhiều giống mèo nhà đốm, lông ngắn khác nhau. Mục tiêu phát triển giống mèo Savannah có ngoại hình giống như Serval nhưng có tính cách thuần hoàn toàn như mèo nhà.
Sau đây là các cột mốc lịch sử của giống mèo Savannah ngày nay:
Trong một cuộc triển lãm mèo quốc tế vào năm 2003, nhà nhân giống Judee Frank đã kể về sự ra đời của con mèo Savannah đầu tiên trên thế giới. Judee nhận chăm sóc một con mèo rừng đực tên là Ernie (nặng khoảng 13-15kg) giúp cho Suzi Wood (cũng là một nhà nhân giống mèo). Sáng ngày 7/4/1986, tại nhà mình ở Pennsylvania (Hoa Kỳ) khi vừa ngủ dậy và nhìn qua cửa kính thì Judee thấy con mèo Xiêm của mình vừa sinh hạ một chú mèo con cái. Bà đặt tên cho mèo con là Miracle và thông báo tin này cho Suzi Wood. Sau đó Judee đã giao Miracle cho Suzi Wood, tên của bé mèo này cũng được đổi thành Savannah. Đây cũng là nguồn gốc tên gọi của giống mèo Savannah sau này.
Ba năm sau Suzi và chồng là Mike Mutascio đã cho Savannah (sau đây gọi là Savannah F1) lai với một con mèo Angora Thổ Nhĩ Kỳ màu trắng có tên là Albert II của Lori Buchko ở Hightstown, New Jersey (Hoa Kỳ). Ngày 5/4/1989, Savannah sinh được 3 con mèo con (lứa Savannah F2 đầu tiên). Một chú mèo con có màu giống hệt mèo rừng bị chết lưu, còn lại một con mèo đực màu trắng tinh và một con mèo cái có màu Torbie (mèo vằn đỏ)
Sau đó, Suzi đã bán luôn Savannah F1 cho Lori Buchko. Trong lứa tiếp theo của Savannah, Lori đã bán một con mèo cái F2 (tên là Kitty) và một con mèo đực F3 (có đốm đỏ, con của Kitty) cho Patrick Kelly.
Patrick Kelley đã nhìn thấy những bức hình của Savannah F1 từ năm 1886 (trong các bản tin của câu lạc bộ mèo Ocelot Long Island, LIOC), ông đã rất ấn tượng và bắt đầu tình yêu của mình với giống mèo Savannah.
Lúc đó, mặc dù không phải là một nhà nhân giống mèo chuyên nghiệp, nhưng Patrick Kelly đã có những đóng góp quan trọng trong lịch sử của giống mèo Savannah. Năm 1989, Patrick gặp Bill Scroufe tại cuộc đấu giá của Lolly Brothers ở Macon, Missouri khi Bill đang bán một số con mèo rừng cho vợ mình là Joyce Scroufe. Qua đó, Patrick được biết Joyce đang nuôi mèo Bengal, Serval, Caracal, mèo rừng Canada và mèo Cougar, ông nghĩ rằng Joyce sẽ quan tâm đến giống mèo mới Savannah, nên đã gọi điện và đến thăm trại mèo của Joyce ở Oklahoma hai lần để thuyết phục.
Ban đầu, Joyce chưa thấy được giá trị của giống mèo Savannah nhưng cuối cùng bà cũng đồng ý nuôi thử, Patrick cam kết sẽ hỗ trợ tìm nhà mới cho mèo Savannah con. Mãi đến năm 1994, Joyce Sroufe mới có lứa mèo Savannah đầu tiên. Sau khi được thông báo, Patrick đã giữ lời hứa và nỗ lực tìm nhà mới cho hai bé mèo con Savannah F1 và được Joyce trả một khoản hoa hồng nhỏ. Tới lúc này, Joyce Sroufe mới thực sự nhìn thấy thị trường cho giống mèo mới này và quyết định mở rộng quy mô nhân giống. Patrick rất vui và không ngừng quảng bá giống mèo Savannah bất kì khi nào có cơ hội. Còn Joyce được biết đến là người nhân giống nhiều mèo Savannah con nhiều nhất trong suốt hơn 20 năm sau đó đến khi nghỉ hưu.
Năm 1996, với sự giúp đỡ của Karen Sausman (một nhà nhân giống mèo Bengal) và Joyce Sroufe, Patrick đã viết bản tiêu chuẩn giống mèo Savannah đầu tiên. Sau đó ông nộp bản tiêu chuẩn này cho Hiệp hội mèo quốc tế (TICA) với sự giúp đỡ của Leslie Bowers – tổng thư ký TICA vào thời điểm đó. Không may, Hội đồng quản trị TICA bắt đầu hoãn việc công nhận giống mới trong hai năm để cải tổ chương trình giống mới, đến năm 1998, lệnh hoãn này được kéo dài thêm hai năm nữa tới năm 2000, các giống mèo mới mới được xem xét. Đây là thời điểm khó khăn với những nhà nhân giống mèo Savannah nghiêm túc, họ không thể biết giống mèo mới này có thể được công nhận không hay bao giờ mới được công nhận. Trong thời gian này, Lorre Smith, một nhà nhân giống mèo Bengal, đã đem một số con mèo Savannah đến một số triển lãm mèo. Việc này đã nhân được sự quan tâm của Bobbie Tullo, một giám khảo của TICA, Bobbie đã tư vấn cho Lorre và đóng góp rất nhiều cho sự phát triển của giống mèo này.
Năm 1999, Gary Fulgham đã lập một nhóm cộng đồng email Yahoo nhằm liên lạc và giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm giữa những người nhân giống mèo Savannah với nhau. Nhóm này được coi là 18 nhà sáng lập giống mèo Savannah hiện đại, gồm: Patrick Kelley, Gary Fulgham, Joyce Sroufe, Lorre Smith và những người khác là Ruth Todice, Allison Navarro, Doreen Boileau, Pat Killmaier, Grace Lush, Nicole Grieg, Joy Peel, Rise Mikolajewski, Pat Babin, , Lisa Newell, Suzie Heuning, Renae Baker, Phyllis Koch, Sandra Cassalia. Tất cả đã làm việc cùng nhau để phổ biến, nhân giống, đăng ký và tổ chức Cat Show cho mèo Savannah.
Trong thời gian bắt đầu của nhóm 18 người trên, các giống mèo mới khác như Toyger, Chausies và Serengetis cũng đang chờ đợi để được công nhận. Cuối cùng, tháng 9/2000, TICA đã dỡ bỏ lệnh hoãn. Các chương trình giống mới đã được bắt đầu trở lại. Patrick đã rút bản tiêu chuẩn mèo Savannah cũ để Lorre (đang được đào tạo trở thành giám khảo TICA) viết lại bản tiêu chuẩn mới phù hợp hơn với các quy chuẩn của TICA. Tháng 10/2000, Lorre Smith đã nộp đơn đăng ký và bản tiêu chuẩn mới lên TICA. Nhóm 18 người nhà sáng lập ban đầu vẫn hoạt động cho đến ngày nay với tên gọi chính thức SIMBA (Savannah International Member & Breeder Association/Hiệp hội những nhà nhân giống mèo Savannah quốc tế) do Lorre Smith làm chủ tịch đầu tiên. Ngày 15/2/2001, TICA đã cấp tư cách đăng ký cho giống mèo Savannah.
Lisa Jeffery, chủ trại mèo Spots On The Lake Savannahs ở Ontario, Canada đã đăng ký giống mèo Savannah với Hiệp hội mèo Canada và được công nhận năm 2006.
Đến tháng 5/2012, giống mèo Savannah đã đạt trạng thái vô địch (được công nhận thuần chủng và có thể thi đấu với tất cả tất cả các giống mèo chính thức khác trong các Cat Show của TICA). Lúc này, mọi cuộc lai tạo với các giống mèo khác để đều phải chấm dứt.
Mãi đến năm 2021, Patrick Kelley mới bắt đầu nhân giống mèo Savannah F1 tại trại mèo của ông ở Philipine. Website: https://savannahcat.com/ của ông là nguồn tài nguyên phong phú, đầy đủ có tất cả những người yêu mến giống mèo này trên toàn thế giới.
Mèo Savannah thuần chủng, F là gì?
F – là các thế hệ tách xa dần so với tổ tiên mèo Serval châu Phi hoang dã. Các thế hệ rất quan trọng với những nhà nhân giống mèo Savannah, vì mèo Savannah đực chỉ có thể sinh sản khi có ít hơn 10% nguồn gen mèo rừng Serval hoang dã. Đồng nghĩa với việc hai con mèo Savannah f1 không thể sinh mèo con. Mèo Savannah đực từ F1-F4 cũng bị vô sinh do di truyền. Joyce Sroufe, nhà sáng lập giống mèo này đã cố gắng giữ lại tất cả mèo đực với hy vọng chúng có thể sinh sản nhưng bà đã không thành công cho tới F5 tách ra từ mèo Serval.
Người ta sử dụng chữ cái (F) cùng một con số đi kèm để thể hiện số thế hệ của mèo Savannah so với tổ tiên mèo rừng Serval châu Phi. Savannah F1 là thế hệ đầu tiên được tách ra từ mèo Serval, tương tự như vậy từ F2 trở đi… Tỷ lệ % dưới đây chỉ là số ước tính. Nếu cho giao phối mèo Savannah với nhau nhiều hơn các giống mèo khác thì tỷ lệ % sẽ cao hơn. Cụ thể:
- F1: khoảng 57% Serval. Có bố hoặc mẹ là Serval
- F2: khoảng 35% Serval. Có ông hoặc bà là Serval
- F3: 21% Serval. Một trong hai ông bà cố là Serval.
- F4: 16%. Bố hoặc mẹ của một trong hai ông bà cố là Serval
- F5: Ông hoặc bà của một trong hai ông bà cố là Serval
Mèo Savannah thuần chủng phải có tối thiểu 3 (ba) thế hệ liên tiếp có nguồn gốc cha mẹ đều là Savanah. Mèo Savannah thuần chủng (SBT, Stud Book Traditional) là trạng thái giống tốt nhất và có thể tham gia các Cat Show của TICA. Một chú mèo SBT tối thiểu đã được loại bỏ 4 thế hệ từ mèo Serval. Trong khi mèo Savannah F 1-5 được pha loãng bởi gen các loại mèo khác.
Về kích thước, vẻ bề ngoài mèo Savannah SBT thuần chủng tương tự như Savannah F4 hoặc F5 nhưng ổn định hơn về kích thước và tính cách.
Tiêu chuẩn giống
Tiêu chuẩn giống Savannah phải có đặc điểm giống tổ tiên của chúng là mèo Serval châu Phi. Mục tiêu phát triển của Savannah là vẫn giữ được vẻ ngoài hoang dã của Serval hoang dã để làm vật nuôi độc đáo. Những cá thể có gen kém phát triển dễ bị nhầm với Bengal, với cấu trúc thân hình khác biệt so với Savannah.
Phần đầu: rộng với hình nên với những đường viền hình tròn. Chiều dài đầu lớn hơn chiều rộng. Nhìn trực diện từ phía trước, gương mặt mèo phải có hình tam giác đối xứng với đường nét rõ ràng. Cằm nhỏ và mũi dài. Trán nên có dấu hiệu hình chữ “II” thay vì chữ “M” như ở mèo nhà thông thường, mặc dù điều này không được quy định trong tiêu chuẩn giống.
Mắt: có kích thước trung bình, cân xứng so với gương mặt với lông mày hơi sụp xuống. Nửa trên mắt trông giống như một cái Boomerang sao cho gốc mắt dốc xuống đương mũi. Nửa bên dưới của mắt có hình hạnh nhân. Độ sâu mắt vừa phải, tất cả các màu mắt đều được chấp nhận và màu mắt không cần phụ thuộc vào màu lông. Các vệt ố nước mắt chạy dọc giữa mũi và mắt.
Đôi tai: bắt buộc giống như Serval. Giống mèo Serval châu Phi có tai lớn nhất trong thế giới loài mèo và so với kích thước đầu. Có thể thấy tai mèo Savannah rất to và mọc cao trên đỉnh đầu. Gốc tai sâu và rộng dựng đứng trên hộp sọ tròn.
Dấu hiệu Ocelli ở tai: có tác dụng đe dọa những kẻ săn mồi (được di truyền từ Serval). Dấu hiệu này cũng thấy nhiều trong tự nhiên như ở cánh bướm, tai của nhiều loài mèo hoang. Dấu hiệu này có độ tương phản cao giả làm mắt của một con thú săn mồi. Dấu hiệu Ocilli ở Savannah thường nhạt và ít tương phản hơn ở Serval.
Hoa văn: có các đốm đen hình tròn hoặc bầu dục dọc theo thân mèo và không nên nối với nhau. Bộ lông có các sọc chạy song song từ phía sau đầu đến phần trên xương bả vai, xòe nhẹ ở lưng. Các đốm ở chân, bàn chân và mặt nhỏ hơn. Bộ lông mèo Savannah ngắn, rậm có thể mềm hoặc cưng đều chấp nhận được.
Màu lông: có các màu nâu, đen, bạc và khói. Các màu giống như của Serval đều được chấp nhận. Biến thể phổ biến nhất là các đốm đen tuyền trên màu nền vàng bơ. Màu vàng là một sắc độ của nâu nên mèo màu này thường được gọi là đốm nâu.
Mèo Savannah giá bao nhiêu tiền? Mua bán ở đâu?
Giá mèo Savannah căn cứ trên tiêu chuẩn giống, tính cách và cung cầu thị trường. Những chú mèo Savannah con có đặc điểm ngoại hình, tính cách sát với tiêu chuẩn giống sẽ có giá bán đắt hơn kể cả khi mua về làm giống hoặc đơn thuần là thú cưng.
Những nhà nhân giống bắt buộc phải là thành viên đã đăng ký của Hiệp hội mèo thế giới (TICA) và phải cung cấp cho người mua đầy đủ giấy tờ đăng ký, sổ sức khỏe, tiêm phòng theo đúng độ tuổi và có trách nhiệm nuôi mèo con trên 10 tuần tuổi mới được xuất bán.
Mèo Savannah cái thường đẻ ít lứa và ít con. Không như ở loài chó salo, chu kỳ động dục của mèo Savannah rất khó đoán biết. Một số mèo cái có thể không đẻ mỗi năm, đặc biệt là dòng F1. Mèo Savannah F1 cũng chỉ sinh 1-2 mèo con mỗi lứa, mèo con có thể bị vô sinh hẳn hoặc khi già đi. Không ít cá thể mèo Sanvannah đực cũng chỉ có thể phối giống 1 vài lứa rồi vô sinh hẳn.
Mèo Savannah càng gần với dòng dõi Serval hoang dã thì càng có kích thước lớn hơn, nhưng lại đẻ ít và thưa hơn nên chi phí nuôi sinh sản sẽ cao hơn. Càng xa dòng dõi Serval thì kích thước mèo càng nhỏ nhưng đẻ dày và nhiều hơn nên chi phí trên mỗi bé mèo Savannah con sẽ giảm đi. Hàng năm, trên toàn thế giới chỉ có một vài bé mèo Savannah F1 được sinh ra.’
Đvt: usd
| Thế hệ | Số con/lứa | Giá | Khả năng sinh sản |
|---|---|---|---|
| Savannah F1 | 1-3 | >20.000 | Rất thấp, cực khó |
| Savannah F2 | 1-4 | 10.000 – 15.000 | Thấp, khó sinh |
| Savannah F3 | 2-4 | 8.000 – 10.000 | Vừa phải |
| Mèo Savannah thuần chủng (SBT) | 3-5 | >5.000 | Trung bình |
Ghi chú: giá bán trên chỉ mang tính tham khảo ở thị trường quốc tế. Chưa bao gồm chi phí vận chuyển về Việt Nam. Tại Việt Nam hiện nay hầu như chưa có trại mèo nào có khả năng nhân giống mèo Savannah.
Nếu muốn mua một chú mèo Savannah F1, người mua có thể phải đặt cọc trước và chờ đợi tới vài năm. Mèo Savannah cái hầu hết được giữ lại để nuôi sinh sản (mặc dù tỷ lệ vô sinh rất cao). Chỉ có dưới 50% số mèo Savannah F1, F2 cái từng sinh sản.
Do rất hiếm trên thế giới nên số mèo Savannah được nhập về Việt Nam cũng rất ít, chỉ đếm trên đầu ngón tay và hầu hết phục vụ những người có điều kiện nuôi đơn thuần làm thú cưng. Vì vậy, muốn mua mèo Savannah thuần chủng, bạn chắc chắn phải order nhập khẩu từ nước ngoài thông qua các cơ sở dịch vụ uy tín tại các thành phố lớn như Tphcm, Hà nội.
Mèo Savannah ăn gì, thức ăn tốt nhất cho sự phát triển?
Giống mèo này có nhu cầu dinh dướng như mèo nhà cùng kích thước. Đa số các loại thức ăn hạt khô cho mèo không phù hợp. Thậm chí các loại hạt cho mèo giá rẻ có nhiều chất độn sẽ làm xương mèo bị giòn, dễ gẫy cũng như các vấn đề về tiêu chảy, giảm cân hay thậm chí bị ung thư.
Giống mèo này phát triển rất nhanh nên cần một chế độ dinh dưỡng hợp lý. Tuy không nhất thiết phải ăn thịt sống, nhưng nếu có nguồn thịt tươi sống, sạch thì là chế độ ăn tốt nhất bởi mèo là loài ăn thịt. Bạn nên tham khảo ý kiến của các nhà nhân giống chuyên nghiệp, bác sĩ thú y để có một thực đơn tốt nhất cho mèo cưng của mình.
