Chó Shar Pei, còn được gọi là Chó Sa Bì, là một giống chó độc đáo xuất xứ từ Trung Quốc, nổi tiếng với làn da nhăn nheo và lưỡi xanh đen. Với vẻ ngoài đặc trưng và tính cách trung thành, độc lập, Shar Pei đã trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy trong nhiều gia đình. Nếu bạn đang tìm kiếm một giống chó vừa mạnh mẽ vừa biết yêu thương, Shar Pei sẽ là lựa chọn lý tưởng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về giống chó này để xem liệu chúng có phù hợp với bạn không nhé!
Thông tin tóm tắt về giống chó Shar Pei
- Tên gọi: Chó Shar Pei (Chó Sa Bì)
- Nhóm giống: Không thuộc nhóm thể thao (Non-Sporting Group)
- Nguồn gốc: chó Trung Quốc
- Chiều cao: 45 – 51 cm
- Cân nặng: 20 – 27 kg
- Tuổi thọ: 8 – 12 năm
- Màu sắc lông: Đen, kem, đỏ, xanh dương, nâu socola…
- Tính cách: Trung thành, độc lập, cảnh giác với người lạ, yêu thương chủ nhân
Nguồn gốc và lịch sử của chó Shar Pei
Chó Shar Pei (hay còn gọi là chó Sa Bì) là một trong những giống chó có nguồn gốc lâu đời nhất trên thế giới. Trải qua hơn 2.000 năm tồn tại và phát triển, giống chó này mang trong mình những đặc điểm riêng biệt và có một lịch sử gắn liền với văn hóa Trung Quốc. Để hiểu sâu hơn về sự phát triển của giống chó Shar Pei, hãy cùng điểm lại các giai đoạn quan trọng trong lịch sử của giống chó này.
1. Nguồn gốc cổ xưa của giống chó Shar Pei
Chó Shar Pei có nguồn gốc từ miền Nam Trung Quốc, đặc biệt là từ các tỉnh Quảng Đông và Vân Nam. Theo truyền thuyết Trung Quốc, giống chó này đã xuất hiện từ hơn 2.000 năm trước và phổ biến tại hầu hết các tỉnh ở phía Nam. Shar Pei được cho là loài chó săn bắn, bảo vệ và được nuôi dưỡng trong các gia đình nông dân Trung Quốc. Hình ảnh của Shar Pei đã được khắc họa trên các tượng gốm thời nhà Hán, minh chứng cho sự tồn tại lâu đời của giống chó này.
Shar Pei có tên gọi bắt nguồn từ cụm từ “Sha Pi Gou” (沙皮狗), nghĩa là “chó da cát”. Tên gọi này mô tả bộ lông thô ráp, ngắn và cứng như cát của chúng. Ở một số khu vực khác, chúng còn được gọi là “Teng Gou” (藤狗), hay “chó dây leo”, để mô tả thân hình thon gọn và nhanh nhẹn của chúng. Tuy nhiên, phải đến giữa thế kỷ 20, cái tên “Sha Pi Gou” (hay Shar Pei) mới trở thành tên gọi chính thức được sử dụng phổ biến để chỉ giống chó này.
Mặc dù không có nhiều tài liệu lịch sử ghi chép chi tiết về Shar Pei, nhưng dựa vào các nghiên cứu di truyền hiện đại, các nhà khoa học đã khẳng định rằng giống chó này thực sự cổ xưa và nguyên thủy. Theo kết quả từ dự án “The Canine Genome”, các nhà khoa học cho rằng giống chó Shar Pei có thể đã tồn tại từ hơn 2.000 năm trước, và tuổi đời này là hoàn toàn khả thi.
2. Vai trò của Shar Pei trong xã hội Trung Quốc cổ đại
Trong xã hội Trung Quốc cổ đại, Shar Pei được nuôi như một giống chó lao động đa năng. Chúng được sử dụng để săn bắt thú rừng, bảo vệ gia súc và tài sản khỏi các loài săn mồi cũng như kẻ trộm. Thân hình mạnh mẽ, nhanh nhẹn cùng với bộ lông cứng giúp chúng thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới và bảo vệ chúng khỏi các cuộc tấn công.
Khu vực thị trấn Dali (Đại Lý), thuộc tỉnh Quảng Đông, là nơi mà giống chó Shar Pei nguyên thủy được phát triển và bảo tồn theo các phương pháp truyền thống. Tại đây, Shar Pei đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của người nông dân và được xem như một thành viên không thể thiếu trong gia đình. Chính sự gần gũi này đã giúp Shar Pei được chăm sóc tốt và duy trì sự sống sót trong những giai đoạn lịch sử khó khăn của Trung Quốc.
Đặc biệt, vào năm 2019, giống chó Shar Pei tại Dali (Đại Lý) đã được chính quyền công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể của thành phố Dali, khẳng định vai trò quan trọng của giống chó này trong văn hóa và đời sống của người dân địa phương.
3. Thời kỳ khủng hoảng và gần tuyệt chủng
Trong thế kỷ 20, giống chó Shar Pei đã phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Chính phủ Trung Quốc áp dụng các chính sách thuế nặng nề lên việc nuôi vật nuôi, bao gồm cả chó. Vào những năm 1940, việc sở hữu chó trở thành một biểu tượng của sự xa xỉ tư sản và chỉ những gia đình giàu có mới có thể nuôi chó.
Chính sách này, cùng với đạo luật năm 1949 của chính phủ Trung Quốc, khiến số lượng chó Shar Pei giảm sút nghiêm trọng. Việc nuôi chó trở thành một gánh nặng tài chính, và nhiều gia đình đã phải từ bỏ việc nuôi chó. Tuy nhiên, tại các vùng nông thôn xa xôi như thị trấn Dali, Shar Pei vẫn được bảo tồn vì chúng có vai trò quan trọng trong việc săn bắn và bảo vệ tài sản. Những gia đình nông dân tại Dali đã nuôi dưỡng giống chó này như một phần không thể thiếu trong cuộc sống của họ, giúp chúng tránh khỏi sự tiêu diệt hoàn toàn.
Sự kiên cường và vai trò thiết yếu của Shar Pei đã giúp giống chó này vượt qua thời kỳ khó khăn nhất, mặc dù số lượng đã giảm đáng kể.
4. Sự khôi phục của Shar Pei tại Hong Kong
Khi Shar Pei tại Trung Quốc đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, tại Hong Kong, giống chó này vẫn tiếp tục được nuôi dưỡng nhờ vào các nỗ lực của những nhà lai giống. Hong Kong, khi đó là thuộc địa của Anh, trở thành nơi nuôi dưỡng và phát triển của Shar Pei.
Trong thời kỳ này, các giống chó từ châu Âu như mastiff, bulldog và pit bull bắt đầu được lai giống với Shar Pei để tạo ra những con chó có kích thước lớn hơn và hung dữ hơn, phục vụ cho các cuộc đấu chó – một môn giải trí phổ biến thời bấy giờ. Điều này đã làm thay đổi ngoại hình của Shar Pei, khiến chúng mất đi những nét đặc trưng nguyên thủy ban đầu.
Tuy nhiên, sự thay đổi này đã dẫn đến sự xuất hiện của một phong trào bảo tồn giống Shar Pei nguyên thủy. Năm 1973, nhà lai giống nổi tiếng Matgo Law từ Hong Kong đã viết thư kêu gọi cộng đồng yêu chó tại Mỹ giúp đỡ trong việc bảo tồn giống Shar Pei. Lời kêu gọi này được đăng tải trên tạp chí “DOGS”, thu hút sự chú ý từ khắp nơi trên thế giới.
Chính nhờ sự giúp đỡ từ Mỹ, Shar Pei bắt đầu được xuất khẩu sang nhiều nước khác và dần dần phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu. Shar Pei đã nhanh chóng trở thành một giống chó nổi tiếng trong thập niên 1980.
5. Các thách thức và sự phát triển hiện đại
Dù được tái sinh và phát triển mạnh mẽ ở nhiều nơi trên thế giới, Shar Pei cũng phải đối mặt với một số thách thức về sức khỏe do sự nhân giống không kiểm soát trong những năm 1980 và 1990. Nhiều chú chó Shar Pei hiện đại, đặc biệt là tại Mỹ, được lai tạo để có làn da nhăn nhiều hơn và thân hình mập mạp hơn, khiến chúng dễ mắc các vấn đề sức khỏe như bệnh da, mắt và hô hấp.
Tại Trung Quốc, số lượng Shar Pei nguyên thủy đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, một số nhà lai giống vẫn tiếp tục nỗ lực bảo tồn giống chó này, đặc biệt là tại khu vực Quảng Đông và Vân Nam. Số lượng Shar Pei nguyên thủy tuy ít, nhưng vẫn được bảo tồn trong các cộng đồng nhỏ, bất chấp những thách thức kinh tế.
Chó Shar Pei không chỉ là một giống chó với ngoại hình độc đáo mà còn là biểu tượng của văn hóa và lịch sử Trung Quốc. Từ vai trò là giống chó lao động và bảo vệ trong các cộng đồng nông thôn, đến việc gần như tuyệt chủng và sự hồi sinh mạnh mẽ trên toàn thế giới, Shar Pei đã vượt qua nhiều thử thách để tồn tại và phát triển.
Sự bền bỉ và lòng trung thành của Shar Pei đã khiến giống chó này trở thành một trong những giống chó được yêu thích nhất trên thế giới. Tuy nhiên, việc bảo tồn giống Shar Pei nguyên thủy vẫn là một nhiệm vụ quan trọng đối với những người yêu chó và các nhà lai giống trên toàn thế giới.
Đặc điểm ngoại hình của chó Shar Pei
1. Thân hình và kích thước
Shar Pei có thân hình vuông vức, cơ bắp và mạnh mẽ. Khi trưởng thành, chúng có chiều cao từ 45 – 51 cm và cân nặng từ 20 – 27 kg. Đặc trưng của chúng là làn da nhăn nheo, đặc biệt là ở vùng đầu và cổ, cùng đôi mắt nhỏ nằm sâu trong nếp nhăn, tạo nên vẻ ngoài “cau có”.
2. Bộ lông và màu sắc
Bộ lông của Shar Pei khá ngắn và thô ráp, chia thành ba loại:
- Horse-coat: Ngắn và cực kỳ thô ráp, như lông ngựa. Đây là loại lông phổ biến nhất.
- Brush-coat: Lông dài hơn, mềm hơn so với lông horse-coat.
- Bear-coat: Lông dày, dài và mềm như gấu. Loại lông này rất hiếm và không được AKC công nhận trong các cuộc thi chó.
Shar Pei có nhiều màu sắc, bao gồm đen, kem, nâu, đỏ, và xanh dương. Một số màu sắc như xanh dương và nâu socola khá hiếm, tạo nên giá trị cao hơn cho chó có màu lông này.
3. Phân loại
Shar Pei có hai loại hình thể chính:
- Shar Pei “bone-mouth”: Là loại truyền thống, ít nếp nhăn hơn, cơ thể gọn gàng và khuôn mặt dài.
- Shar Pei “meat-mouth”: Loại phổ biến hơn hiện nay, với khuôn mặt to tròn, nếp nhăn dày, và khuôn miệng rộng.
Đặc điểm tính cách của chó Shar Pei
Shar Pei là giống chó mạnh mẽ, độc lập và trung thành. Chúng nổi tiếng với khả năng bảo vệ chủ nhân và gia đình. Với người lạ, Shar Pei thường cảnh giác và có thể hơi thù địch nếu không được xã hội hóa từ sớm. Tuy nhiên, đối với gia đình và người quen, Shar Pei rất hiền lành, yêu thương và đôi khi có phần “quyến rũ” bằng cách thể hiện sự quấn quýt với chủ.
Chúng cũng khá thông minh nhưng có xu hướng cứng đầu, vì vậy việc huấn luyện Shar Pei cần kiên nhẫn và nhất quán. Shar Pei thường hợp với những người nuôi chó có kinh nghiệm hơn là những người mới nuôi lần đầu.
Cách nuôi và chăm sóc chó Shar Pei từ 2 tháng tuổi đến trưởng thành
1. Môi trường sống và vận động
Shar Pei thích hợp sống trong không gian thoáng mát, tránh nhiệt độ quá nóng vì chúng dễ bị quá nhiệt. Chúng cần được dắt đi dạo mỗi ngày và tham gia vào các hoạt động nhẹ nhàng.
Bảng thời gian vận động cho Shar Pei theo tháng tuổi:
| Tháng tuổi | Thời gian vận động | Hoạt động phù hợp |
|---|---|---|
| 2–3 tháng | 15–20 phút/ngày | Chơi nhẹ nhàng, dạo bộ ngắn |
| 4–6 tháng | 30–40 phút/ngày | Dạo bộ, chơi bắt bóng nhẹ nhàng |
| 7–12 tháng | 45–60 phút/ngày | Chạy nhảy nhẹ, chơi đồ chơi |
| Trên 12 tháng | 60 phút/ngày | Đi dạo dài, tham gia hoạt động ngoài trời |
2. Chải lông và vệ sinh cơ thể
Mặc dù Shar Pei không yêu cầu chải lông quá thường xuyên, nhưng việc làm sạch các nếp nhăn là điều vô cùng quan trọng để tránh các vấn đề da liễu. Mỗi tuần nên chải lông và kiểm tra da một lần, đặc biệt là sau khi tắm cần lau khô hoàn toàn những vùng da gấp. Ngoài ra, việc vệ sinh tai, mắt, móng và răng miệng cũng cần được thực hiện đều đặn.
3. Chế độ ăn uống
Shar Pei cần một chế độ ăn giàu protein để duy trì sức khỏe và cơ bắp. Dưới đây là bảng thức ăn cho chó và số bữa ăn theo tháng tuổi:
| Tháng tuổi | Số bữa/ngày | Loại thức ăn |
|---|---|---|
| 2–3 tháng | 4 bữa | Thức ăn mềm, cháo thịt, thức ăn hạt dành cho chó con |
| 4–6 tháng | 3 bữa | Kết hợp thức ăn tự nấu với thức ăn hạt |
| 7–12 tháng | 2–3 bữa | Thức ăn hạt khô hoặc thức ăn giàu đạm từ thịt tươi |
Shar Pei dễ bị béo phì, do đó cần kiểm soát khẩu phần ăn và tránh cho chúng ăn quá nhiều đồ ngọt hoặc béo.
4. Huấn luyện và xã hội hóa
Việc huấn luyện chó Shar Pei cần sự kiên nhẫn và tính nhất quán, đặc biệt là trong giai đoạn xã hội hóa. Dưới đây là bảng hướng dẫn huấn luyện chó theo tháng tuổi:
| Tháng tuổi | Bài tập huấn luyện |
|---|---|
| 2–3 tháng | Làm quen với tên gọi, dạy đi vệ sinh đúng chỗ |
| 4–6 tháng | Lệnh cơ bản như ngồi, đứng, nằm, gọi tên |
| 7–12 tháng | Luyện đi dạo ngoài trời, tương tác với chó khác |
5. Sức khỏe và các bệnh thường gặp
Shar Pei dễ mắc một số bệnh đặc thù như: viêm da, viêm tai, loạn sản xương hông, và bệnh sốt Shar Pei. Do đó, việc tiêm phòng cho chó đầy đủ, tẩy giun cho chó định kỳ và kiểm tra sức khỏe thường xuyên là rất cần thiết.
6. Các bệnh thường gặp ở Shar Pei:
- Viêm da do nếp nhăn
- Bệnh sốt Shar Pei
- Bệnh về mắt như lật mí (Entropion)
- Loạn sản xương hông (Hip dysplasia)
Giá chó Shar Pei và các yếu tố ảnh hưởng
Giá chó Shar Pei trên thị trường rất đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguồn gốc, màu sắc, độ tuổi và giới tính. Dưới đây là bảng giá tham khảo:
| Loại chó | Giá bán |
|---|---|
| Shar Pei thuần chủng (sinh tại Việt Nam) | 10 – 15 triệu VNĐ |
| Shar Pei thuần chủng (nhập khẩu) | 30 – 50 triệu VNĐ |
| Shar Pei lai | 3 – 5 triệu VNĐ |
Có nên mua chó Shar Pei giá rẻ?
Nhiều người có thể bị thu hút bởi các tin bán chó Shar Pei với giá rất rẻ (100k – 500k), tuy nhiên cần lưu ý rằng đây có thể là các giao dịch không rõ nguồn gốc hoặc chó có vấn đề về sức khỏe, dễ dẫn đến chi phí chăm sóc lớn sau này. Hãy lựa chọn những người bán uy tín và cung cấp đầy đủ thông tin về sức khỏe của chó.
Mua chó Shar Pei ở đâu tại TPHCM, Hà Nội
1. Mua chó Shar Pei online
Các nền tảng như Google, Facebook, và các trang rao vặt đều cung cấp nhiều lựa chọn mua chó Shar Pei. Tuy nhiên, cần cảnh giác với các giao dịch không rõ ràng và kiểm tra kỹ thông tin người bán.
2. Mua chó Shar Pei ở các chợ thú cưng
Tại TP.HCM, bạn có thể tìm thấy chó Shar Pei ở các chợ như chợ Lê Hồng Phong (quận 10) và chợ Trường Chinh (Tân Bình). Tại Hà Nội, chợ Bưởi và chợ Hà Đông cũng là nơi bán nhiều giống chó mèo.
3. Mua chó Shar Pei tại các cửa hàng và trại chó
Ưu điểm của việc mua tại các cửa hàng uy tín là bạn được cung cấp thông tin rõ ràng về giấy tờ sức khỏe và chế độ bảo hành. Tuy nhiên, hãy luôn kiểm tra kỹ ngoại hình và hành vi của chó trước khi quyết định mua.
4. Nhận nuôi chó Shar Pei từ các trạm cứu hộ
Nếu bạn muốn giúp đỡ những chú chó vô gia cư, nhận nuôi từ các trạm cứu hộ là một lựa chọn tuyệt vời. Việc này không chỉ giúp bạn có một người bạn trung thành mà còn góp phần giảm thiểu số lượng chó bị bỏ rơi.
Trên đây là toàn bộ thông tin chi tiết về giống chó Shar Pei (Chó Sa Bì). Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích để chăm sóc và lựa chọn một chú chó Shar Pei phù hợp với gia đình mình.
