Chó săn mồi (Sighthounds hay Gazehounds) là nhóm chó đặc biệt với khả năng săn mồi nhờ vào thị giác sắc bén và tốc độ vượt trội. Được lai tạo từ hàng ngàn năm trước để giúp con người trong săn bắn, những chú chó này có ngoại hình thanh mảnh, cao lớn, và năng lực đuổi bắt đáng kinh ngạc. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về chó săn mồi, đặc điểm thể trạng, lịch sử phát triển, cũng như các giống phổ biến nhất hiện nay.
Chó Săn Mồi Là Gì?
Chó săn mồi là những giống chó được lai tạo để săn bắt dựa vào thị giác. Khác với các giống chó săn mùi (Scenthounds), thường dựa vào khứu giác để theo dấu con mồi, chó săn mồi quan sát và phản ứng với chuyển động từ xa. Chúng có thể chạy rất nhanh để đuổi theo con mồi và được gọi là “sighthounds” hoặc “gazehounds”.
Những con chó săn mồi thường có thân hình mảnh mai, ngực sâu, và đôi chân dài giúp chúng đạt được tốc độ và sự linh hoạt cần thiết khi săn đuổi. Ngoài ra, chúng còn có bộ lông ngắn, giúp giảm lực cản gió và tăng hiệu quả trong quá trình săn mồi.
Đặc Điểm Thể Hình Và Ngoại Hình Của Chó Săn Mồi
Cấu Trúc Cơ Thể
Chó săn mồi có thân hình đặc trưng với ngực sâu và vòng eo nhỏ, giúp tối ưu hóa tốc độ khi chạy. Đôi chân dài và mảnh giúp chúng tăng tốc nhanh chóng, trong khi cơ bắp mạnh mẽ ở đùi và hông cho phép chúng giữ thăng bằng tốt khi đuổi bắt.
Tại Sao Chó Săn Mồi Gầy?
Với vẻ ngoài gầy gò, nhiều người có thể nhầm lẫn rằng chó săn mồi thiếu dinh dưỡng. Tuy nhiên, vóc dáng gầy này là một đặc điểm tự nhiên để giúp chúng tối ưu hóa khả năng chạy nhanh. Bộ lông ngắn và cấu trúc xương nổi bật không chỉ giúp chúng nhẹ hơn mà còn giảm lực cản khi chạy, đạt đến tốc độ tối đa trong thời gian ngắn.
Nguy Cơ Khi Thừa Cân
Do cấu trúc cơ thể đặc biệt, chó săn mồi dễ bị tổn thương nếu tăng cân quá mức. Trọng lượng dư thừa sẽ gây áp lực lên khớp và xương, làm tăng nguy cơ chấn thương và giảm tuổi thọ của chúng. Do đó, việc duy trì chế độ ăn hợp lý và vận động thường xuyên là điều quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho chó săn mồi.
Lịch Sử Phát Triển Của Chó Săn Mồi
Chó săn mồi có lịch sử hàng ngàn năm, bắt nguồn từ thời Ai Cập cổ đại và các khu vực sa mạc Trung Đông. Những hình ảnh đầu tiên về chúng xuất hiện trong các di tích khảo cổ như ở Ai Cập, nơi mà Pharaoh và các vị vua đã sử dụng chúng trong săn bắn. Với khả năng phát hiện chuyển động từ xa và tốc độ vượt trội, chúng trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy trong các cuộc đi săn.
Qua thời gian, chó săn mồi đã được lai tạo và phát triển thành nhiều giống khác nhau, thích nghi với điều kiện khí hậu và địa hình ở từng khu vực. Từ những chú chó Greyhound nhanh nhẹn ở Anh cho đến chó Afghan Hound quý phái ở Afghanistan, nhóm chó săn mồi đã đa dạng về ngoại hình và tính cách, phục vụ nhiều mục đích khác nhau cho con người.
Top 16 Giống Chó Săn Mồi Phổ Biến Nhất
Dưới đây là danh sách 16 giống chó săn mồi nổi tiếng nhất, với những đặc điểm nổi bật, nguồn gốc và các sự thật thú vị về từng giống.
1. Greyhound
- Nguồn gốc: Anh
- Kích thước: Cao từ 68-76 cm, nặng 27-40 kg
- Tuổi thọ: 10-14 năm
- Tính cách: Hiền lành, điềm tĩnh, thích sự yên tĩnh
- Điểm nổi bật: Greyhound là giống chó nhanh nhất thế giới, có thể đạt tốc độ lên tới 72 km/h. Mặc dù là vận động viên đua đỉnh cao, nhưng Greyhound lại rất thích nghỉ ngơi và phù hợp với cuộc sống trong nhà.
2. Whippet
- Nguồn gốc: Anh
- Kích thước: Cao từ 45-56 cm, nặng 6-19 kg
- Tuổi thọ: 12-15 năm
- Tính cách: Thân thiện, ngoan ngoãn và tình cảm
- Điểm nổi bật: chó Whippet còn được gọi là “Greyhound mini”, rất nhanh nhẹn nhưng cũng là “chuyên gia” thư giãn với biệt danh “couch potato” – thích nằm nghỉ hơn là vận động.
3. Saluki
- Nguồn gốc: Trung Đông
- Kích thước: Cao từ 58-71 cm, nặng 16-30 kg
- Tuổi thọ: 12-14 năm
- Tính cách: Thanh lịch, thông minh và có phần kín đáo
- Điểm nổi bật: chó Saluki là một trong những giống chó cổ xưa nhất và là biểu tượng của sự quý phái. Chúng có thể săn mồi cả ngày dưới cái nóng của sa mạc.
4. Afghan Hound
- Nguồn gốc: Afghanistan
- Kích thước: Cao từ 61-74 cm, nặng 20-27 kg
- Tuổi thọ: 12-15 năm
- Tính cách: Độc lập, tinh nghịch và kiêu sa
- Điểm nổi bật: Bộ lông dài và mượt mà của Afghan Hound không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn bảo vệ chúng khỏi thời tiết khắc nghiệt.
5. Borzoi
- Nguồn gốc: Nga
- Kích thước: Cao từ 68-85 cm, nặng 25-47 kg
- Tuổi thọ: 10-12 năm
- Tính cách: Nhã nhặn, độc lập và ít sủa
- Điểm nổi bật: chó Borzoi còn được gọi là chó săn sói Nga, nổi tiếng với tốc độ và khả năng săn đuổi sói cùng các loài thú lớn trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
6. Irish Wolfhound
- Nguồn gốc: Ireland
- Kích thước: Cao từ 76-86 cm, nặng 54-70 kg
- Tuổi thọ: 6-8 năm
- Tính cách: Hiền lành, thân thiện và trung thành
- Điểm nổi bật: chó Irish Wolfhound là một trong những giống chó cao lớn nhất thế giới và được dùng để săn sói ở Ireland.
7. Scottish Deerhound
- Nguồn gốc: Scotland
- Kích thước: Cao từ 71-81 cm, nặng 34-50 kg
- Tuổi thọ: 8-11 năm
- Tính cách: Dịu dàng, trung thành và điềm đạm
- Điểm nổi bật: Scottish Deerhound từng được dùng để săn hươu đỏ ở vùng cao nguyên Scotland, với khả năng bền bỉ trong các cuộc đua dài.
8. Azawakh
- Nguồn gốc: Tây Phi
- Kích thước: Cao từ 61-74 cm, nặng 15-25 kg
- Tuổi thọ: 10-12 năm
- Tính cách: Trung thành, bảo vệ và nhạy bén
- Điểm nổi bật: chó Azawakh là giống chó săn của các bộ lạc du mục Sahara, có khả năng chịu đựng cao trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
9. Pharaoh Hound
- Nguồn gốc: Ai Cập
- Kích thước: Cao từ 53-63 cm, nặng 18-27 kg
- Tuổi thọ: 11-14 năm
- Tính cách: Hoạt bát, vui vẻ và thông minh
- Điểm nổi bật: chó Pharaoh Hound có nguồn gốc cổ xưa và có khả năng đổi màu mũi và tai khi xúc động.
10. Sloughi
- Nguồn gốc: Bắc Phi
- Kích thước: Cao từ 61-72 cm, nặng 18-27 kg
- Tuổi thọ: 12-16 năm
- Tính cách: Thanh lịch, độc lập và kín đáo
- Điểm nổi bật: chó Sloughi được coi là biểu tượng của sự quý phái tại Morocco và các nước Bắc Phi.
11. Ibizan Hound
- Nguồn gốc: Đảo Ibiza, Tây Ban Nha
- Kích thước: Cao từ 56-74 cm, nặng 20-29 kg
- Tuổi thọ: 12-14 năm
- Tính cách: Năng động, trung thành và thân thiện
- Điểm nổi bật: chó Ibizan Hound nổi tiếng với khả năng nhảy cao, có thể dễ dàng nhảy qua hàng rào.
12. Magyar Agár (Hungarian Greyhound)
- Nguồn gốc: Hungary
- Kích thước: Cao từ 61-70 cm, nặng 22-31 kg
- Tuổi thọ: 12-14 năm
- Tính cách: Nhẹ nhàng, tình cảm và kiên nhẫn
- Điểm nổi bật: chó Magyar Agár có khả năng chịu lạnh tốt hơn Greyhound và có sức bền cao, phù hợp với việc săn mồi trên vùng đồng cỏ Hungary.
13. Chart Polski (Polish Greyhound)
- Nguồn gốc: Ba Lan
- Kích thước: Cao từ 68-80 cm, nặng 27-50 kg
- Tuổi thọ: 10-12 năm
- Tính cách: Dũng cảm, tự lập và kiên nhẫn
- Điểm nổi bật: chó Chart Polski có sức khỏe và sức bền vượt trội, được sử dụng để săn mồi trong điều kiện khắc nghiệt.
14. Italian Greyhound
- Nguồn gốc: Ý
- Kích thước: Cao từ 33-38 cm, nặng 3-6 kg
- Tuổi thọ: 12-15 năm
- Tính cách: Dịu dàng, nhút nhát và tình cảm
- Điểm nổi bật: chó Italian Greyhound là phiên bản nhỏ gọn của Greyhound, phù hợp cho gia đình với không gian nhỏ.
15. Rhodesian Ridgeback
- Nguồn gốc: Nam Phi
- Kích thước: Cao từ 61-69 cm, nặng 29-41 kg
- Tuổi thọ: 10-12 năm
- Tính cách: Tự tin, bảo vệ và kiên định
- Điểm nổi bật: Rhodesian Ridgeback được nuôi để săn sư tử và nổi bật với dải lông ngược dọc sống lưng.
16. Basenji
- Nguồn gốc: Trung Phi
- Kích thước: Cao từ 40-43 cm, nặng 9-12 kg
- Tuổi thọ: 13-14 năm
- Tính cách: Độc lập, thông minh và khó tính
- Điểm nổi bật: Basenji nổi tiếng là giống chó “không sủa” vì thay vì sủa, chúng tạo ra âm thanh giống như tiếng yodel.
Các Kỹ Năng Của Chó Săn Mồi Trong Săn Bắn
Chó săn mồi sở hữu các kỹ năng đặc biệt trong săn bắn, bao gồm:
- Tầm nhìn rộng: Mắt lớn, vị trí rộng giúp tăng tầm nhìn, phát hiện chuyển động từ xa.
- Khả năng tăng tốc nhanh: Chúng có thể đạt tốc độ tối đa trong thời gian ngắn, nhờ vào cấu trúc xương và cơ bắp đặc biệt.
- Bản năng săn mồi mạnh mẽ: Tập trung cao độ vào con mồi, khó bị phân tâm.
Hướng Dẫn Nuôi Dưỡng Và Chăm Sóc Chó Săn Mồi
Chó săn mồi tuy có thể thích nghi với cuộc sống gia đình, nhưng chúng cũng có những nhu cầu chăm sóc riêng biệt. Dưới đây là những lưu ý giúp bạn nuôi dưỡng và chăm sóc chú chó săn mồi của mình một cách tốt nhất.
1. Chế Độ Dinh Dưỡng Hợp Lý
Chó săn mồi cần một chế độ ăn uống cân bằng để duy trì cơ thể săn chắc và năng lượng cần thiết cho các hoạt động. Khẩu phần dinh dưỡng của chúng cần có:
- Protein cao: Thịt là nguồn protein chính giúp phát triển cơ bắp mạnh mẽ.
- Chất béo vừa phải: Cung cấp năng lượng nhưng không quá nhiều để tránh tăng cân.
- Thức ăn dễ tiêu hóa: Các loại thực phẩm dễ tiêu giúp chó duy trì thể trạng gọn gàng và không bị khó tiêu.
Chủ nuôi cũng nên chia nhỏ bữa ăn thành 2-3 lần/ngày để tránh tình trạng đầy hơi, đặc biệt là ở các giống chó có ngực sâu như Greyhound, vốn có nguy cơ mắc bệnh xoắn dạ dày (bloat) cao.
2. Tập Thể Dục Và Hoạt Động
Chó săn mồi cần được vận động thường xuyên để duy trì sức khỏe và cân bằng tâm lý. Các giống chó này có bản năng săn mồi mạnh mẽ và thích chạy nhanh, vì vậy chủ nuôi nên cho chúng tham gia các hoạt động như:
- Chạy tự do trong khu vực an toàn: Một khu vực có rào chắn an toàn để chó chạy thoải mái là lý tưởng nhất.
- Lure coursing: Đây là môn thể thao mà chó săn mồi có thể đuổi theo vật mồi giả, giúp chúng giải tỏa năng lượng và thỏa mãn bản năng săn đuổi.
- Đi dạo đều đặn: Dành ít nhất 20-30 phút mỗi ngày cho chó đi dạo, tốt nhất là hai lần mỗi ngày.
Lưu ý rằng chó săn mồi không phù hợp để thả rông ở những khu vực không có rào chắn, vì chúng có thể chạy theo những vật di chuyển nhanh mà không quan tâm đến mối nguy hiểm xung quanh.
3. Chăm Sóc Lông Và Vệ Sinh Cá Nhân
Phần lớn các giống chó săn mồi có bộ lông ngắn và dễ chăm sóc, giúp chúng sạch sẽ và ít rụng lông. Tuy nhiên, với các giống như Afghan Hound hoặc Borzoi, lông dài có thể đòi hỏi việc chải chuốt kỹ lưỡng:
- Chải lông đều đặn: Đối với giống chó có lông dài, việc chải lông hàng tuần giúp loại bỏ lông rụng và ngăn chặn việc rối lông.
- Tắm khi cần thiết: Tắm cho chó khi chúng bẩn, tránh tắm quá thường xuyên để không làm mất đi lớp dầu tự nhiên bảo vệ da.
- Kiểm tra tai và vệ sinh răng miệng: Chó săn mồi dễ bị tích tụ mảng bám răng, vì vậy cần chải răng ít nhất 2-3 lần mỗi tuần. Tai cũng cần được kiểm tra và làm sạch định kỳ để tránh nhiễm trùng.
4. Chăm Sóc Sức Khỏe Đặc Biệt
Chó săn mồi có một số vấn đề sức khỏe đặc thù mà chủ nuôi cần lưu ý:
- Bệnh xoắn dạ dày (bloat): Do ngực sâu, nhiều giống chó săn mồi như Greyhound dễ mắc bloat, một tình trạng nguy hiểm có thể gây tử vong nếu không xử lý kịp thời. Chủ nuôi nên cho chó ăn từ từ và tránh hoạt động mạnh sau khi ăn.
- Các bệnh về mắt: Một số giống chó săn mồi dễ mắc các bệnh về mắt như teo võng mạc tiến triển (PRA) hoặc đục thủy tinh thể. Nên đưa chó đi khám mắt định kỳ để phát hiện và điều trị sớm.
- Vấn đề về xương khớp: Các giống chó săn mồi có thể gặp các vấn đề về khớp và cơ xương, đặc biệt là khi già. Cần duy trì cân nặng lý tưởng và vận động hợp lý để giảm thiểu nguy cơ này.
Ứng Dụng Thú Vị Của Chó Săn Mồi Trong Cuộc Sống
Ngày nay, nhiều giống chó săn mồi được nuôi để tham gia các cuộc đua chó, đặc biệt là Greyhound. Môn thể thao đua chó không chỉ giúp chó vận động mà còn mang lại trải nghiệm giải trí hấp dẫn cho khán giả. Tuy nhiên, ngành công nghiệp đua chó cũng gây nhiều tranh cãi về quyền lợi động vật, khi có lo ngại về việc ngược đãi chó đua. Một số tổ chức và cá nhân đã chuyển sang các môn thể thao thân thiện hơn như lure coursing, giúp chó thỏa mãn bản năng săn mồi mà không gây hại.
Ngày nay, chó săn mồi không chỉ được nuôi để săn bắn mà còn được sử dụng trong các hoạt động khác như thể thao và làm bạn đồng hành. Các giống chó như Greyhound, Whippet thường tham gia vào các cuộc đua chó và lure coursing, thu hút sự quan tâm của nhiều người yêu thích thể thao.
Một số chó săn mồi còn được huấn luyện để trở thành chó hỗ trợ cảm xúc (emotional support dogs) hoặc chó trị liệu (therapy dogs) nhờ tính cách nhẹ nhàng, điềm tĩnh của chúng. Dù là trong nhà hay tham gia vào các hoạt động ngoài trời, chó săn mồi vẫn luôn là người bạn đồng hành đáng tin cậy và trung thành của con người.
Lời Kết
Chó săn mồi là nhóm chó đặc biệt với khả năng quan sát nhanh nhẹn, tốc độ vượt trội và tính cách trung thành. Những giống chó này không chỉ quyến rũ bởi ngoại hình thanh thoát, mà còn rất dễ gần và tận tụy, trở thành những người bạn đồng hành lý tưởng cho nhiều gia đình. Tuy nhiên, để chăm sóc tốt cho chó săn mồi, bạn cần nắm rõ về nhu cầu vận động, chế độ dinh dưỡng và các đặc điểm thể chất của chúng.
Dù là những chú Greyhound nhanh nhẹn, Saluki hoài cổ hay Afghan Hound quý phái, mỗi giống chó săn mồi đều có nét cuốn hút riêng biệt. Nếu bạn đang tìm kiếm một người bạn đồng hành mạnh mẽ, trung thành và năng động, chó săn mồi chính là lựa chọn tuyệt vời. Hãy tìm hiểu kỹ để chọn giống chó phù hợp nhất cho phong cách sống của bạn, và sẵn sàng tận hưởng những khoảnh khắc đáng nhớ bên người bạn mới đầy hoang dã và thân thiện này!
Câu hỏi thường gặp về chó săn mồi (Sighthounds)
- Chó săn mồi là gì? Chó săn mồi (hay gazehounds) là nhóm chó săn sử dụng thị lực và tốc độ để săn mồi, khác với chó săn mùi (scent hounds). Nhóm này nổi bật với thân hình thanh thoát và đôi chân dài, giúp chúng chạy rất nhanh.
- Tại sao chó săn mồi trông gầy gò? Chó săn mồi có thân hình gầy gò tự nhiên, do di truyền và cấu trúc thể hình giúp giảm trọng lượng để tăng tốc nhanh hơn. Đây là mức cân nặng lý tưởng, không phải là dấu hiệu thiếu ăn.
- Các giống chó săn mồi phổ biến nhất là gì?
-
- Greyhound: Nhanh nhất, đạt tới 72 km/h.
- Whippet: Nhỏ gọn, thích hợp sống trong nhà.
- Saluki: Có lịch sử lâu đời ở Trung Đông.
- Afghan Hound: Đẹp và quý phái, có bộ lông dài mượt.
- Borzoi: Dũng cảm, dùng để săn sói.
- Chó săn mồi có phù hợp làm thú cưng trong nhà không? Chó săn mồi điềm tĩnh, thân thiện và thích nằm thư giãn trong nhà. Tuy nhiên, bản năng săn mồi mạnh mẽ có thể không phù hợp với các gia đình nuôi thú nhỏ như mèo.
- Chó săn mồi có sống tốt trong căn hộ không? Dù cần vận động, hầu hết chó săn mồi đều phù hợp sống trong căn hộ nếu được dắt đi chơi đều đặn. Tuy nhiên, vì lông mỏng, chúng dễ chịu lạnh nên cần được giữ ấm.
- Chó săn mồi cần chế độ dinh dưỡng như thế nào? Chúng cần chế độ giàu protein, phù hợp với tỷ lệ trao đổi chất cao và cơ bắp lớn. Cần chú ý cho ăn thành các bữa nhỏ để tránh nguy cơ xoắn dạ dày.
- Làm thế nào để ngăn chó săn mồi đuổi theo vật nuôi nhỏ? Huấn luyện lệnh “ở yên” và dùng dây xích dài sẽ giúp kiểm soát bản năng săn mồi mạnh mẽ của chúng. Tốt nhất là không để chúng chạy tự do ở nơi có nhiều thú nhỏ.
- Chó săn mồi sống thọ bao nhiêu năm? Tuổi thọ dao động theo giống. Giống nhỏ như Italian Greyhound có thể sống 14–15 năm, trong khi giống lớn như Irish Wolfhound thường chỉ sống 6–8 năm.
- Chó săn mồi có dễ huấn luyện không? Chúng thông minh nhưng dễ bị phân tâm khi nhìn thấy con mồi chuyển động. Huấn luyện từ sớm với phần thưởng sẽ giúp tăng khả năng phản hồi với lệnh.
